Chiến sỹ Hải quân NDVN bảo vệ biển đảo Tổ quốc

Trong phiên thảo luận đầu tiên về tuyên bố chủ quyền cũng như chính sách của Trung Quốc tại Biển Đông, sau phát biểu của đại biểu đến từ Đại học Ngoại giao Bắc Kinh, nhiều học giả quốc tế đã lên tiếng phản bác các lập luận về “cơ sở lịch sử” của tuyên bố chủ quyền đường lưỡi bò (chữ U) trên biển Đông. Giáo sư Peter Dutton thuộc Đại học Hải quân Mỹ, không đồng tình với cách giải thích của Trung Quốc về ý nghĩa của đường chữ U liên quan tới lịch sử. Ông nói: “Về quyền tài phán đối với các vùng biển, lịch sử không liên quan gì cả, mà phải tuân theo Công ước của Liên hợp quốc về luật biển (UNCLOS)”.

Cũng liên quan đến khía cạnh luật quốc tế, bà Caitlyn Antrim, Giám đốc Ủy ban Pháp quyền Đại dương của Mỹ, khẳng định tuyên bố đường 9 đoạn (đường chữ U) không có cơ sở theo luật quốc tế. Bà Antrim nói: “Tôi không hiểu Trung Quốc tuyên bố cái gì trong đường chữ U đó. Nếu họ tuyên bố chủ quyền với các đảo do đường ấy bao quanh, thì câu hỏi đặt ra là họ có chứng minh được chủ quyền với các đảo đó hay không. Nếu Trung Quốc có tuyên bố chủ quyền với các đảo từ 500 năm trước, nhưng sau đó lại bỏ trống thì tuyên bố chủ quyền trở nên rất yếu. Đối với các đảo không có cư dân sinh sống thì họ chỉ có thể tuyên bố lãnh hải, chứ không thể tính vùng đặc quyền kinh tế từ các đảo đó”.

Trong bài phát biểu ngay sau đó, ông Termsak Chalermpalanupap, Giám đốc phụ trách chính trị và an ninh của Ban Thư ký ASEAN, đánh giá mọi người thường nói ASEAN chỉ “nói và nói” còn Trung Quốc thì “vừa nói vừa chiếm”. Ông Termsak Chalermpalanupap diễn giải tiếp: “Quan điểm của Trung Quốc là mọi thứ ở biển Đông đều thuộc về họ. Các nước ASEAN đến nay không thể nào đàm phán được với Trung Quốc. Đề xuất đối thoại ASEAN - Trung Quốc về tuyên bố ứng xử trên biển Đông cho tới nay đã bị Bắc Kinh từ chối tới 20 lần, tôi chỉ hi vọng lần thứ 21 này chúng ta có được cuộc đối thoại”.

Từ Nam Á, chuyên gia Ấn Độ Amer Latif lên tiếng về khả năng quyền tự do hành hải của nước này bị ảnh hưởng. Theo ông Latif, hành vi gây hấn của Trung Quốc có thể không chỉ giới hạn ở biển Đông mà có thể áp dụng ngay đối với Ấn Độ. Ông Latif nhấn mạnh: “Việc chiếm, đóng cửa biển Đông sẽ ảnh hưởng tới quyền đi lại của Ấn Độ và cơ hội hợp tác của Ấn Độ đối với các nước Đông Nam Á”.

Trong phiên thảo luận buổi chiều 20-6 (rạng sáng 21-6 giờ Hà Nội), các học giả Bonnie Glaser của Mỹ, Trần Trường Thủy của Việt Nam, Carl Thayer của Australia và Ian Storey của Singapore đã trình bày về các diễn biến gần đây trên biển Đông, đưa ra cách giải thích cho các sự kiện này. Cuộc hội thảo tiếp tục trong ngày 21-6 (giờ Washington) với các phiên thảo luận về tính hiệu quả của các khuôn khổ và cơ chế an ninh trên biển hiện nay cho Biển Đông và các đề xuất chính sách nhằm thúc đẩy an ninh trong khu vực.