Theo sử sách, Trần Tất Văn người làng Nguyệt Áng, nay là thôn Nguyệt Áng, xã Thái Sơn, huyện An Lão. Ông đỗ Trạng nguyên khoa thi năm Bính Tuất (1526) niên hiệu Thống Nguyên thứ 5 đời Lê Cung Hoàng. Thời nhà Mạc ông làm quan đến chức Thượng thư, tước Hàn xuyên bá.

          Ông là Trạng nguyên duy nhất của huyện An Lão dưới thời phong kiến, đồng thời đứng thứ 30 trong tổng số 47 Trạng nguyên của cả nước. Con ông là Trần Tảo cũng đỗ Tiến sĩ làm quan đến chức Thừa chính sứ nhà Mạc.

          Sau khi ông qua đời, nhân dân địa phương đã dựng đền để thờ phụng tưởng nhớ ơn đức của quan Trạng. Hiện nay, tên của ông được đặt cho một số con đường và công trình văn hóa, xã hội tại quận Kiến An và huyện An Lão.

          Đình Nguyệt Áng thờ Thành hoàng làng Lê Hữu Uy. Theo tương truyền, Lê Hữu Uy tham gia đội quân nhà Trần, là người văn võ toàn tài, hai lần cầm quân đi đánh giặc Chiêm Thành đều thắng lợi.

          Tưởng nhớ công đức của ông, dân làng dựng đình, thờ là Thành hoàng. Đình Nguyệt Áng mang đặc trưng phong cách nghệ thuật cuối thế kỷ 19, điểm nổi bật hình rồng là đề tài chiếm vị thế chủ và được chạm trên nhiều cấu kiện.

          Theo Chủ tịch UBND huyện An Lão Ngô Thị Thanh Thủy, những năm qua, Di tích đền thờ Trạng nguyên Trần Tất Văn và đình Nguyệt Áng được đầu tư, tôn tạo khang trang. Hiện đền thờ Trạng nguyên Trần Tất Văn là trung tâm văn hóa tín ngưỡng của cả huyện An Lão. Thời gian gần đây, đây cũng là nơi được huyện An Lão tổ chức lễ biểu dương học sinh, sinh viên tiêu biểu, xuất sắc hàng năm.

          Theo Quyết định số 981/QĐ-BVHTTDL ngày 27/4/2022 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, cụm di tích Đền thờ Trạng nguyên Trần Tất Văn và Đình Nguyệt Áng ở xã Thái Sơn được công nhận di tích cấp quốc gia.

          Phát biểu tại Lễ đón nhận, Phó Chủ tịch UBND thành phố Lê Khắc Nam nêu rõ, đây là niềm vinh dự và tự hào của nhân dân xã Thái Sơn, của huyện An Lão nói riêng và TP Hải Phòng nói chung.

          Đồng thời, ghi nhận những đóng góp của các thế hệ trong việc gìn giữ, phục dựng di tích, là kết quả của sự kế thừa, bảo vệ và phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử, truyền thống tốt đẹp của quê hương.

          LMT