Tổng thống Iran thăm một cơ sở hạt nhân

Phát biểu tại lễ khai mạc, Ngoại trưởng Iran Ali-Akbar Salehi cho biết hội nghị nhằm phát triển một số cơ chế thiết thực đối với việc giải trừ vũ khí hạt nhân. Ông bày tỏ hy vọng hội nghị có thể giúp phát triển văn hóa giải trừ phổ biến và tiến tới thiết lập một thế giới không có các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt. Ông Salehi cho rằng cộng đồng quốc tế hiện đối mặt với nhiều mối đe dọa từ vũ khí hạt nhân hơn bao giờ hết và việc một số ít nước sở hữu khoảng 23.000 đầu đạn hạt nhân là mối nguy hiểm tiềm tàng đối với thế giới và có thể dẫn tới những thảm họa không thể lường trước.

Cũng tại Hội nghị, Ngoại trưởng Iran chỉ trích Mỹ và Israel vi phạm Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân. Iran kêu gọi sự giám sát chặt chẽ hơn với các nước đang sở hữu vũ khí hạt nhân: “Việc các nước tiếp tục duy trì và phát triển vũ khí hạt nhân là mối đe dọa nghiêm trọng với nhân loại. Kể cả khi những vũ khí này được sử dụng một cách có chủ đích hay vô tình thì cũng gây ra thảm họa khủng khiếp với con người, giống như thảm họa từng xảy ra từ thời Chiến tranh Thế giới thứ 2”. Về vấn đề hạt nhân của Iran, ông Salehi nhấn mạnh, nếu phương Tây sẵn sàng đàm phán, Iran sẽ đàm phán.

Cùng ngày, bên lề hội nghị, đại diện thường trực của Iran tại IAEA Ali-Asghar Soltanieh cho biết Iran đến nay đã sản xuất được trên 50 kg urani làm giàu ở cấp độ 20% và vẫn cần đẩy nhanh việc sản xuất này. Khi được hỏi về lý do của việc gia tăng sản xuất, ông Soltanieh giải thích: “Chúng tôi cần 120 kg uranium làm giàu ở mức độ 20%. Tất nhiên, chúng tôi đã sản xuất thành công hơn 50 kg. Nhưng chúng tôi vẫn cần thêm và tăng tốc độ sản xuất vì lò phản ứng phục vụ mục đích nghiên cứu ở Tehran hiện đang rất cần nhiên liệu, lò phản ứng ở Tehran phải sản xuất ra các đồng vị cung cấp cho những bệnh viện”.

Tuần trước, Iran tuyên bố sẽ tiến hành làm giàu urani cấp độ 20% tại cơ sở mới ở Fordo, cách thủ đô Tehran 150 km về phía Nam, và sẽ tăng công suất gấp ba lần. Quốc hội Iran đã cho phép xây dựng thêm nhiều nhà máy hạt nhân ở nước này trong tương lai để có thể sản xuất khoảng 20.000 mêga-óat điện và Iran sẽ hoan nghênh bất cứ nước này tham gia các dự án xây dựng này, được tiến hành dưới sự giám sát của IAEA. Năm ngoái, Cơ quan năng lượng nguyên tử Iran thông báo kế hoạch xây dựng thêm 20 nhà máy điện hạt nhân để đáp ứng nhu cầu năng lượng của nước này.

Mỹ đã cảnh báo quyết định làm giàu urani của Iran là hành động “khiêu khích”, đồng thời yêu cầu Tehran xem xét lại điều này. Hiện Mỹ đang thúc giục Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc gia tăng trừng phạt với Iran, trong khi Nga và Trung Quốc cho rằng, thay vì trừng phạt, các nước cần mở rộng đối thoại với Iran liên quan đến chương trình hạt nhân của nước này. Liên minh châu Âu (EU) cũng bày tỏ quan ngại về những kế hoạch làm giàu urani của Iran.