Hải quân thả 14 ngư dân Trung Quốc

Sáng 13-9, Chánh văn phòng nội các Nhật Bản Yoshito Sengoku cho biết tàu đánh cá Trung Quốc và 14 ngư dân, liên quan tới vụ va chạm với tàu tuần tra Nhật Bản tại vùng biển tranh chấp ở biển Hoa Đông hồi tuần trước, đã sớm trở về Trung Quốc bằng máy bay. Tân Hoa xã cùng ngày dẫn nguồn tin từ Đại sứ quán Trung Quốc tại Nhật Bản nói rằng 14 ngư dân đang trên đường về nước trên một chuyến bay của hãng hàng không Thiên Tân. Chiếc tàu đánh cá cũng về tới Trung Quốc cùng thời điểm với các ngư dân. Riêng vị thuyền trưởng thì vẫn bị giữ tại Nhật Bản ít nhất đến hết ngày 19-9.

Vụ va chạm giữa tàu đánh cá Trung Quốc và tàu tuần tra Nhật Bản đã khiến quan hệ giữa hai nước trở nên căng thẳng.Bắc Kinh đã quyết định hoãn cuộc đàm phán với Tokyo về vấn đề cùng khai thác khí đốt ở biển Hoa Đông, dự kiến diễn ra trong tháng này, và4 lầntriệu Đại sứ Nhật Bản để phản đối vụ việc trên. Trung Quốc cũng cảnh báo sẽ cho Nhật Bản “nếm trái đắng” nếu nước này tiếp tục có các “hành động khinh suất”. Trong khi đó, các quan chức Nhật Bản khẳng định lại chủ quyền đối với quần đảo và cho biết sẽ xử lý nghiêm các hành động vi phạm theo luật pháp Nhật Bản.

Hôm 11-9, quân đội Nhật Bản đã đưa tàu cá Trung Quốc và thủy thủ đoàn đến vùng biển phía nam Okinawa để dựng lại hiện trường vụ việc và quyết định xem tàu này có vi phạm lãnh hải của Nhật hay không. Phía Nhật cũng đã thẩm vấn 14 thủy thủ Trung Quốc và vì thuyền trưởng, đồng thời không cho những người này lên bờ do không có visa.Nếu bị xét xử và khép tội, thuyền trưởng Chiêm sẽ phải đối mặt với án tù tối đa là 3 năm. Đây là lần đầu tiên phía Nhật lên tiếng cứng rắn sẽ dùng luật pháp trong nước để xử lý vấn đề liên quan đến quần đảo tranh chấp. Khu vực tàu đánh cá Trung Quốc bị bắt giữ nằm gần một quần đảo không có người ở mà Nhật Bản gọi là Senkaku, còn Trung Quốc gọi là Điếu Ngư.

Quan hệ Trung - Nhật từ lâu đã bị bao phủ bởi sự ngờ vực và không tin tưởng lẫn nhau. Không những thế, Trung Quốc vẫn chưa thể quên được nỗi cay đắng về thời kỳ chiếm đóng của Nhật Bản trước và trong thế chiến II. Chính vì thế, quan hệ giữa hai cường quốc hàng đầu Châu Á này thường “cơm không lành canh không ngọt”. Năm 2005 và 2006, hai nước đã từng rơi vào một “cuộc chiến ngoại giao” gay gắt. Sau đó, quan hệ Trung-Nhật đã được cải thiện ít nhiều trước khi rơi vào cuộc khủng hoảng mới này.

Giới phân tích phương Tây nhận định căng thẳng Trung - Nhật leo thang không chỉ làm tổn hại mối quan hệ hai nước mà còn có thể tổn hại đến thương mại giữa hai nước vốn đang tăng 34,5% trong sáu tháng đầu năm 2010.