Theo báo cáo, việc triển khai thực hiện Luật Hợp tác xã năm 2012 đã được các địa phương quán triệt triển khai mạnh mẽ. Tính đến 31-12-2016, toàn quốc có hơn 19.500 HTX, tăng khoảng 3,07% so với thời điểm 31-12-2013 và các HTX đều tăng ở cả 3 khu vực kinh tế (công nghiệp - xây dựng, nông nghiệp và dịch vụ). Trong đó, chủ yếu là HTX nông nghiệp chiếm trên 50%. Cả nước có khoảng trên 6,2 triệu thành viên tham gia.

Quang cảnh tại điểm cầu Hải Phòng

Trong tổng số các HTX kiểu cũ thì có 15.606 HTX phải chuyển đổi lại mô hình hoạt động theo quy định của Luật HTX năm 2012, trong đó 13.094 HTX đã chuyển đổi và đăng ký lại (chiếm 83,9%). Hơn 2.000 HTX chưa tiến hành chuyển đổi theo Luật do còn vướng mắc một số vấn đề như tài sản, công nợ... Đến năm 2020, Chính phủ đặt mục tiêu phát triển khoảng 4 vạn HTX.

Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn nhưng hiệu quả hoạt động của các HTX ngày càng ổn định và có xu hướng phát triển. Doanh thu bình quân năm 2016 đạt trên 3 tỷ đồng/HTX, tăng 19,8% so với năm 2013; lãi bình quân tăng từ 155 triệu đồng/HTX năm 2013 lên 196,8 triệu đồng/HTX năm 2016, tăng khoảng 26,7%; thu nhập bình quân của một lao động thường xuyên trong HTX tăng từ 22,8 triệu đồng năm 2013 lên 31,3 triệu đồng năm 2016, tăng khoảng 37,3%).

Tại Hải Phòng, kể từ khi Luật HTX 2012 có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2013, tính đến 30-10, trên địa bàn thành phố có 1 liên minh HTX và 318 HTX đang hoạt động (trong đó có 50 HTX thành lập mới theo Luật HTX năm 2012 và 38 HTX giải thể). Doanh thu bình quân của HTX là 4.266 triệu đồng/năm, tăng 90,79% so với thời điểm 1-7-2013. Lãi bình quân đạt 1.441 triệu đồng, tăng 69,53%. Thu nhập bình quân của lao động thường xuyên trong HTX là 69,6 triệu đồng/năm, tăng 2,46 lần.

Doanh thu bình quân của liên hiệp HTX là 2875 triệu đồng/năm, giảm 36,12% so với thời điểm 1-7-2013. Lãi bình quân của liên hiệp HTX là 76 triệu đồng/năm, giảm 52,5%. Thu nhập bình quân của thành viên và người lao động thường xuyên đạt 42 triệu đồng/người/năm.

Điểm cầu tại Hải Phòng

Hội nghị đã nhất trí đánh giá, nhờ làm tốt công tác tuyên truyền nên sau 5 năm triển khai Luật HTX năm 2012, nhận thức về bản chất tổ chức HTX bước đầu đã dần khẳng định và thống nhất trong toàn xã hội, sự quan tâm của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương về kinh tế tập thể, HTX được nâng cao, nhiều nơi đã ban hành  cơ chế, chính sách phù bợp với tình hình thực tế. Bên cạnh đó, các HTX đã tăng cường công tác quản lý, điều hành, đổi mới nội dung và phương thức hoạt động, mở thêm nhiều loại hình dịch vụ nên doanh thu và lợi nhuận ngày càng tăng. Đặc biệt số lượng HTX áp dụng khoa học công nghệ mới, hiện đại vào sản xuất, kinh doanh ngày càng nhiều, quá trình hoạt động đã gắn với các sản phẩm chủ lực của vùng, thực hiện liên kết chuỗi, nhiều HTX liên kết với các siêu thị doanh nghiệp để mở rộng thị trường tiẻu thụ, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm.

Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban chỉ đạo Trung ương về đổi mới kinh tế tập thể, HTX Vương Đình Huệ nhấn mạnh: Tuy đã đạt được một số thành tựu nhất định nhưng nhìn chung khu vực kinh tế tập thể, HTX vẫn còn nhiều khó khăn, hạn chế. Do đó trong thời gian tới, cần tiếp tục tuyên truyền, tập huấn sâu rộng về pháp luật HTX, tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước gắn với sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, vai trò, trách nhiệm của mặt trạn, của hệ thống Liên minh HTX  trong phát triển kinh tế tập thể. Các địa phương tiến hành tổng kết, đánh giá 5 năm thực hiện Luật HTX 2012, rút ra những bài học kinh nghiệm, tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn, nhân rộng những mô hình HTX điển hình, làm tốt hơn nữa việc thực hiện các chính sách hỗ trợ, ưu đãi, tạo điều kiện cho HTX phát triển.

Bùi Hạnh