Thời gian vừa qua, tình trạng chập cháy cột điện trên địa bàn thành phố gia tăng một cách đáng lo ngại. Vấn nạn này không chỉ gây thiệt hại về tài sản mà còn tiềm ẩn nhiều yếu tố nguy hiểm đến tính mạng người dân, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất kinh doanh cũng như đời sống sinh hoạt của cộng đồng.

Lơ lửng cháy trên cao

Theo thống kê của Cảnh sát PCCC thành phố, từ tháng 10-2011 đến nay, Hải Phòng đã xảy ra hàng trăm vụ cháy trên cột điện, trạm biến áp, gây thiệt hại hàng chục tỷ đồng. Riêng 6 tháng đầu năm 2017, toàn thành phố đã xảy ra hàng chục vụ. Đơn cử, vào 3h ngày 4-2, tại khu vực đường Phương Lưu, phường Vạn Mỹ, quận Ngô Quyền, đã xảy ra sự cố thiết bị trên cột điện, gây chập, khiến cột điện tại khu vực này bốc cháy.

Vào 22h ngày 4-6, trạm biến áp tại khu dân cư An Đồng, huyện An Dương cũng đã bốc lửa thiêu rụi 1 hộp công tơ điện. Gần đây nhất, vào 22h ngày 5-6, xảy ra cháy thiết bị trên cột điện trước cửa nhà số 27 đường Hùng Duệ Vương, phường Thượng Lý, quận Hồng Bàng. Rất may, đám cháy đã được lực lượng tại chỗ dập tắt.

Theo phản ánh của người dân, tình trạng cháy nổ tại cột điện thường xuyên xảy ra, nhất là khu vực nhà dân sống gần lưới điện cao áp. Những đám cháy này chưa gây thiệt hại lớn về người, tài sản nhưng ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt người dân địa phương.

Điều đáng nói, các vụ chập cháy trên xảy ra ở cả địa bàn nông thôn lẫn khu vực nội thành và chủ yếu vào ban đêm, giữa khu dân cư đông đúc, gây nguy hiểm cho tính mạng, tài sản của các hộ dân sinh sống liền kề. Không chỉ vậy, tình trạng chập cháy trên cột điện ngoài thiệt hại về thiết bị điện (dây dẫn, công tơ điện, sứ cách điện, hộp kỹ thuật...), tất yếu còn gây mất điện cục bộ hoặc mất điện trên diện rộng. Mất điện khiến sản xuất tại các cơ sở bị ngừng trệ, thiệt hại về kinh tế, đồng thời làm xáo trộn sinh hoạt của người dân, nhất là vào mùa hè nóng bức.

Đó là chưa kể, việc khắc phục thường phải kéo dài, điện bị cắt, ảnh hưởng đến chất lượng cung cấp dịch vụ và làm giảm uy tín của ngành điện, gây nên bức xúc không đáng có cho khách hàng sử dụng điện.

Trao đổi vấn đề này, Đại tá Phạm Viết Dũng - Phó Giám đốc Cảnh sát PCCC thành phố cho biết: Có nhiều nguyên nhân dẫn đến chập cháy trên cột điện. Trong đó, trước tiên phải kể đến chất lượng hệ thống dây dẫn điện lưới không bảo đảm, đã mục ải, cũ nát do quá niên hạn sử dụng hoặc do tác động của ngoại lực như: mưa, gió, bão, chuột cắn… Cùng với đó, nhiều thiết bị bảo vệ như: cầu dao, ap-to-mat không được thay thế kịp thời, chất lượng kém dẫn mấu nối giữa các dây dẫn điện vào công-tơ, cầu dao bị lỏng, gây ra hiện tượng mo-ve sinh tia lửa điện, dễ chạm, chập gây cháy.

Cá biệt, hộp bảo vệ công tơ điện thay vì phải làm bằng vật liệu không cháy hoặc khó cháy, thì đa số lại làm bằng nhựa. Khi xảy ra sự cố, lửa dễ lan sang các thiết bị khác. Thông thường thiết bị chuyên dùng về điện hay gặp sự cố. Trong đó, phổ biến thường gặp là việc đóng ngắt mạch điện thao tác không đúng quy định, thiết bị lâu ngày không được bảo dưỡng, thay thế.

Đặc biệt, do ý thức sử dụng điện năng của người dân kém, gây lãng phí, quá tải…, trong khi hệ thống chuyển tải điện chưa được nâng cấp kịp với sự gia tăng các thiết bị sử dụng điện.

Cần sự phối hợp đồng bộ

Theo Đại tá Vũ Trọng Thắng, Trưởng phòng Hướng dẫn, chỉ đạo về chữa cháy, xử lý cháy trên cột điện rất khó khăn, phức tạp do chúng phải gánh trên mình nhiều dây dẫn thiết bị của bưu điện, cáp truyền hình… đấu mắc chồng chéo.

Điển hình như vụ cháy trên cột điện đối diện nhà số 239 ngõ Đồng Lùn, đường Lê Lợi, quận Ngô Quyền xảy ra vào 21h59 ngày 20-7-2013. Điều đáng nói, vị trí cột điện bị cháy nằm trong ngõ nhỏ, xe chữa cháy không thể vào; không sử dụng được thang chữa cháy vì vướng cành cây, dây điện, nhà dân…

Một trở  ngại khác là khi xảy ra cháy trên cột điện, người dân thường thông báo chậm. Lực lượng chữa cháy đến hiện trường thì sự cố đã gây những hậu quả nặng nề. Thậm chí nhiều người dân hiếu kỳ, thiếu hiểu biết, khi xảy ra cháy trên cột điện không những không báo cho cơ quan Cảnh sát PCCC, mà còn tập trung đông tại hiện trường xem, gây khó khăn cho công tác khắc phục sự cố.

Điển hình như vụ cháy trên cột điện trước số nhà 48 đường Trần Nguyên Hãn, quận Lê Chân, xảy ra vào ngày 12-6-2013. Ban đầu, chỉ là một đám cháy nhỏ, nhưng không được khống chế kịp thời, đã dẫn đến một vụ hỏa hoạn lớn, gây mất điện cục bộ, ách tắc giao thông kéo dài.

Để khắc phục tình trạng này, không có giải pháp nào khác là ngành điện cần tập trung hơn nữa đầu tư thiết bị công nghệ mới, thường xuyên kiểm tra thay thế hệ thống dây dẫn điện lưới để bảo đảm về mặt kỹ thuật và đẩy nhanh tiến độ ngầm hóa hệ thống dây dẫn. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền để người dân nâng cao ý thức sử dụng thiết bị điện hợp lý, an toàn, tránh sự cố.

 Bên cạnh đó, chính quyền địa phương, ngành điện, lực lượng Cảnh sát PCCC thành phố tăng cường triển khai các giải pháp an toàn hợp lý, hạn chế các vụ chập cháy trên cột điện cũng như trong việc xử lý tình huống chữa cháy.

Thiếu tá Vũ Bá Chuẩn, Phó trưởng Phòng Hướng dẫn, chỉ đạo về phòng cháy cho biết, để hạn chế những vụ cháy, nổ tại cột điện, trụ điện trong mùa nắng nóng như hiện nay, cần tổng kiểm tra toàn bộ hệ thống lưới điện, có giải pháp nâng cấp và xử lý khắc phục những khu vực lưới điện có nguy cơ xảy ra cháy, nổ. Đặc biệt là các trụ điện, cột điện, hệ thống đường dây giáp với nhà dân.

Dự kiến, trong thời gian tới thời tiết nắng nóng tiếp tục kéo dài, tiềm ẩn nguy cơ cao cháy nổ thiết bị trên các cột điện. Điều quan trọng nhất là khi phát hiện sự cố xảy ra, người dân cần bình tĩnh điện báo ngay cho cơ quan PCCC thành phố và đơn vị quản lý lưới điện trong khu vực. Về phía lực lượng Cảnh sát PCCC, đơn vị đã và đang tổ chức cho CBCS học tập tốt các phương án chữa cháy và cứu hộ, cứu nạn ở nhiều tình huống khác nhau, thực hiện nghiêm túc chế độ thường trực sẵn sàng chiến đấu, ứng cứu kịp thời khi có tình huống cháy nổ xảy ra, bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản của nhân dân.

LỆ TRANG