Sau khi thành phố quyết liệt ra quân chấn chỉnh và xử lý nghiêm việc thực hiện quy định pháp luật về dừng và đỗ xe ô tô trên các tuyến nội thị, ngược lại với khung cảnh thoáng đãng, yên ả của các tuyến phố trung tâm là những ồn ào trong dư luận của người dân về việc này. Tìm được một chỗ đỗ xe tại khu vực trung tâm thành phố đang dần trở thành cuộc chiến với những người sử dụng phương tiện ô tô để di chuyển.

“Sổ đỏ dưới lòng đường”

Khoảng 5 năm trước đây, người dân điều khiển ô tô tại Hải Phòng hầu như ít khi phải nghĩ đến việc tìm điểm đỗ xe trong phố. Thời điểm đó, chỉ khi nào di chuyển lên Hà Nội, người từ Hải Phòng mới phải lo lắng và loay hoay để tìm phương án đỗ xe, gửi xe do các tuyến phố ở trung tâm Thủ đô nhỏ hẹp, không cho phép đỗ xe hoặc các điểm đỗ xe có thu phí thường xuyên không còn chỗ trống. Song những năm trở lại đây, việc tìm được một nơi đỗ xe hợp lệ và hợp lý ở Hải Phòng cũng không còn đơn giản mặc dù đường phố ở Hải Phòng tương đối rộng rãi. Bởi lẽ:

Trước tiên là theo quy định, nhiều tuyến đường không được phép dừng, đỗ xe ô tô. Với mục tiêu giảm ùn tắc giao thông, hạn chế tai nạn xảy ra do ô tô dừng đỗ che khuất tầm nhìn và cải thiện cảnh quan thành phố, đa số các tuyến đường ở khu vực trung tâm thành phố đã hạn chế việc dừng, đỗ xe. Xe ô tô chỉ được phép đỗ ở một chiều đường hoặc tại các vị trí có kẻ vạch. Việc này dẫn tới người dân sử dụng ô tô phải tìm kiếm điểm đỗ xe hợp lệ như: bãi đỗ xe công cộng, điểm kẻ vạch đỗ xe, các vị trí không có quy định cấm hoặc chấp nhận gửi xe vào bãi xe trả phí.

Thứ hai, đỗ xe tại các điểm hợp lệ cũng không phải là việc dễ dàng. Bãi đỗ xe công cộng có diện tích lớn nhất tại khu vực dải trung tâm là bãi xe ở góc ngã tư phố Nhà Thương và đường Nguyễn Đức Cảnh thì thường xuyên trong tình trạng chật kín bất kể ngày hay đêm, ngày thường hay ngày nghỉ… Lý do cũng dễ hiểu vì điểm đỗ xe này nằm sát khu vực tập trung các bệnh viện hàng đầu của thành phố, luôn có một lượng lớn ô tô của bệnh viện, bác sĩ và người nhà bệnh nhân đỗ kín. Chưa kể các tòa nhà văn phòng ở khu vực quanh đó cũng phát sinh lượng lớn xe ô tô đỗ mỗi ngày. Ngoài ra, người dân cũng khó có thể kể tên thêm bãi đỗ xe công cộng nào khác.

Thứ ba, hiện tượng “sổ đỏ dưới lòng đường” theo cách nói vui của người dân, cũng là một nguyên nhân rất lớn cản trở người dân tìm chỗ dừng, đỗ xe ô tô trong phố. Tức là các vị trí được đỗ xe, các khu vực có kẻ vạch đỗ xe theo quy định bị các nhà dân, cửa hàng mặt đường chiếm dụng, cản trở khi có xe ô tô đỗ vào đó mặc dù đây là không gian công cộng. Hầu như trên bất kỳ tuyến đường nào ở trung tâm Hải Phòng, đều có thể bắt gặp những cọc bê tông, ghế nhựa, xe máy… để dưới lòng đường nhằm đánh dấu và “cấm đỗ xe” hoặc giữ chỗ đỗ xe cho riêng nhà mình. Việc này không chỉ trái quy định của pháp luật, ảnh hưởng mỹ quan đô thị, mất an toàn giao thông mà còn tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh trật tự trên địa bàn. Khi bị xe ô tô đỗ trước cửa, nhẹ thì chủ nhà ghi giấy “nhắc nhở” dán lên xe, nặng thì xe bị phá hoại hoặc chủ nhà chửi bới, xúc phạm, đe dọa. Nếu không bình tĩnh giải quyết, mâu thuẫn và va chạm xảy ra là điều tất yếu. Vì vậy, để tránh rắc rối, người điều khiển ô tô thường phải tự động né các khu vực này. Chỗ đỗ xe ô tô hợp lệ đã ít nay còn ít hơn.

Giải bài toán khó

Khi xe ô tô bị hạn chế dừng, đỗ ở khu vực nội thành chắc chắn sẽ đem những kết quả tích cực như cải thiện cảnh quan, mở rộng thêm diện tích cho các phương tiện di chuyển, giảm tình trạng ùn tắc… Nhưng đi đôi với đó vẫn còn những bất cập như thiếu hụt điểm đỗ xe công cộng; các cửa hàng kinh doanh bị giảm doanh thu do khách hàng không thể dừng, đỗ xe; người dân làm việc tại các khu vực công sở, văn phòng ở trung tâm thành phố phải tìm địa điểm gửi xe cách xa chỗ làm; khách du lịch ngại ngần khi đi ô tô đến Hải Phòng… dẫn tới xáo trộn và thay đổi trong cuộc sống thường ngày nhiều người. Để công tác quản lý, hạn chế việc dừng, đỗ xe ô tô ở Hải Phòng được hiệu quả, còn nhiều vấn đề cần được nghiên cứu, đánh giá và giải quyết.

Một là, trên địa bàn thành phố nói chung và khu vực trung tâm nói riêng cần được nhanh chóng phát triển thêm các bãi đỗ xe công cộng. Các bãi đỗ xe này cần phải nằm ở các vị trí thuận tiện, gần các khu vực có lượng xe dừng, đỗ lớn; có đủ quy mô và cơ sở vật chất cho người dân sử dụng. Chính quyền thành phố và các doanh nghiệp có thể nghiên cứu, sử dụng những mô hình và công nghệ đỗ xe hiện đại, tối ưu diện tích mà tiêu biểu là bãi đỗ xe cao tầng đã được áp dụng thành công tại Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh và nhiều thành phố lớn trên thế giới.

Hai là, hiệu quả của công tác cấm dừng, đỗ xe tại các tuyến phố nội đô cần được rà soát, đánh giá định kỳ để làm cơ sở tiếp tục thực hiện hoặc điều chỉnh sao cho phù hợp thực tế tại từng tuyến đường, với mục tiêu hướng đến xây dựng thành phố văn minh, hiện đại song vẫn đảm bảo việc sinh hoạt của người dân được thuận lợi và ổn định.

Ba là, cơ quan chức năng cần quyết liệt vào cuộc để giải quyết tình trạng chiếm dụng lòng đường nơi được phép đỗ xe và hành vi ngăn cản người dân đỗ xe ô tô vào các khu vực hợp lệ với những chế tài xử phạt vi phạm rõ ràng, nghiêm khắc. Tuy nhiên, để tạo điều kiện cho các hộ kinh doanh mặt đường cũng như tránh cản trở việc sinh hoạt của các nhà mặt đường, các khu vực có kẻ vạch đỗ xe nên được nghiên cứu, bố trí phù hợp như giãn cách tạo lối ra vào, vị trí đỗ tránh che chắn toàn bộ cửa nhà…

Bốn là, ngoài phát triển thêm các vị trí đỗ xe cho người dân thì làm sao để giảm số lượng xe ô tô di chuyển vào các khu vực nội thị cũng là hướng giải pháp quan trọng cần được quan tâm. Kiểm soát sớm số lượng xe ô tô mới hoặc nhanh chóng vận hành các hệ thống phương tiện công cộng thuận tiện, đáp ứng việc di chuyển của người dân trong trung tâm thành phố… cũng sẽ giúp giảm bớt nhu cầu của việc dừng, đỗ xe ô tô.

Để có thể giải quyết được những vấn đề nêu trên, vừa qua Uỷ ban nhân dân thành phố Hải Phòng đã ban hành văn bản số 578/UBND-GT ngày 20/3/2023 về việc tình hình đỗ xe ô tô và phát triển các bãi đỗ xe ô tô trên địa bàn thành phố trong đó đánh giá thực trạng diễn biến phức tạp của việc đỗ xe ô tô trên địa bàn thành phố, đồng thời chỉ đạo các Sở, ngành, địa phương nhanh chóng tập trung các giải pháp đồng bộ xử lý vấn đề nhức nhối này, kêu gọi người dân, chủ các cơ sở kinh doanh chủ động bố trí nơi đỗ xe và thực hiện nghiêm quy định pháp luật về việc dừng, đỗ xe. Bên cạnh đó, thành phố khuyến khích và cam kết, hỗ trợ, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho các cá nhân, tổ chức đầu tư xây dựng bãi đỗ xe công cộng phục vụ nhu cầu chính đáng của người đi ô tô.

Chắc chắn rằng, câu chuyện về “cuộc chiến” để đỗ xe ô tô trong trung tâm Hải Phòng có lẽ chưa thể sớm kết thúc, đòi hỏi sự tập trung và nỗ lực cao độ từ các cơ quan chức năng cùng với sự tin tưởng, đồng hành của người dân thành phố.

LÊ TẤT