Thành phố Hải Phòng là địa phương có lịch sử vinh quang hàng ngàn năm, nơi hội tụ hồn thiêng sông núi, kết tinh, tỏa sáng truyền thống Bạch Đằng. Các thế hệ người Hải Phòng đã nối tiếp nhau kiên cường trụ vững, tạo dựng nên truyền thống lao động cần cù, sáng tạo, yêu nước nồng nàn, phóng khoáng, trọng nghĩa trong giao tiếp, góp phần xứng đáng vào tiến trình dựng nước và giữ nước của dân tộc ta.

Đặc biệt, trong thời đại Hồ Chí Minh, Hải Phòng đã đi vào lịch sử là thành phố “Trung dũng quyết thắng”, đoàn kết, chủ động, năng động, sáng tạo, đi đầu trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đi vào thơ và nhạc với tên gọi “Thành phố Hoa Phượng Đỏ” luôn thắm mãi bản sắc văn hóa của một thành phố biển.

Bước vào thời kỳ mới với một vị thế và tầm nhìn mới, Hải Phòng cần một biểu tượng xứng tầm để định vị rõ nét hơn trên bản đồ cả nước và quốc tế. Biểu tượng chính thức của thành phố khi được lựa chọn sẽ là hình ảnh nhận diện quan trọng, xuyên suốt trong đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, giúp nâng cao thương hiệu, vị thế của người Hải Phòng trong tất cả các sự kiện.

Theo Giám đốc Sở Văn hóa và thể thao Trần Thị Hoàng Mai, thành phố tổ chức phát động Cuộc thi sáng tác ở các thành phố lớn trên cả nước gồm: Hà Nội, Hải Phòng và thành phố Hồ Chí Minh, với ong muốn các tác phẩm dự thi phải thể hiện được những đặc trưng, tiêu biểu của vùng đất và con người Hải Phòng. Thông qua biểu tượng các tầng lớp nhân dân và du khách sẽ có được sự nhìn nhận khái quát về truyền thống lịch sử, công cuộc xây dựng và phát triển của thành phố Hải Phòng. Đồng thời, biểu tượng phải mang tính khái quát cao, thể hiện tính mỹ thuật, sáng tạo độc đáo, đơn giản về hình tượng, bố cục, đường nét, màu sắc; dễ hiểu, dễ nhận biết; ấn tượng với công chúng; đảm bảo độ phân giải cao, sắc nét khi hiển thị trên thiết bị điện tử; thuận tiện trong in ấn, chạm khắc, đắp nổi, phóng to, thu nhỏ trên vật phẩm các chất liệu khác nhau.

Đến nay, sau gần 7 tháng kể từ ngày phát động Cuộc thi sáng tác biểu tượng thành phố Hải Phòng lần thứ 6, kết thúc thời hạn nhận tác phẩm dự thi (từ tháng 3 đến hết ngày 30-10-2022), Ban tổ chức nhận được 992 bài thi từ 850 tác giả trong và ngoài nước. Số lượng bài dự thi lớn gấp hơn 4 lần, số lượng tác giả dự thi gấp gần 7 lần so với cuộc thi lần thứ 5.  Tại vòng chấm sơ khảo cuộc thi, 125 tác phẩm trưng bày được Ban tổ chức lựa chọn từ gần 1000 tác phẩm. Qua vòng chấm sơ khảo cho thấy, có số lượng lớn tác giả, tác phẩm sử dụng hình tượng quá thân thuộc, mang lối mòn, với nhiều chi tiết, nhưng cũng có hoạ sĩ tìm tòi, chắt lọc, phát huy yếu tố đơn giản, sâu sắc của ngôn ngữ biểu tượng. Các tác giả khai thác được tinh thần, đặc trưng của thành phố Hải Phòng, nhưng khó tìm được thiết kế mang tính mới nổi trội.

Từ 125 tác phẩm, đến nay, Hội đồng Nghệ thuật cuộc thi chọn ra 10 tác phẩm bảo đảm tiêu chí cô đọng, đặc trưng, xứng tầm với Hải Phòng. Trên cơ sở này, Ban tổ chức trưng bày 10 tác phẩm để xin ý kiến nhân dân và tiếp tục chấm chọn vòng chung khảo, chọn ra 5 tác phẩm để trao giải và quyết định chọn tác phẩm xuất sắc nhất làm biểu tượng Hải Phòng.

Phó cục trưởng Cục Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) Ngô Tuấn Phong - Thành viên Hội đồng nghệ thuật Cuộc thi Sáng tác biểu tượng thành phố Hải Phòng chia sẻ, Hải Phòng là thành phố có bề dày lịch sử và chiều sâu văn hóa với nhiều hình tượng mà khi nói đến người ta sẽ biết đến Hải Phòng như hoa phượng đỏ, cảng biển, nữ tướng Lê Chân… 

Do đó, biểu tượng thành phố Hải Phòng phải nêu bật hình tượng gần gũi, tính cách năng động, sáng tạo của Hải Phòng qua sử ngôn ngữ tạo hình, mảng màu phù hợp phong cách, bản sắc riêng của thành phố Hải Phòng. Điều này đòi hỏi mỗi nghệ sĩ khi sáng tác biểu tượng Hải Phòng phải chắt lọc, thu gọn màu sắc chủ đạo. Từ các tác phẩm được lựa chọn, Hội đồng Nghệ thuật góp ý nghiêm túc giúp các tác giả, nhóm tác giả chỉnh sửa, nâng cấp, hoàn chỉnh để thành phố Hải Phòng sớm tìm được biểu tượng ưng ý nhất.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Lê Khắc Nam, Trưởng Ban tổ chức Cuộc thi sáng tác biểu tượng thành phố cho biết, thành phố chúng ta tự hào vì những nét riêng có trong suốt chiều dài phát triển. Do đó, việc lựa chọn được một biểu tượng để giới thiệu, quảng bá hình ảnh của thành phố trong quá trình hình thành, xây dựng, phát triển và hội nhập, đồng thời khơi dậy lòng tự hào, nêu cao ý thức trách nhiệm giữ gìn và phát huy truyền thống lịch sử, văn hóa của các tầng lớp nhân dân luôn là nỗi trăn trở của lãnh đạo và nhân dân thành phố nhiều năm qua.

Do vậy thành phố quyết định nâng mức giải thưởng cao nhất từ trước tới nay thể hiện tầm quan trọng của việc lựa chọn biểu tượng thành phố và sự trân trọng của thành phố đối với các tác giả, tác phẩm dự thi. Vì thế, cuộc thi không có sự thiên vị mà phải công tâm, khách quan để chấm chọn tác phẩm xứng tầm nhất, đặc trưng nhất của thành phố Hải Phòng.

 VŨ DUYÊN