Mục tiêu phấn đấu

Đề án được thực hiện trên phạm vi toàn quốc cho các hệ sinh thái (trên cạn, đất ngập nước, rừng ngập mặn, rạn san hô, thảm cỏ biển), loài hoang dã nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ; loài bị đe dọa, loài đặc hữu; loài ngoại lai xâm hại và nguồn gen.

Mục tiêu cụ thể mà đề án hướng tới đến năm 2030 là đổi mới hình thức tuyên truyền để nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân về bảo vệ, bảo tồn các loài động vật, thực vật hoang dã, nhất là các loài động vật, thực vật hoang dã nhóm IA, IIA, IB, IIB và thuộc Phụ lục I Công ước CITES (Công ước quốc tế về buôn bán các loại động, thực vật hoang dã nguy cấp).

Trong đó, chú trọng đối tượng tuyên truyền là người dân ở khu bảo tồn, vùng đất ngập nước, tuyến di cư và điểm đến của các loài chim hoang dã. Đưa chuyên đề bảo vệ đa dạng sinh học thành hoạt động truyền thông thường xuyên trên các phương tiện thông tin đại chúng và giáo dục tại các nhà trường.

Mặt khác, tiến hành nghiên cứu, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến đa dạng sinh học, phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của từng cơ quan thực thi pháp luật, bảo đảm thống nhất trong công tác phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật có liên quan. Kiểm soát chặt chẽ hoạt động gây nuôi động vật hoang dã; kiểm soát, ngăn ngừa dịch bệnh, bảo đảm việc nhập khẩu động, thực vật hoang dã không ảnh hưởng xấu tới đa dạng sinh học và sức khỏe con người; xử lý nghiêm hành vi khai thác, đánh bắt, vận chuyển, buôn bán trái phép các loài thực vật, động vật hoang dã, quý hiếm…

 Phấn đấu đạt một số chỉ tiêu như: tỷ lệ thụ lý tố giác, tin báo tội phạm về đa dạng sinh học, kiến nghị khởi tố đạt 100%; tỷ lệ giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố đạt trên 90%. 100% các vụ việc có dấu hiệu tội phạm về đa dạng sinh học phải được khởi tố để điều tra theo quy định của pháp luật. Nâng cao tỷ lệ xử lý đối với các hành vi gây tác động xấu tới đa dạng sinh học, đảm bảo tính răn đe, giáo dục phòng ngừa chung.

100% cán bộ chuyên trách trực tiếp thực hiện công tác phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật có liên quan đến tội phạm trong bảo vệ đa dạng sinh học được đào tạo, tập huấn kiến thức, nghiệp vụ chuyên sâu. Xây dựng, củng cố đội ngũ giám định viên, cán bộ làm công tác định giá trong lĩnh vực này đảm bảo đủ số lượng, chất lượng, đáp ứng yêu cầu đặt ra. Mặt khác, tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện, kỹ thuật cần thiết phục vụ công tác phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật có liên quan đến tội phạm trong bảo vệ đa dạng sinh học.

Duy trì, mở rộng hợp tác quốc tế, chủ động, tích cực thực hiện các cam kết của Việt Nam với quốc tế trong công tác bảo vệ đa dạng sinh học. Ưu tiên hợp tác với các quốc gia có chung đường biên giới về phòng, chống tội phạm, các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực này, đặc biệt là tội phạm có tổ chức, xuyên quốc gia…

5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm

Để thực hiện thắng lợi mục tiêu đặt ra, đề án đã xác định rõ 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm. Theo đó, song song với việc chú trọng nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc chấp hành pháp luật về đa dạng sinh học; hoàn thiện pháp luật về phòng, chống tội phạm, các hành vi vi phạm pháp luật có liên quan đến tội phạm trong bảo vệ đa dạng sinh học, Việt Nam sẽ tăng cường công tác phòng, chống tội phạm, các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực này; tập trung nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện, kỹ thuật phục vụ công tác phòng, chống tội phạm, các hành vi vi phạm pháp luật và mở rộng hợp tác quốc tế trong phòng, chống tội phạm, các hành vi vi phạm pháp luật có liên quan đến tội phạm trong bảo vệ đa dạng sinh học.

Nhà nước sẽ ưu tiên đầu tư nguồn ngân sách để triển khai các nhiệm vụ của đề án theo quy định pháp luật. Cụ thể, ngân sách trung ương bố trí kinh phí thực hiện các nhiệm vụ của Bộ Công an và các bộ, ngành liên quan; ngân sách địa phương bố trí kinh phí thực hiện các nhiệm vụ của địa phương theo quy định về phân cấp ngân sách hiện hành, bảo đảm theo đúng quy định của Luật Ngân sách nhà nước và các văn bản hướng dẫn có liên quan. Ngoài ra, kinh phí thực hiện đề án còn được huy động và tranh thủ từ nguồn tài trợ của các tổ chức trong và ngoài nước theo quy định của pháp luật.

Trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương

Đề án cũng xác định rõ trách nhiệm cụ thể cho các bộ, ngành, địa phương. Trong đó, Bộ Công an đảm nhiệm trọng trách là đơn vị chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu, hoàn thiện các quy định pháp luật có liên quan nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo hành lang pháp lý phù hợp, đầy đủ phục vụ hiệu quả công tác phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật có liên quan đến tội phạm trong bảo vệ đa dạng sinh học.

Đồng thời mở các chuyên đề đấu tranh, trấn áp tội phạm, các hành vi vi phạm pháp luật; thực hiện các biện pháp nghiệp vụ để phát hiện, đấu tranh, xử lý nghiêm, triệt để các vụ án, đường dây tổ chức tội phạm liên tỉnh, xuyên quốc gia tác động xấu đến đa dạng sinh học, không để vi phạm tái diễn và chậm xử lý hoặc xử lý không hiệu quả.

Phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng trong việc trao đổi thông tin, thu thập cơ sở dữ liệu tội phạm, các hành vi vi phạm pháp luật có liên quan đến tội phạm trong bảo vệ đa dạng sinh học, đặc biệt chú ý tới loại hình tội phạm trên không gian mạng; phối hợp với các bộ, ngành liên quan kịp thời phát hiện, đấu tranh, xử lý các đối tượng sử dụng mạng xã hội, các loại hình chuyển phát nhanh, ứng dụng thanh toán điện tử để tổ chức hoạt động tàng trữ, mua bán, vận chuyển trái phép động vật, thực vật hoang dã…

Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn thì chịu trách nhiệm chủ trì nghiên cứu, hoàn thiện các quy định pháp luật về xử lý mẫu vật các loài động vật, thực vật hoang dã; tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm theo lĩnh vực được phân công liên quan đến đa dạng sinh học, nhất là đối với các hành vi nuôi, nhốt động vật hoang dã, vận chuyển lâm sản trái pháp luật; hoạt động khai thác tận diệt chim hoang dã di cư ở Việt Nam; sử dụng chất, hóa chất cấm trong chăn nuôi, trồng trọt nông, lâm, thủy sản gây tác động tiêu cực tới đa dạng sinh học…

Riêng UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thì chỉ đạo thực hiện các biện pháp quản lý nhà nước tại địa phương, không để hình thành chợ tự phát, điểm tập trung hoạt động buôn bán động vật hoang dã, đặc biệt tại các địa bàn có rừng, tuyến giao thông kết nối các khu bảo tồn thiên nhiên, vườn quốc gia.

Tổ chức rà soát, đánh giá tình hình vi phạm pháp luật để chỉ đạo lực lượng Công an và các lực lượng chức năng trên địa bàn chủ động biện pháp xử lý; kiên quyết xử lý các hành vi vi phạm, nhất là hành vi mua bán, vận chuyển, nuôi, nhốt, giết mổ, săn bắt, bẫy động vật hoang dã, phá rừng, lấn chiếm rừng, đồng thời công khai thông tin về kết quả xử lý để góp phần răn đe, giáo dục, phòng ngừa chung.

Đối với địa bàn biên giới, căn cứ tình hình cụ thể, nghiên cứu thành lập Văn phòng liên lạc phòng, chống ma túy và tội phạm qua biên giới (BLO); xem xét cử thành viên tham gia BLO đầy đủ theo hệ nghiệp vụ để hợp tác phòng, chống tội phạm về đa dạng sinh học…

Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công an là đơn vị chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan liên quan xây dựng kế hoạch thực hiện đề án trong từng giai đoạn; hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện, định kỳ sơ kết đánh giá, báo cáo kết quả lên Thủ tướng Chính phủ.

Bình Huệ

• Tập huấn công tác quản lý và vận hành Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu về cư trú