Xác định văn hóa là nền tảng tinh thần xã hội, là mục tiêu, động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển, những năm qua, huyện Vĩnh Bảo đã có nhiều giải pháp nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa đặc sắc, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm gắn với phát triển kinh tế -  xã hội, kết nối điểm đến của du khách trong tuor “Du khảo đồng quê” của thành phố Hải Phòng. Ban hành các đề án, chương trình, kế hoạch; đẩy mạnh tuyên truyền về trùng tu, tôn tạo, bảo vệ, phát huy giá trị di tích, phục hồi các làng nghề, các lễ hội dân gian truyền thống; quảng bá, xúc tiến du lịch với nhiều hình thức; đầu tư kinh phí đảm bảo cho hoạt động bảo tồn và phát huy; kịp thời xử lý các hành vi vi phạm để đảm bảo công tác bảo tồn và phát huy các giá trị các di tích, làng nghề, lễ hội dân gian theo đúng quy định, góp phần xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, giữ gìn bản sắc văn hóa…

Trao đổi về trò chơi pháo đất ở quê hương, đồng chí Lê Văn Ứng, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Tân Liên cho biết, về sự ra đời của pháo đất xã Tân Liên nói riêng, nhiều xã trên địa bàn huyện Vĩnh Bảo nói chung, có nhiều “dị bản”. Người dân quê lúa chỉ biết, trò chơi pháo đất có từ rất lâu. Cứ lúc rảnh rỗi hay nông nhàn, họ lại rủ nhau lấy đất ngoài ruộng, dưới sông nặn thành pháo để chơi với nhau. Mỗi năm 1 lần, các tổng lại tổ chức hội thi đánh pháo đất giữa các làng, các hội với nhau.

Để tạo sân chơi bổ ích, hấp dẫn cho người dân cũng như thu hút khách du lịch, năm 2011, UBND xã Tân Liên tổ chức hội thi pháo đất toàn xã và duy trì đều đặn mỗi năm 1 lần vào thời điểm thích hợp cho đến nay. Năm 2022, hội thi pháo đất xã Tân Liên được tổ chức vào ngày 2-9 với sự tham gia 12 dài (cách gọi số đội theo truyền thống) với 120 “pháo thủ”. “Hội thi pháo đất năm nay thu hút hàng nghìn người dân địa phương, du khách trong và ngoài thành phố tham dự. Sau lễ hội, rất nhiều du khách tìm về với mong muốn được xem đánh pháo đất, được trải nghiệm làm pháo và đánh pháo. UBND xã Tân Liên giới thiệu hàng chục lượt du khách tới các làng để họ được trải nghiệm. Trên cơ sở này, thời gian tới UBND xã Tân Liên đề xuất UBND huyện xây dựng một số điểm phục vụ khách du lịch trải nghiệm trò chơi pháo đất.

Đồng chí Nguyễn Đức Cảnh, Chủ tịch UBND huyện Vĩnh Bảo cho biết, không chỉ xã Tân Liên, đến nay, nhiều địa phương khác trên địa bàn huyện vẫn duy trì có trò chơi dân gian đánh pháo đất, như các xã: Vĩnh An, Giang Biên, Việt Tiến, Hiệp Hòa, An Hòa, Hùng Tiến, Trung Lập, Hưng Nhân, Thắng Thủy… Vượt khỏi lũy tre làng, pháo đất Vĩnh Bảo nổi tiếng và được biết đến khắp trong và ngoài thành phố. Cùng với tham quan Khu di tích quốc gia đặc biệt Đền thờ Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm, xem rối cạn Bảo Hà (xã Đồng Minh), rối nước Nhân Hòa, nhiều khách du lịch tìm về quê lúa để thỏa ước nguyện được xem đánh pháo đất, trải nghiệm làm và tự tay đánh pháo đất.

Để đạt được mục tiêu đề ra, UBND huyện Vĩnh Bảo đề ra nhiều giải pháp, bao gồm khôi phục các di sản văn hóa phi vật thể, trò chơi dân gian độc đáo, tiêu biểu, qua đó xây dựng thành sản phẩm du lịch văn hóa đặc trưng, hấp dẫn. Đối với trò chơi dân gian pháo đất, huyện dự kiến mỗi năm tổ chức hội thi cấp huyện 1 lần vào thời điểm thích hợp. Để du khách trong và ngoài thành phố biết đến hội thi nói riêng, trò chơi dân gian pháo đất của địa phương nói chung, UBND huyện tăng cường quảng bá, tuyên truyền, có cơ chế ưu đãi cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho các đơn vị lữ hành đưa khách du lịch về tham quan, trải nghiệm, lưu trú tại huyện. Bên cạnh đó, căn cứ vào đề xuất của các địa phương, thực tế, nhu cầu của du khách, huyện Vĩnh Bảo xem xét xây dựng những điểm để du khách xem đánh pháo đất, trải nghiệm làm và tự tay đánh pháo đất.

DUYÊN KIÊN