Lễ hội Ngũ Linh Từ là lễ hội truyền thống từ lâu đời của người dân huyện Tiên Lãng, gắn với nghi lễ đảo vũ, bơi thuyền cầu mưa. Lễ hội quy tụ 5 ngôi đền thiêng của các địa phương gồm đền Để Xuyên (xã Đại Thắng), đền Hà Đới (xã Tiên Thanh), đền Canh Sơn, đền Bì (xã Đoàn Lập), Đền Gắm (xã Toàn Thắng); đình Cựu Đôi (thị trấn Tiên Lãng).

Do nhiều yếu tố, sau năm 1945 lễ hội không được tổ chức. Đến năm 2013, UBND huyện Tiên Lãng tiến hành phục dựng lễ hội Ngũ Linh Từ và quy định 5 năm tổ chức lễ hội một lần.

Năm 2023, lễ hội Ngũ Linh Từ được tổ chức trang trọng, diễn ra trong 3 ngày từ ngày 18 đến 20-8. Theo đó, ngay trong buổi sáng ngày đầu tiên của lễ hội, tại 5 ngôi đền người dân tổ chức nghi thức rước nước về đền để làm lễ mộc dục, tối cùng ngày các đền tổ chức liên hoan văn nghệ.

Tiếp đó, ngày thứ hai, 5 bản đền tiến hành nghi thức rước kiệu long đình và kiệu bát cống về đình Cựu Đôi làm lễ chính. Trong buổi lễ, đồng chí Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện đóng vai trò là chủ lễ cùng 2 vị bồi tế làm lễ dâng hương, đọc chúc văn.

Nội dung chúc văn là lời ca ngợi công lao của các bậc tiền nhân với non sông, đất nước, cẩn cáo các vị thần linh về tình hình thời gian qua, cầu mong các thần phù hộ cho dân an, vật thịnh.

Cùng với lễ rước độc đáo, vào ngày hội, tại các đền trong hệ thống Ngũ Linh Từ còn diễn ra các trò chơi dân gian như: bơi thuyền, cầu thùm, chọi gà… cùng các môn thể thao như: kéo co, bóng chuyền, bóng đá… mang ý nghĩa gắn kết cộng đồng.

Đặc biệt hội thi bơi thuyền cầu đảo tại đầm Bì (xã Đoàn Lập) – là phần hội chính được tổ chức vào ngày thứ 2 và thứ 3 của Lễ hội - hoạt động được đông đảo nhân dân mong chờ, tạo không khí vui tươi, sôi động.

Sau khi hội đua thuyền kết thúc, các đình, đền tiến hành lễ tạ, người dân Tiên Lãng phấn khởi quay lại nhịp sống thường ngày: cày cấy, gieo trồng, buôn bán… với niềm tin họ đã được các vị thần phù trợ tiếp thêm sức mạnh để tiếp tục phát huy truyền thống quê hương.

Lễ hội Ngũ Linh Từ không chỉ có ý nghĩa cầu cho mưa thuận gió hòa mà còn là dịp để các địa phương báo cáo tình hình, thành tích trong thời gian qua, đồng thời thể hiện lòng tri ân, biết ơn sâu sắc của Nhân dân đối với các vị tiền nhân có công với dân, với nước.

Việc tổ chức lễ hội Ngũ Linh Từ nhằm khơi dậy tình đoàn kết trong nhân dân, giáo dục truyền thống, lịch sử quê hương, đồng thời bảo tồn những giá trị văn hoá vật thể và phi vật thể của địa phương; quảng bá hình ảnh mảnh đất, con người, quê hương Tiên Lãng với du khách trên mọi miền đất nước; đáp ứng nhu cầu tâm linh của nhân dân toàn huyện.

Với ý nghĩa trên, tháng 3- 2023, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành Quyết định công nhận Lễ hội Ngũ Linh từ là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. 

TRUNG KIÊN