Trần Tất Văn (không rõ năm sinh, năm mất), người làng Nguyệt Áng, huyện An Lão (nay là thôn Nguyệt Áng, xã Thái Sơn, huyện An Lão). Khoa thi năm Bính Tuất (1526) niên hiệu Thống Nguyên thứ 5 đời Lê Cung Hoàng, ông đỗ Đình Nguyên, Trạng Nguyên. Làm quan nhà Mạc, đến chức Thượng thư, tước Hàn Xuyên bá. Dưới triều Mạc Đăng Dung, Mạc Đăng Doanh ông coi việc từ hàn, những văn thư trao đổi giữa nhà Minh và nhà Mạc ông đều tham gia và đã từng đi sứ.

Đối với quê hương, ông luôn yêu thương, góp phần chăm lo xây dựng xóm làng như xây chùa Vĩnh Khoái, làm cầu đá để nhân dân thuận tiện đi lại qua con lạch nối giữa sông Đa Độ (Cửu Biều) và sông Lạch Tray...

Đến nay, đền thờ Trạng nguyên Trần Tất Văn là trung tâm văn hoá tín ngưỡng của cả huyện An Lão, nơi vinh quy bái tổ, tôn vinh, khen thưởng, trao thưởng cho các thế học sinh, sinh viên của huyện có thành tích cao trong học tập.

Lễ hội Đền Trạng nguyên Trần Tất Văn được tổ chức trong 3 ngày (từ 6 đến 8-10-2023) với chương trình phần lễ gồm: lễ cáo yết, lễ rước nước, lễ mộc dục, lễ rước bài vị, lễ giỗ hậu, lễ trình. Song song với đó là nhiều hoạt động văn hóa, thể thao diễn ra như: chương trình múa rối nghệ thuật do UBND xã Thái Sơn phối hợp Đoàn rối Hải Phòng tổ chức, các trò chơi dân gian truyền thống, lễ biểu dương học sinh, sinh viên xuất sắc tiêu biểu của huyện và xã Thái Sơn.

Qua đó, Lễ hội Đền Trạng nguyên Trần Tất Văn đã phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, giá trị của di tích Quốc gia Đền thờ Trần Tất Văn; đồng thời giáo dục tình yêu quê hương đất nước, giáo dục truyền thống văn hóa, tinh thần hiếu học cho các thế hệ học sinh, sinh viên và Nhân dân, tỏ lòng tri ân của Nhân dân với Trạng nguyên.

TÚ QUYÊN