Cuối năm 2024, chúng tôi đến xã Kiền Bái (nay là phường Lê Hồng Phong, TP Thủy Nguyên) gặp anh Nguyễn Văn C. Trò chuyện với chúng tôi, ánh mắt anh C vẫn chưa hết vẻ thất thần, luôn hướng nhìn về phía cửa căn nhà. Nguyễn Văn C. vừa thoát khỏi bọn buôn người, trở về từ Campuchia. C. trước đây làm công nhân, thu nhập không cao nhưng đủ chi phí.

Khoảng tháng 9/2024, C. được một thanh niên quen qua mạng giới thiệu làm công việc nhẹ nhàng với mức lương 25 triệu đồng/tháng. Dù không được người thân đồng ý, C. đã tự bỏ vào TP. Hồ Chí Minh. Đến Bến xe miền Tây, C. liên hệ với người nhận việc và được đưa đến nhà nghỉ cùng với một vài người khác. Đêm đó, tất cả đều bị dồn vào một nhà nghỉ nằm ở khu vực vắng vẻ gần cửa khẩu Mộc Bài (tỉnh Tây Ninh). Đến khuya, cả nhóm được đưa đến khu rừng, chờ thời cơ để vượt biên.

Khi vào cái nơi được gọi là “công ty” tại Campuchia, thông qua nhiều người Việt Nam đang làm việc tại đây, C. mới biết được công việc chính là tạo các tài khoản game, sàn giao dịch ảo, trang mạng để lừa đảo khách vào chơi. Thời gian làm việc từ sáng sớm đến 22h và không được ra khỏi phòng. Nhân viên nào làm không đạt yêu cầu, sẽ bị quản lý phạt bằng cách chích điện, đứng bàn chông, đánh đập hoặc bán cho công ty khác.

C. tìm cách trở về Việt Nam. Phía công ty thông báo rằng nếu muốn về, phải đóng phạt gần 10.000USD. Giữa đất khách quê người, C. hoảng loạn, liên tục gọi điện thoại cho người nhà cầu cứu. Gia đình C. sau đó phải chạy vạy khắp nơi vay mượn người thân, bạn bè mới đủ tiền “chuộc” được C về.

Quá trình viết bài này, PV Chuyên đề An ninh Hải Phòng đã gặp gỡ không ít nạn nhân bị lừa bán sang nước ngoài, trở thành những “nô lệ” thời hiện đại. Đáng nói, hầu hết các gia đình nạn nhân sau đó đều phải chạy vạy một khoản tiền lớn mới “chuộc” được về Việt Nam. Như vào cuối năm 2024, người thân của anh Đỗ Đăng K, sinh 1999, cùng TP Thủy Nguyên cũng phải chuyển 160 triệu đồng thì con trai họ mới được các đối tượng thả cho về Việt Nam sau hơn 2 tháng sống lay lắt trên đất Campuchia.

Trước đó thông qua mạng xã hội, em K. nhận được thông báo tuyển lao động sang Campuchia với mức lương “khủng” 800 USD/tháng. Theo lời giới thiệu của “nhà tuyển dụng”, công việc rất nhàn, không cần kinh nghiệm, chỉ cần biết sử dụng máy tính. Không ngờ, sau khi qua Campuchia, K. được các đối tượng người nước ngoài giao chỉ tiêu lập các tài khoản mạng xã hội, giả danh nhân viên tuyển cộng tác viên, nhân viên các sàn đầu tư tài chính... để lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Nếu chống đối thì sẽ bị đánh đập, bỏ đói, bị chích điện. Do không hoàn thành chỉ tiêu, không câu kéo được khách hàng mới nên K. bị phạt. Mặc dù K. nhiều lần van xin các đối tượng cho về Việt Nam nhưng không được. Chúng yêu cầu gia đình K. phải nộp đủ 160 triệu đồng mới cho anh về Việt Nam.

“Nghe con trai tôi nói, nếu không có đủ 160 triệu đồng thì con sẽ bị hành hung, đánh đập, chích điện nên vợ chồng tôi đành đi vay mượn 160 triệu đồng để gửi vào tài khoản mà chúng cung cấp. Sau khi về Việt Nam, con trai tôi đành đi làm công nhân để kiếm tiền trả nợ, bố của K. bức xúc cho biết.

Theo Sở Ngoại vụ Hải Phòng, thời gian gần đây, các cơ quan đại diện Việt Nam tại Campuchia liên tục tiếp nhận thông tin và tổ chức giải cứu hàng trăm công dân Việt Nam, trong đó có nhiều người đến từ Hải Phòng. Các nạn nhân bị dụ dỗ bởi những lời mời gọi hấp dẫn như "việc nhẹ lương cao", nhưng thực chất bị bán vào các cơ sở lừa đảo trực tuyến hoặc bị bóc lột lao động một cách tàn nhẫn. Theo Cơ quan đại diện Việt Nam tại Campuchia, dòng chảy lao động bất hợp pháp sang nước này quá lớn, gây khó khăn trong công tác giải cứu. Các đối tượng tội phạm thường lợi dụng mạng xã hội để tiếp cận nạn nhân, hứa hẹn mức lương hấp dẫn và công việc nhàn hạ, nhưng thực chất lại ép buộc họ làm việc trong các đường dây lừa đảo hoặc lao động cưỡng bức. Nhiều trường hợp bỏ trốn khi chưa có tiền chuộc, đã bị các đối tượng sử dụng lao động đánh đập, ngược đãi, bán sang cơ sở khác nhau. Các cơ sở cưỡng bức lao động, cưỡng đoạt tài sản của công dân Việt Nam tập trung chủ yếu tại Campuchia ở các khu vực: Bà Vẹt - tỉnh Svay Rieng; Banteay Meanchey - tỉnh Poipet; thành phổ Shihanoukville - tỉnh Preah Sihanouk, Chrey Thom - tỉnh Kandal và TP Phnom Penh.

Trước tình trạng nhiều vụ việc lừa người sang Campuchia làm việc, thời gian qua lực lượng CATP và Công an các địa phương đã tăng cường công tác quản lý, đấu tranh với tội phạm mua bán người, đồng thời nhiều lần đã có thông báo để người dân nâng cao cảnh giác. Tuy nhiên, theo thống kê của cơ quan chức năng, chỉ trong 2 tháng đầu năm 2025, đã có 12 công dân tại Hải Phòng bị lừa bán sang Campuchia và được giải cứu. Con số này chiếm đến 85% tổng số vụ việc trong cả giai đoạn 2022 - 2024, cho thấy tình trạng này đang diễn biến phức tạp và gia tăng mạnh.

Trung tá Khúc Thanh Tuấn, Đội trưởng Đội Cảnh sát hình sự đặc nhiệm, Phòng CSHS- CATP cho hay, thủ đoạn của các đối tượng là đăng tải các tin, bài tuyển dụng lao động trên mạng xã hội hoặc trực tiếp gặp gỡ, rủ rê, lôi kéo, dẫn dắt người lao động xuất cảnh để làm việc, kèm những lời hứa hẹn về việc làm “ổn định, lương cao” (có thể lên tới hàng chục triệu đồng/tháng) và chế độ đãi ngộ hấp dẫn, thậm chí còn cho "ứng trước" tiền để lo chi phí xuất cảnh. Khi chiếm được lòng tin của người lao động, đối tượng sau đó đưa người lao động xuất cảnh sang Campuchia bằng cả đường chính ngạch và trái phép.

Sau khi qua Campuchia, nạn nhân bị tuyển vào làm việc tại các cơ sở tổ chức hoạt động lừa đảo như: đánh bạc trực tuyến, kinh doanh tiền ảo... trên không gian mạng; bị cưỡng ép lao động từ 12-16 tiếng/ngày, không cho ra khỏi cơ sở, bị bán sang các chủ sử dụng lao động khác hoặc bắt gọi điện về cho gia đình, người thân tại Việt Nam để nộp tiền mới cho về nước với số tiền từ 3.000- 30.000 USD.

“Do đó, khi có nhu cầu đi lao động nước ngoài cần tìm hiểu kỹ, liên hệ cơ quan chức năng tại địa phương để được tư vấn, hỗ trợ và phải tuân thủ các quy định của pháp luật về xuất, nhập cảnh, xuất khẩu lao động tại nước ngoài. Khi phát hiện thông tin về các đối tượng, đường dây lôi kéo, môi giới, tổ chức đưa người sang Campuchia làm việc, nghi vấn có dấu hiệu lừa đảo, mua bán người, cần thông báo cho người thân, gia đình và nhanh chóng trình báo cơ quan Công an để kịp thời phòng ngừa, ngăn chặn, điều tra, xử lý...”, Trung tá Khúc Thanh Tuấn khuyến cáo.

THỦY NGUYÊN