Mục đích, đối tượng điều tra

Điều tra dân số, nhà ở giữa kỳ năm 2024 (Điều tra DSGK 2024) được thực hiện nhằm thu thập thông tin về dân số, nhà ở làm cơ sở để đánh giá tình hình thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội thời kỳ 2021 - 2025; xây dựng chính sách, lập kế hoạch dân số, nhà ở phục vụ lập Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội thời kỳ 2026-2030; giám sát thực hiện các Mục tiêu Phát triển bền vững của Liên hợp quốc mà Chính phủ Việt Nam đã cam kết.

Đồng thời cung cấp số liệu về quy mô dân số đến cấp huyện 5 năm sau Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 (Tổng điều tra 2019); làm cơ sở rà soát, hiệu chỉnh số liệu dân số hàng năm giai đoạn 2020 - 2024; cập nhật kho dữ liệu dân số, nhà ở do Tổng cục Thống kê quản lý phục vụ nghiên cứu, phân tích, dự báo quá trình phát triển dân số, nhà ở giữa hai kỳ tổng điều tra trên phạm vi cả nước và từng địa phương; đáp ứng yêu cầu so sánh quốc tế.

Được thực hiện trên phạm vi cả nước tại 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung  ương, đối tượng điều tra của Điều tra dân số, nhà ở giữa kỳ năm 2024 là hộ dân cư (bao gồm cả thông tin về nhà ở của  hộ) và nhân khẩu thực tế thường trú của hộ dân cư (bao gồm cả những người thuộc lực lượng vũ trang, người có quốc tịch nước  ngoài hiện đang ăn, ngủ tại hộ), không bao gồm những người đang sống trong khu vực quản lý riêng của quân đội, công an.

Theo Phương án Điều tra, đối tượng điều tra cũng bao gồm người có quốc tịch nước ngoài hiện đang ăn, ngủ tại hộ (nếu bảo đảm điều kiện là nhân khẩu thực tế thường trú của hộ dân cư). Mục đích thu thập thông tin về người có quốc tịch nước ngoài hiện đang ăn, ngủ tại hộ trong Điều tra dân số, nhà ở giữa kỳ năm 2024 nhằm phản ánh đầy đủ số lượng nhân khẩu hiện đang cư trú hợp pháp trên lãnh thổ Việt Nam, phục vụ việc xây dựng hoạch định và chính sách kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Thông tin về người có quốc  tịch nước ngoài đang thường trú ở Việt Nam hiện còn khoảng trống về số liệu nên cuộc Điều tra này kỳ vọng sẽ thu thập đủ thông tin, tạo tiền đề cho kỳ Tổng Điều tra dân số, nhà ở kế tiếp.

Đơn vị, nội dung, thời gian, đối tượng cung cấp thông tin điều tra

Đơn vị điều tra của Điều tra dân số, nhà ở giữa kỳ năm 2024 là hộ dân cư. Hộ bao gồm một người ăn riêng, ở riêng hoặc một nhóm người ở chung, ăn chung. Đối với hộ có từ 2 người trở lên, các thành viên trong hộ có thể có hoặc không có quan hệ ruột thịt, hôn nhân, nuôi dưỡng; có hoặc không có quỹ thu - chi chung.

Điều tra dân số, nhà ở giữa kỳ năm 2024 thu thập thông tin về nhân khẩu học của các thành viên hộ; thông tin về di cư, giáo dục, hôn nhân, lịch sử sinh của nữ từ 10 - 49 tuổi; thông tin về người chết của hộ, về nhà ở và điều kiện sống của hộ. Thời gian thu thập thông tin trong Điều tra dân số, nhà ở giữa kỳ năm 2024 bắt đầu từ ngày 1/4/2024  đến 30/4/2024.

Đối tượng cung cấp thông tin trong Điều tra dân số, nhà ở giữa kỳ năm 2024 là chủ hộ. Chủ hộ (hoặc người trưởng thành am hiểu về các thành viên trong hộ khi chủ hộ đi vắng) là người cung cấp thông tin của hộ và thành viên hộ mà chủ hộ không nắm chắc. Điều tra viên gặp, phỏng vấn trực tiếp thành viên hộ thu thập thông tin. Đặc biệt đối với thông tin về lịch sử sinh phải hỏi trực tiếp đối tượng điều tra là nữ từ 10-49 tuổi.

Điều tra viên

Phương pháp thu thập thông tin được áp dụng trong Điều tra dân số, nhà ở giữa kỳ năm 2024 là phương pháp phỏng vấn trực tiếp. Điều tra viên đến từng hộ để hỏi người cung cấp thông tin và ghi đầy đủ các câu trả lời vào phiếu điều tra điện tử được thiết kế trên thiết bị di động thông minh.

Một số trường hợp đặc biệt, đối với những đối tượng điều tra không thể tiếp cận trực tiếp hoặc tiếp cận nhiều lần không  được, Cục trưởng Cục Thống kê quyết định lựa chọn phương pháp thu thập thông tin phù hợp bằng cách gửi mẫu phiếu giấy hoặc phiếu điện tử để đối tượng điều tra tự cung cấp thông tin.

Điều tra viên thống kê là người được cơ quan thống kê trưng tập, huy động và được tập huấn kỹ lưỡng để thực hiện việc thu thập thông tin của cuộc điều tra. Khi gặp đối tượng cung cấp thông tin, Điều tra viên cần lưu ý đối với những thông tin về thành viên hộ mà chủ hộ không nắm chắc, Điều tra viên cần gặp và phỏng vấn trực tiếp thành viên hộ thu thập thông tin. Khi thu thập thông tin về nhà ở, Điều tra viên hỏi chủ hộ (hoặc người cung cấp thông tin) kết hợp với quan sát trực tiếp ngôi nhà hoặc căn hộ để ghi kết quả vào phiếu điều tra.

Thông tin về lịch sử sinh phải hỏi trực tiếp đối tượng điều tra là nữ từ 10 - 49 tuổi. Đối với những người tạm vắng trong suốt thời gian Điều tra, Điều tra viên có thể hỏi những người khác trong hộ hoặc dựa vào những tài liệu do người thân hoặc chính quyền cung cấp để ghi thông tin vào phiếu điều tra. 

Quy định về bảo mật thông tin; quyền, nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân được điều tra

Đáng chú ý, tại Điều 57 Luật Thống kê quy định các loại thông tin thống kê Nhà nước phải được giữ bí mật bao gồm: Thông tin gắn với tên, địa chỉ cụ thể của từng tổ chức, cá nhân, trừ trường hợp tổ chức, cá nhân đó đồng ý hoặc luật có quy định khác; thông tin thống kê chưa được người có thẩm quyền công bố; thông tin thống kê thuộc danh mục bí mật Nhà nước.

Việc bảo mật thông tin thống kê Nhà nước được thực hiện theo quy định của pháp luật. Do vậy, thông tin cá nhân mà người dân cung cấp trong Điều tra dân số, nhà ở giữa kỳ năm 2024 (bao gồm cả người nước ngoài) chỉ được dùng để tổng hợp chung vào dân số của các cấp xã, cấp huyện và cấp tỉnh chứ không dùng cho bất kỳ mục đích nào khác.

Và theo Điều 33 Luật Thống kê quy định quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân được điều tra thống kê như sau: Tổ chức, cá nhân được điều tra thống kê có quyền được thông báo về quyết định, mục đích, yêu cầu, phạm vi, nội dung chủ yếu và thời hạn của cuộc điều tra. Đồng thời được bảo đảm bí mật thông tin đã cung cấp cho điều tra viên thống kê theo quy định tại Điều 57 của Luật này; được khiếu nại, tố cáo hành vi vi phạm pháp luật về điều tra thống kê.

Về nghĩa vụ, các tổ chức, cá nhân được điều tra thống kê phải cung cấp thông tin trung thực, chính xác, đầy đủ và đúng thời hạn theo yêu cầu của Điều tra viên thống kê hoặc cơ quan tiến hành Điều tra thống kê; không được từ chối hoặc cản trở việc cung cấp thông tin  điều tra thống kê; chịu sự kiểm tra của cơ quan tiến hành Điều tra thống kê và thanh tra chuyên ngành thống kê về thông tin đã cung cấp.

Khánh Chi

• Đẩy mạnh triển khai Đề án 06/CP trong lực lượng CATP năm 2024
• Thông báo Kết luận họp giao ban Tổ công tác Đề án 06 của Chính phủ tháng 1, 2/2024; tuyên truyền, tập huấn sử dụng ứng dụng VNeID
• Tập trung thực hiện hiệu quả nhiệm vụ Đề án 06/CP, Kế hoạch phối hợp số 62
• Tăng cường giải pháp thực hiện mô hình điểm Đề án 06/CP tại thành phố Hải Phòng
• Công an Hải Phòng: Trao đổi, học tập kinh nghiệm triển khai các mô hình điểm Đề án 06/CP tại Công an 2 tỉnh Thừa Thiên Huế, Quảng Nam