Theo ông Cao Văn Quý, Phó tổng giám đốc Cty CP cấp nước Hải Phòng, hiện trạng ô nhiễm nguồn nước thô trên địa bàn thành phố đang rất phức tạp, nghiêm trọng và khó kiểm soát, gây tác động lớn đến hoạt động sản xuất nước nước sạch. Cụ thể, kết quả trắc mới nhất của Sở Tài nguyên - Môi trường thì nguồn nước của sông Đa Độ, sông Giá và sông Rế đều đang ở trạng thái báo động. Trong đó, tổng số 30 mẫu lấy quan trắc tại sông Đa Độ chỉ có 47% mẫu đạt chỉ tiêu đầu vào để sản xuất nước sinh hoạt và có tới 10% mẫu bị ô nhiễm nặng. Sông Đa Độ được đánh giá đang ô nhiễm nặng nhất vì hiện nay, trên hệ thống sông Đa Độ có tới 120 cơ sở công nghiệp, trang trại và 50 làng nghề, 11 bệnh viện lớn nhỏ và gần 60 trạm y tế xã đang xả nước thải chưa qua xử lý ra sông. Ngoài ra, còn có hàng loạt khu dân cư tập trung đang xả nước thải sinh hoạt  xuống lòng sông.

Đối với sông Rế, trong tổng số 36 mẫu quan trắc lấy tại sông Rế chỉ có 53% mẫu đạt chỉ tiêu cấp nước sinh hoạt, nhưng phải có biện pháp xử lý phù hợp và có tới 14% mẫu nước bị ô nhiễm nặng. Riêng sông Giá có phần khả quan hơn vì trong tổng số 36 mẫu nước lấy quan trắc có 72% mẫu sử dụng tốt cho mục đích nước sinh hoạt.

 Với vai trò là đơn vị sản xuất, cung cấp nước sạch lớn nhất của thành phố, Công ty CP Cấp nước Hải Phòng thường xuyên chủ động thực hiện quan trắc kiểm tra mức độ ô nhiễm của nước. Kết quả như đã thấy, mức độ ô nhiễm ngày càng trầm trọng; trong đó các chỉ tiêu hợp chất có trong nước ngày càng cao và càng vượt xa các tiêu chuẩn cho phép như như các chất hữu cơ, amoni, nitrit, mangan hòa tan trong nước.

​Chính vì vậy, công tác xử lý nước để đảm bảo các quy chuẩn nước sạch quốc gia trên địa bàn thành phố ngày càng khó khăn, đặc biệt vào mùa mưa khi mà các nguồn ô nhiễm bị nước mưa cuốn chảy xuống các dòng sông đang là nguồn nước thô đưa vào nhà máy sản xuất nước sách của thành phố. 

Được biết những ngày qua, Công ty CP cấp nước Hải Phòng đã phối hợp với các đơn vị quản lý khai thác tuyến sông khảo sát, khoanh vùng những khu vực là nguồn gây ô nhiễm. Cụ thể trên sông Đa Độ có 6 vị trí do nước thải công nghiệp, bệnh viện, dân sinh, nghĩa trang, sản xuất nông nghiệp của người dân địa phương thường xuyên bơm thuốc bảo vệ thực vật, thuốc diệt cỏ, diệt ốc bươu vàng và xả thẳng xuống nguồn sông. Qua xác định chính xác từng vị trí, Công ty đã cùng Công ty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi Đa Độ thống nhất phương án, đề xuất với cấp có thẩm quyền triển khai khắc phục. Đơn cử, để giải quyết nguồn nước thải bệnh viện, nước thải sinh hoạt, công nghiệp khu vực thị trấn An Lão, huyện An Lão, phương án đề xuất là xây dựng cống có cánh phai ngăn nước nhằm hoành triệt không cho chảy vào sông Đa Độ. Cùng với đó, 2 đơn vị kiến nghị UBND huyện An Lão đầu tư hệ thống lọc cơ bản nguồn nước thải nói trên và xây dựng hệ thống mương máng dẫn nước trở lại phục vụ khu vực cánh đồng tại địa phương. Ở khu vực xã Thái Sơn, UBND huyện An Lão cũng đã thống nhất phương án là đào thêm con kênh nhỏ nối với khu núi Đại Bàng (thôn Ánh Sơn) để phục vụ tướng tiêu nông nghiệp thay vi xả xuống sông hiện nay.

Cùng với đó, Công ty CP cấp nước Hải Phòng đã đưa vào áp dụng nhiều biện pháp về mặt kỹ thuật để đảm bảo chất lượng nước cung cấp cho nhân dân đạt và vượt các tiêu chuẩn đã đăng ký. Trong đó,  điển hình là việc hợp tác với Cục cấp thoát nước Nhật Bản áp dụng thành công giải pháp xử lý nước tiên tiến công nghệ lọc tiếp xúc sinh học (U- BCF)  đã nhiều năm nay. Cụ thể, Công nghệ U- BCF là một công nghệ tiên tiến và thân thiện với môi trường đã được nghiên cứu và phát triển tại thành phố Kitakyushu, Nhật Bản và sản xuất nước đại trà phục vụ khách hàng. Công nghệ này sử dụng cơ chế sinh học để xử lý, giảm thiểu các chất ô nhiễm như các chất hữu cơ, amoni, nitrit, mangan hòa tan với hiệu quả cao, được Bộ ngành TW, cơ quan hợp tác quốc tế đánh giá cao về chất lượng nước sạch được sản xuất ra.

Theo báo cáo của Công ty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi Đa Độ, do phân cấp quản lý hệ thống mương thủy lợi nội đồng, hệ thống mương nhánh từ cấp 2, cấp 3 được giao cho UBND các huyện quản lý vận hành. Trên thực tế nhiều năm qua, hệ thống mương này không được nạo vét, khơi thông nên nhiều tuyến bị bùn lắng đọng và bèo, cỏ mọc lấp đầy không còn tác dụng. Nước mưa không có hệ thống lưu thông đều đổ vào hệ thống mương cấp 1, gây khó khăn cho công tác quản lý vì xảy ra tình trạng tràn bờ, vỡ đập, thẩm thấu xuống lòng sông. Do đó, về lâu dài, vai trò quản lý nhà nước trong việc kiểm soát nguồn ô nhiễm từ các doanh nghiệp, xi nghiệp, cơ sở sản xuất, trang trại nông nghiệp, bệnh viện. Ý thức bảo vệ môi trường, bảo vệ nguồn nước thô của chính người dân, hỗ trợ công ty trong công tác bảo vệ nguồn nước, đặc biệt là các vù, tuyến sông đang bị ô nhiễm nghiêm trọng, trọng điểm ví dụ như các khu vực làng nghề Tràng Minh (kiến An); khu vực quy hoạch trang trại chăn nuôi xã Tân Viên; nước thải khu vực thị trấn An Lão và xã Thái Sơn (huyện An Lão) rất cần được giải quyết trong thời gian sớm nhất./.

Đoàn Lanh