Theo số liệu thống kê, trong năm 2017-2018, tổng thương mại hai chiều giữa ASEAN và Australia đạt 105 tỷ USD. Australia hiện là đối tác thương mại lớn thứ 7 và là nhà đầu tư FDI lớn thứ 6 của ASEAN. Australia đã thông báo dành 80 triệu dollar Australia cho chương trình hợp tác ASEAN - Australia về chống buôn người, dành 8,8 triệu dollar Australia cho Chương trình Chuyển đổi tài chính tòan diện (SHIFT) để hỗ trợ cho những người có thu nhập thấp và các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa ở bốn nước Campuchia, Lào, Myanmar và Việt Nam, dành 6 triệu dollar Australia cho chương trình thuận lợi hóa thương mại và giao thông Tiểu vùng Mekong và 35 triệu dollar Australia cho Chương trình quản lý nguồn nước Khu vực Mekong.

Trong hợp tác giáo dục, Australia đã trao 1.175 giải thưởng cho công dân các nước ASEAN đang học tập tại Australia, đồng thời sẽ hỗ trợ cho 18.500 sinh viên Australia có cơ hội đến ASEAN để tăng cường hiểu biết về ASEAN cho thanh niên và sinh viên Australia.

Australia cam kết tiếp tục hỗ trợ ASEAN xây dựng Cộng đồng và thực hiện Tầm nhìn ASEAN 2025, coi trọng vai trò trung tâm của ASEAN trong việc góp phần duy trì hòa bình, ổn định khu vực.

Về phương hướng hợp tác, hai bên cam kết làm sâu sắc hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN-Australia, chú trọng hợp tác thực chất và có chiều sâu trong các lĩnh vực như an ninh hàng hải, an ninh mạng, chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia, thương mại điện tử, kết nối, thành phố thông minh, thu hẹp khoảng cách phát triển, giáo dục, giao lưu nhân dân, y tế, quản lý thiên tai...

Nhưng, nếu so sánh với những nền kinh tế hàng đầu như Trung Quốc hay EU, quan hệ thương mại giữa Australia và ASEAN vẫn còn là những con số khiêm tốn hơn.

Tuy nhiên, yếu tố kinh tế quan trọng của ASEAN nằm ở tiềm năng kinh tế trong tương lai lớn hơn là từ những con số hiện tại. Các thành viên của ASEAN đang phát triển rất nhanh chóng cả về dân số lẫn kinh tế. Lợi thế địa lý gần nhau cũng là một trong những điểm nhấn khiến ASEAN trở thành đối tác thương mại lý tưởng của Australia.

Australia đang trên đà trở thành đối tác thương mại hàng đầu thế giới trong lĩnh vực xuất khẩu nông nghiệp, tài nguyên thiên nhiên và dịch vụ, vì vậy, xuất khẩu sang ASEAN sẽ có tiềm năng tăng trưởng trong tương lai khi các thành viên của Hiệp hội trở thành những quốc gia có mức thu nhập trung bình trên thế giới.

Quan hệ ASEAN-Australia được thiết lập năm 1974, là nước đầu tiên thiết lập quan hệ đối tác đối thoại chính thức với ASEAN trên cả 3 lĩnh vực là chính trị, kinh tế và hợp tác chuyên ngành.

Năm 2017, Australia ra Sáng trắng Đối ngoại đầu tiên trong vòng 14 năm, đề cập tới các vấn đề cục diện thế giới và khu vực, chính sách của Australia trong một thập kỷ tới với các đối tác, trong đó có ASEAN. Theo đó, Sách trắng đánh giá Đông Nam Á là khu vực có tác động sâu sắc đến tương lai của Australia, ASEAN nằm ở vị trí trung tâm cạnh tranh chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, thương mại của Australia với ASEAN đã lớn hơn thương mại của Australia với Mỹ, thành công của ASEAN trong 50 năm qua đã góp phần thúc đẩy an ninh và thịnh vượng ở khu vực.

Đây là điểm thuận lợi để Việt Nam tăng cường hơn nữa quan hệ với Australia cả về song phương và đa phương, nhằm thu hút hơn nữa nguồn lực và thế mạnh của Australia đối với phát triển của Việt Nam cũng như đối với các vấn đề an ninh khu vực cùng quan tâm, tăng cường vị thế và vai trò của Việt Nam trong khu vực và quốc tế.

Các nhà lãnh đạo Australia luôn khẳng định: “Hai bên đang cùng bước trên một con đường, cùng có tầm nhìn chung trong một tương lai sắp tới, đó là bảo đảm cho các quốc gia được độc lập, có chủ quyền, một khu vực hoà bình, ổn định và thịnh vượng”.

Trần Hoàng tổng hợp