Được biết, năm 2015, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị 21. Từ khi triển khai, tình trạng khai thác, vận chuyển và kinh doanh than trái phép đã giảm; việc tiêu thụ than bất hợp pháp đã được hạn chế, góp phần cho ngành công nghiệp than phát triển bền vững, đóng góp đáng kể cho ngân sách nhà nước.

Đáng chú ý, việc cung cấp than cho sản xuất điện được Chính phủ, các bộ, ngành chỉ đạo kịp thời, tích cực và đã đạt được những tiến bộ nhất định, góp phần tích cực trong việc bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Tuy nhiên trên thực tế, việc khai thác và kinh doanh than trái phép vẫn còn diễn ra. Sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng ở trung ương và địa phương chưa thật sự chặt chẽ; cá biệt có hành vi tiếp tay, bao che của một số tổ chức, cá nhân được giao nhiệm vụ quản lý nhà nước trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh than cũng như việc xử lý những vi phạm còn chưa nghiêm.

Đặc biệt thời gian gần đây, việc huy động sản lượng phát điện của các nhà máy nhiệt điện than để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội ngày càng tăng dẫn đến phải nhập khẩu. Trong khi đó sự phối hợp giữa chủ đầu tư nhà máy nhiệt điện than với các doanh nghiệp cung cấp than còn chưa chặt chẽ, kịp thời dẫn đến khối lượng, chủng loại than cung cấp cho một số nhà máy nhiệt điện than còn chưa được đáp ứng kịp thời theo yêu cầu.

Trước tình hình trên, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 29 về việc tiếp tục tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh than và cung cấp than cho sản xuất điện. Việc ban hành Chỉ thị này được đánh giá là hết sức kịp thời vừa nhằm tiếp tục nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, đồng thời vừa tháo gỡ những nút thắt “nóng” liên quan đến khối lượng, chủng loại than cung cấp cho một số nhà máy nhiệt điện than.

Theo đó, điểm mới quan trọng của Chỉ thị 29 so với Chỉ thị 21 là mạnh dạn giao trách nhiệm cùng các quyền chủ động cần thiết cho chủ đầu tư nhà máy nhiệt điện than. Đồng thời liên quan đến việc tiếp tục nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước với hoạt động sản xuất kinh doanh than, nhiều bộ ngành địa phương như: Bộ Công thương, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tài chính, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Tư pháp và Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp… cũng được Thủ tướng Chính phủ yêu cầu cùng vào cuộc.

Với những nội dung mang tính tổng kết thực tiễn sâu sắc, hy vọng Chỉ thị 29 này sẽ là “cây gậy” pháp lý quan trọng trong quản lý nhà nước đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh than và đáp ứng đủ, ổn định dài hạn than cho các nhà máy nhiệt điện than phục vụ thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và an ninh quốc phòng của đất nước trong thời gian tới.

Hoàng Triệu