Dự án “Rác không phải là phế liệu”

Thị trấn Cát Hải có gần 5 km tiếp giáp với sông và biển nên chịu nhiều ảnh hưởng khốc liệt của thiên tai và đặc biệt là rác thải biển.

Đáng nói, những năm gần đây, do sự phát triển không ngừng của các dự án kinh tế - xã hội, ô nhiễm môi trường do rác thải công nghiệp, rác thải sinh hoạt ngày càng gia tăng đã trở thành bài toán nan giải tác động tiêu cực đến sức khỏe và đời sống của người dân trên thị trấn. Ước tính, Cát Hải hàng ngày có khoảng 20 tấn rác thải sinh hoạt được thu gom xử lý, tuy nhiên còn có một khối lượng rất lớn rác thải rắn, nhất là rác thải trên biển vẫn trôi nổi gây ảnh hưởng xấu đến cảnh quan và làm ô nhiễm môi trường biển. Nguyên nhân chính của tình trạng này chủ yếu do ý thức của người dân chưa tốt, trách nhiệm với cộng đồng chưa cao. Mặt khác, địa phương còn gặp nhiều khó khăn về nguồn lực trong công tác quản lý rác thải và vệ sinh môi trường trên địa bàn.

Bắt đầu từ năm 2013 đến năm 2016, Tổ chức Tầm nhìn Thế giới thông qua sự vận động của chính quyền địa phương đã tài trợ Chương trình phòng ngừa biến đổi khí hậu, chống chịu rủi ro thiên tai cho thị trấn Cát Hải.

Với các giải pháp sáng tạo, phù hợp với thực tiễn, chương trình đã nâng cao đáng kể nhận thức, kỹ năng phòng chống thiên tai, cải thiện an sinh bền vững cho người dân, trong đó có trẻ em, đặc biệt các trẻ em có hoàn cảnh dễ bị tổn thương.

Được sự quan tâm đặc biệt của thành phố và của Tổ chức tầm nhìn thế giới tại Việt Nam, năm 2023, thị trấn Cát Hải tiếp tục với Dự án “Rác không phải là phế liệu”. Được triển khai từ ngày 1-10-2022 đến 31-12-2023, thị trấn Cát Hải được tài trợ hơn 82.400 USD (tương đương gần 2 tỷ đồng).

Đối tượng thụ hûú̉ng trụ̂c tiḯp laâ 1.107 trẻ em và 5.300 người trưởng thành là người đang sinh sống, học tập, lao động tại 6 tổ dân phố thuộc thị trấn bị ảnh hưởng bởi rác thải.

Đáng nói, Dự án triển khai lần này được tập trung vào các nội dung, gồm: Tổ chức chiến dịch dọn rác thải tại nguồn và rác thải biển; tiến hành quảng bá trên phương tiện truyền thông để thúc đẩy thay đổi hành vi của cộng đồng theo phương pháp 3T (tiết giảm – tái sử dụng – tái chế rác); xây dựng các sản phẩm truyền thông; mở Hội chợ quảng bá sản phẩm sinh thái, thân thiện với môi trường và các phiên đối thoại với doanh nghiệp về xu hướng sản xuất - kinh doanh…

Lan tỏa tình yêu biển

Ngay từ những ngày đầu, Dự án “Rác không phải là phế liệu” đã thu hút được gần 3000 người tham gia, trong đó có gần 1000 học sinh và gần 2000 người dân thị trấn Cát Hải. 8 khu vực được tập trung làm sạch gồm: Bến phà, bến tàu khách (bến Gót) từ khu vực tiếp giáp Dự án Cảng đến tận Tổ dân phố Lục Độ - Lương Năng. Đây đều là những khu vực tiếp giáp trực tiếp với biển, nguồn nước và cũng là nơi có nhiều rác thải sinh hoạt, rác thải rắn.

Một điều hết sức ý nghĩa là Dự án chú trọng tới các hoạt động nhằm nâng cao kiến thức về vệ sinh môi trường và kỹ năng làm sạch rác thải biển cho học sinh và người dân.

Từ đó, tạo cơ hội và xây dựng các kênh tuyên truyền quảng bá rộng rãi tới cả cộng đồng. Bên cạnh đó, Dự án cũng thúc đẩy các sáng kiến trong việc thu gom, tái chế rác, sử dụng rác hữu cơ làm phân bón; tập huấn sản xuất và lập kế hoạch kinh doanh cho các hộ; cung cấp vật dụng kinh doanh nhằm tăng thu nhập cho các gia đình có hoàn cảnh khó khăn.

Trong khuôn khổ chiến dịch, người dân còn được hướng dẫn sử dụng giỏ nhựa để giảm thiểu việc sử dụng túi nilong khi đi chợ. Trước đây, do còn chưa thực sự hiểu biết và trách nhiệm trong việc bảo vệ môi trường, nhiều người vẫn duy trì thói quen dùng túi nilong để đựng thực ăn.

Thông qua các hoạt động trên, bà con đã hiểu thêm về tác hại của túi nilong đối với sức khỏe người sử dụng, cũng như biết đến sự tiện lợi khi sử dụng các vật thay thế khác thân thiện với môi trường hơn như túi vải, hộp inox.

 “Rác không phải là phế liệu” không chỉ được thực hiện trên địa bàn thị trấn Cát Hải mà còn được triển khai trên địa bàn 7 phường thuộc quận Ngô Quyền, gồm: Máy Chai, Lạc Viên, Vạn Mỹ, Cầu Tre, Gia Viên, Đông Khê và Đằng Giang và đang tiếp tục lan tỏa rộng khắp  trên địa bàn thành phố, nhất là những vùng gần biển và nguồn nước.

Lan Phương