Có thể nói, với Đêm huyền diệu, các nghệ sĩ Nhà hát Ca múa nhạc dân gian Việt Bắc tạo sự ấn tượng qua hình thức dàn dựng mới lạ, phá cách trong khai thác chất liệu dân gian để tạo nên sức hấp dẫn mới cho một chương trình ca múa nhạc chuyên nghiệp.

Chương trình nghệ thuật “Đêm huyền diệu” có sự tham gia của ê kíp với những tên tuổi sáng giá: Tác giả kịch bản kiêm tổng đạo diễn, biên đạo múa NSƯT Khánh Toàn; Đạo diễn âm nhạc: NSƯT Mạnh Tiến; Biên đạo: NSƯT Thanh Hằng, Phương Vi, Minh Khánh... Đặc biệt là sự góp công của các nghệ nhân diễn xướng dân gian: Lò Thị Ban, Lèo Văn Doan, Long Thị Pheng, Chu Văn Khiêm.

Chương trình bao gồm nhiều tiết mục đặc sắc: Hòa tấu và hát múa Đêm huyền diệu, Gọi vía, Tính tẩu, Lời dặn dò, Khèn mơ, Tắm suối, Xóc xách gậy tiền, Hỉn Xuân, Hồ... hồ hà hề, Fạ moong, Nàng ới qua sông, Thổ cẩm… hàm lượng đậm đặc chất nghệ thuật truyền thống được phối khí, dàn dựng mang phong cách đương đại.

Sự kết hợp trình diễn giữa các nghệ nhân dân gian với các nghệ sĩ đương đại đã mang lại hiệu ứng vô cùng đặc biệt. Âm nhạc và các điệu múa, các nghi lễ, sinh hoạt dân gian ở nhiều miền thuộc Tây Bắc, Việt Bắc đã mê hoặc người xem và đưa họ chu du, đắm mình rồi tan biến vào cái huyền diệu sâu thẳm của văn hóa dân gian.

Vẫn là những làn điệu Soong Hao (dân tộc Nùng), Sli, Lượn cọi (dân tộc Tày) hay các làn điệu dân ca Thái... vốn rất quen thuộc, nhưng nay nhờ với phối khí, hòa âm hiện đại và kết hợp của múa, bỗng trở nên cực kỳ hấp dẫn, thu hút. “Đêm huyền diệu” thực sự tạo dấu ấn tại Liên hoan.

NSƯT, biên đạo múa Lê Khánh Toàn, Tổng đạo diễn chương trình đã lần đầu tiên trong lịch sử Nhà hát mời những nhạc sĩ và biên đạo múa đương đại cùng tham gia dàn dựng để phát huy tối đa sức mạnh của âm nhạc dân gian.

Tuy nhiên, xuyên suốt chương trình không lệ thuộc vào hình thức thể hiện truyền thống mà phá cách, lấy những nét đặc sắc tiêu biểu từ làn điệu âm nhạc, đẩy nhanh mọi tiết tấu dàn dựng cho phù hợp với nhu cầu thưởng thức của khán giả đương đại.

Hai biên đạo múa Vũ Khánh và Phương Vi là những nghệ sĩ của nghệ thuật đường phố từng tu nghiệp tại Singapore và Nhật. Dù chưa từng dàn dựng tiết mục dân gian nhưng với tư duy mang tính ngẫu hứng, họ đã thổi vào các điệu múa của dân tộc H’Mông, dân tộc Dao một luồng sinh khí mới qua Xóc xách gậy tiền và Hồ... Hồ hà hề, bằng màn trình diễn quần vũ tiết tấu nhanh phối hợp giữa ngôn ngữ múa dân gian và phong cách đương đại vô cùng tự nhiên, hấp dẫn.

Để chuẩn bị cho chương trình, Nhà hát Ca múa nhạc dân gian Việt Bắc đã cử nhiều cán bộ, nghệ sĩ đi sưu tầm âm nhạc dân gian và kì công đón các nghệ nhân Long Thị Pheng, Chu Văn Khiêng (Lạng Sơn) về dạy các làn điệu Soong Hao của dân tộc Nùng; nghệ nhân Lò Thị Ban, Văn Doan (Sơn La) về dạy hát dân ca dân tộc Thái đen; mời NSƯT Nguyễn Văn Quý (Nhà hát Tuồng VN) về dạy cách đánh trống...

Theo Nhạc sĩ, NSƯT Minh Tiến, đạo diễn ca nhạc cho biết,  khi tham gia dàn dựng âm nhạc cho chương trình, tôi cũng như nhiều nghệ sĩ không hiểu thật rõ nội dung lời hát bằng tiếng dân tộc. Nhưng chính sức hấp dẫn của các giai điệu âm nhạc dân gian đã giúp chúng tôi có cảm hứng để sáng tạo và dàn dựng. 

Cách mà Nhà hát đi nghiên cứu sưu tầm các làn điệu âm nhạc và điệu múa dân gian là cách để gìn giữ và phát triển nghệ thuật dân tộc. Bảo tồn nghệ thuật dân tộc chính trong mỗi người nghệ sĩ là cách bảo tồn hiệu quả nhất.

Tôi cho rằng, với quốc tế hình thức biểu diễn nghệ thuật dân gian như thế này chính là cách giới thiệu ấn tượng nhất và khiến họ bị chinh phục nhanh nhất.

VŨ DUYÊN