Mới đây nhất, sự việc một số trang web ở Việt Nam phát lậu 10 tập phim truyền hình cổ trang Trung Quốc đình đám nhất hiện nay: phim "Diên Hi công lược" - trước cả phía Trung Quốc, đang trở thành chủ đề làm nóng truyền thông cũng như dư luận trong nước, quốc tế. Cụ thể vào ngày 15-8, khi phía Trung Quốc chỉ mới chiếu phim “Diên Hi công lược” đến tập 48 thì trên các website xem phim trực tuyến của Việt Nam đã lan truyền đến tận… tập 57 bản phụ đề tiếng Việt, với chất lượng rõ nét và hoàn toàn miễn phí.

Điều này không chỉ gây bức xúc đến những khán giả nước ngoài đã phải bỏ tiền để mua tài khoản xem phim mà còn gây thiệt hại không nhỏ đến các đơn vị sản xuất, đơn vị chịu trách nhiệm bản quyền, vô tình làm xấu hình ảnh của người yêu phim Việt Nam đối với bạn bè quốc tế.

Sự việc phim “Diên Hi công lược” bị chiếu “lậu” 10 tập ở Việt Nam đang gây sốt dư luận

Hiện nay, phía đại diện bản quyền phim “Diên Hi công lược” ở Việt Nam cho biết đang thu thập thông tin và chứng cứ về việc bản phim bị tuồn bất hợp pháp ra bên ngoài. Nếu đúng là những bản phim này xuất phát từ phía nắm bản quyền ở Việt Nam, sự việc sẽ trở nên nghiêm trọng và có thể liên quan đến yếu tố pháp luật, đơn vị nắm giữ bản quyền ở Việt Nam cũng khó tránh khỏi một phần trách nhiệm.

Tuy nhiên ở khía cạnh khác, thực trạng này cũng cho thấy điều đáng bàn nằm ở chính văn hóa xem phim của khán giả Việt, bởi chính khán giả là những người liên tục truyền tay nhau những tập phim “lậu”, tiếp tay cho việc vi phạm bản quyền. Đáng buồn hơn là sau khi một số trang web buộc phải tháo gỡ bản phim “lậu” xuống thì khán giả Việt lại tiếp tục tìm cách “lách luật”, hướng dẫn, truyền tay nhau cách để xem phim “lậu” tại những trang website mới hoặc chia sẻ nội bộ cho nhau trên các diễn đàn, mạng xã hội..kèm theo dòng nhắn nhủ “xem nhanh kẻo bị xóa”…

Bên cạnh việc vi phạm bản quyền thông qua xem phim “lậu” thì còn nhớ cách đây không lâu, vấn nạn quay lén phim chiếu rạp cũng trở thành nỗi bức xúc đối với những nhà làm phim, nhà sản xuất, đạo diễn, diễn viên Việt Nam… Trong năm 2017, hàng loạt phim điện ảnh Việt đã bị quay lén rồi phát trực tiếp lên mạng xã hội như Lô Tô, Vòng eo 56, Em chưa 18…

Và đỉnh điểm là sự kiện phim “Cô Ba Sài Gòn” bị quay lén khiến nhà sản xuất Ngô Thanh Vân phải mời cơ quan Công an vào cuộc, đưa đối tượng thực hiện hành vi này giao cho cơ quan điều tra xử lý. Theo ước tính của nhà sản xuất Ngô Thanh Vân, với 30 phút bị phát tán trên mạng xã hội, bộ phim đã bị thiệt hại khoảng 250 triệu đồng. Đó cũng chính là hồi chuông cảnh báo về tình trạng vi phạm bản quyền đã trở nên trầm trọng tại Việt Nam.

Quay lại với đơn vị nắm giữ bản quyền của "Diên Hi công lược" ở Việt Nam, dù không tiết lộ số tiền cụ thể mà phim được mua bản quyền nhưng không khó để phỏng đoán với độ "hot" hàng tỷ lượt người xem trực tuyến trên toàn thế giới, "Diên Hi công lược" đang đắt gấp nhiều lần các bộ phim khác. Điều đó đồng nghĩa với việc, nếu bản quyền phim bị vi phạm thì phía đối tác Việt Nam cũng đang phải chịu những thiệt hại không nhỏ về kinh tế.

Trước thực trạng muôn thuở này, phía nhà sản xuất lẫn các đơn vị phát sóng độc quyền ở Việt Nam vẫn luôn khẳng định sẽ kiên quyết và không khoan nhượng trong cuộc chiến "nói không với vi phạm bản quyền". Hiện nay, rất nhiều diễn đàn của cộng động yêu phim ảnh Việt cũng đã lên tiếng kêu gọi khán giả ngừng xem phim “lậu”, bởi trong tình huống xấu nhất, những bộ phim hay có thể bị cấm chiếu hoàn toàn tại Việt Nam. Nếu vậy thì người chịu thiệt nhiều nhất cũng chính là khán giả, bởi họ đã tự mình tước đi cơ hội được thưởng thức những bộ phim hay, có bản quyền chính thức.

Cũng giống như việc quay lén phim chiếu rạp hay lan truyền, phát tán web phim lậu, việc đảm bảo bản quyền phim phụ thuộc rất nhiều vào nhận thức và văn hóa xem phim của khán giả. Những chế tài pháp lý hoàn toàn có thể được đặt ra, nhưng sự tự giác của người xem mới là yếu tố quan trọng và cần thiết nhất. Hãy là một khán giả văn minh, một người yêu phim, xem phim có văn hóa để đảm bảo bản quyền cũng như tôn trọng công sức của những người làm phim.

Lâm Phong