STEM là viết tắt của các từ Science (khoa học), Technology (công nghệ), Engineering (kỹ thuật) và Maths (toán học). STEM là một chương trình giảng dạy dựa trên ý tưởng trang bị cho người học những kiến thức, kĩ năng liên quan đến (các lĩnh vực) khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học – theo cách tiếp cận liên môn (interdisciplinary) và người học có thể áp dụng để giải quyết vấn đề trong cuộc sống hàng ngày. Có thể nói, giáo dục STEM không hướng đến mục tiêu đào tạo để học sinh trở thành những nhà toán học, nhà khoa học, kỹ sư hay những kỹ thuật viên mà chủ yếu là trang bị cho học sinh kiến thức, kỹ năng để làm việc và phát triển trong thế giới công nghệ hiện đại ngày nay.

Các em học sinh Trường THCS Quang Trung hào hứng hoàn thiện sản phẩm của mình trong “Ngày hội sắc màu”

Vào một buối sáng đầu tuần, cả khoảng sân rộng rãi của Trường THCS Quang Trung trở nên rực rỡ với những khoảng không gian riêng đủ sắc màu, chủ điểm khác nhau. Cô trò các khối lớp, các trường ai ai cũng hào hứng, tất bật để hoàn thiện sản phẩm của mình trong Hội thảo chuyên đề cấp thành phố dạy học STEM với chủ đề: “Ngày hội sắc màu”.

Tỷ mẩn cắt những lát thạch lóng lánh như khối thủy tinh đầy màu sắc, nhóm bạn Minh Anh, Ngọc Linh, Anh Tuấn, lớp 8B1 Trường THCS Quang Trung đang nỗ lực hết sức để những sản phẩm mà các bạn đã đầu tư bằng tất cả tâm huyết của mình trở nên thật hoàn hảo. Minh Anh tỏ ra vô cùng hào hứng khi giới thiệu sản phẩm tâm đắc của nhóm: Các món ăn nếu muốn hấp dẫn được mọi người phải có màu sắc thật bắt mắt. Tuy nhiên chúng em cũng nhận thức được tác hại của sản phẩm tạo màu công nghiệp đối với thực phẩm nên việc lựa chọn nguyên liệu phải đặt sự an toàn lên hàng đầu. Các màu trong sản phẩm thạch này chúng em đều làm từ các nguyên liệu tự nhiên, ví dụ màu nâu sẫm thì sử dụng cà phê, còn màu nâu nhạt sẽ dùng bột ca cao…

Theo cô giáo Phạm Thị Ngọc Lan, giáo viên chủ nhiệm lớp 8B7 – Trường THCS Quang Trung thì thông qua các kiến thức đã được học  từ các môn Hóa học, Sinh học, Công nghệ các con có thể áp dụng vào thực tiễn cuộc sống. Ban đầu có thể là làm những sản phẩm ẩm thực cổ truyền của dân tộc đơn giản, khá dễ làm và hấp dẫn đối với các con…

Vũ Huy Khang cùng với sản phẩm “Bàn học thông minh”

 Đến với “Ngày hội sắc màu”, nhóm tác giả Nguyễn Hoàng Anh, Lê Thế Huy, Vũ Huy Khang - học sinh lớp 9 Trường THCS An Đà, mang theo sản phẩm “Bàn học thông minh” – sản phẩm được Thành đoàn tặng Bằng khen là sản phẩm sáng tạo tiêu biểu năm 2020. Huy Khang hào hứng chia sẻ: “Bàn học thông minh” được tạo ra dưới sự hướng dẫn của cô Đặng Thị Thanh Thủy. Sản phẩm này tích hợp nhiều công nghệ mới ứng dụng kiến thức từ các môn Toán, Lý, Hóa, Sinh, Công nghệ, Mỹ Thuật, rất thuận lợi cho việc thảo luận nhóm hoặc học nhóm. Tính hữu ích của sản phẩm thể hiện ở chỗ sản phẩm được sử dụng nguyên liệu gỗ, thân thiện với môi trường, thiết kế gọn nhẹ, dễ di chuyển, giúp học sinh hoạt động nhóm dễ dàng. Sản phẩm tạo được hứng thú, phá triển tư duy trừu tượng, giúp học sinh tiếp thu bài học một cách dễ dàng hơn…

Theo Trưởng phòng GD&ĐT quận Ngô Quyền Trần Thị Hồng Hiệp, đổi mới hình thức và phương pháp dạy học là nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, đem kiến thức đã học vận dụng ngay vào cuộc sống của học sinh là điều mà ngành giáo dục nói chung và Phòng GD&ĐT quận Ngô Quyền nói riêng rất quan tâm. Thời gian qua, Phòng GD&ĐT quận không ngừng chỉ đạo các trường triển khai dạy học theo chủ đề. Qua đó mỗi nhà trường, mỗi giáo viên dựa vào điều kiện và hoàn cảnh cụ thể của đơn vị mình lựa chọn những hình thức, phương pháp, kĩ thuật dạy học tổ chức các chủ đề dạy học phù hợp nhất nhằm phát huy được tính độc lập, tích cực, chủ động và phát huy tiềm năng sáng tạo của học sinh trong học tập và nghiên cứu.

Cũng theo Trưởng phòng GD&ĐT quận Ngô Quyền Trần Thị Hồng Hiệp: Định hướng đổi mới phương pháp dạy học nhằm đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông mới, khuyến khích giáo viên đổi mới sáng tạo trong dạy học và thực hiện chủ trương đổi mới đồng bộ mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức dạy học và kiểm tra, đánh giá chất lượng giáo dục; Giúp học sinh hình thành kiến thức về khoa học, kỹ thuật, công nghệ, toán học một cách chắc chắn; có khả năng sáng tạo, tư duy logic, hiệu suất học tập, có kỹ năng phát triển toàn diện hơn; Đưa giáo dục trong nhà trường gần hơn với thực tiễn cuộc sống; góp phần hình thành năng lực giải quyết vấn đề của học sinh. Tạo sân chơi khoa học, bổ ích lý thú, khơi dậy niềm đam mê khoa học của các em, tạo nền tảng cho những ý tưởng sáng tạo và góp phần nâng cao tinh thần hợp tác, kỹ năng sống, hình thành các phẩm chất và năng lực cho học sinh.

Căn cứ các văn bản chỉ đạo của Sở GD&ĐT về việc hướng dẫn tổ chức, định hướng các hoạt động giáo dục STEM trong nhà trường THCS và THPT từ năm học năm học 2018 – 2019; Phòng GD&ĐT quận đã chỉ đạo các trường THCS trên địa bàn quận xây dựng kế hoạch, triển khai thực hiện giáo dục STEM từ Ban giám hiệu, tổ, nhóm chuyên môn đến từng cá nhân giáo viên. Đồng thời xây dựng Chương trình nhà trường; xây dựng Kế hoạch giáo dục theo định hướng phát triển năng lực học sinh; trên cơ sở đó xây dựng và dạy học các chủ đề dạy học; chủ đề giáo dục STEM, tập trung vào các môn thuộc lĩnh vực STEM: Toán, Vật lí, Hóa học, Sinh học, Tin học, Công nghệ, theo tinh thần dạy học liên môn; tổng hợp báo cáo kết quả sau mỗi học kỳ;

  Từ năm học 2018-2019 đến nay, 100%  các trường THCS trong quận đã triển khai giáo dục STEM với nhiều hình thức như “Dạy học các môn học thuộc lĩnh vực STEM”; “Hoạt động trải nghiệm STEM”; “Hoạt động nghiên cứu khoa học”...

Các em học sinh rất hào hứng khi được tham gia sân chơi khoa học, bổ ích lý thú

Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26/12/2018 của Bộ Giáo dục và Đào về việc ban hành Chương trình giáo dục phổ thông đã khẳng định, giáo dục STEM là một trong những hướng giáo dục đang được quan tâm phát triển trên thế giới cũng như ở Việt Nam, góp phần đáp ứng yêu cầu cung cấp nguồn nhân lực trẻ cho giai đoạn công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước, đồng thời nhấn mạnh vai trò thúc đẩy giáo dục STEM trong nhà trường của các môn Toán, Công nghệ, Tin học, Khoa học tự nhiên. Từ năm học 2020-2021, Chương trình giáo dục phổ thông chính thức được áp dụng, giáo dục STEM trong trường cũng sẽ được triển khai rộng và sâu hơn trong các trường phổ thông trên cả nước. Như vậy, thời gian qua, với việc đẩy mạnh triển khai giáo dục STEM đến các trường trên địa bàn, quận Ngô Quyền đang nỗ lực đổi mới hình thức và phương pháp dạy học, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, chất lượng nguồn nhân lực trong tương lai.

Bùi Hạnh