Cầu Tân Vũ – Lạch Huyện, biểu tượng tầm vóc Hải Phòng trên lô trình vươn ra biển lớn

Giàu từ truyền thống

Ngược dòng lịch sử, chỉ sau thời gian ngắn khi người Pháp thành lập thành phố Hải Phòng ngày 19-7-1988, Hải Phòng đã có hệ thống cảng lớn nhất miền Bắc, là trung tâm tài chính, công nghiệp của cả Đông Dương. Ngoài sự phát triển mạnh mẽ dạng hình tư bản tư nhân của người Pháp, thành quả kinh tế của những người Việt tại Hải Phòng thời kỳ thuộc Pháp cũng rất đáng nể.

Có thể kể một số điển hình như doanh nhân Bạch Thái Bưởi gắn công ty Giang Hải Luân, tiên phong và nổi danh cả nước về công nghiệp đóng tàu và vận tải hàng hải; Doanh nhân Nguyễn Sơn Hà với hãng sơn Sơn Hà không chỉ đủ sức cạnh tranh với các hãng sơn lớn ở thế giới, mà sự nghiệp của ông cũng gắn liền với công cuộc cách mạng, xứng đáng nằm trong danh sách những nhà tư sản cách mạng tiêu biểu của Việt Nam; Doanh nhân Đoàn Đức Ban thành công vang dội nhờ phát triển nghề sản xuất nước mắm truyền thống với thương hiệu Vạn Vân, tiền thân của các sản phẩm nước mắm Cát Hải hiện nay…

Trải qua thời gian hơn 130 năm kể từ ngày thành lập, kinh tế Hải Phòng có những lúc thăng, lúc trầm, nhưng dường như thời điểm nào cũng vẫn khẳng định vai trò chiến lược, với điểm tựa là biển. Có lẽ chính bởi thế, nên tại Nghị quyết 36-NQ/TW vừa được ban hành, Hải Phòng đã khẳng định vị thế khi được nhắc đến nhiều lần trong các định hướng chiến lược của Trung ương.

Cũng tại Nghị quyết này, trong 6 phân ngành kinh tế biển được lựa chọn phát triển bền vững, thì toàn bộ cơ bản là thế mạnh mà Hải Phòng đang sở hữu.

Khu vui chơi giải trí đảo Vũ Yên (Hải Phòng)

Chủ động đón cơ hội

Trước khi có Nghị quyết 36-NQ/TW, Hải Phòng vẫn luôn được xác định trọng điểm phát triển kinh tế biển của miền Bắc và cả nước. Trên nền tảng đó, nhiều dự án công trình hạ tầng cấp thành phố cũng như cấp quốc gia chủ yếu tập trung phục vụ cho nhu cầu khai thác biển.

Với những gì đang hiển hiện, có thể hình dung các mũi nhọn kinh tế của Hải Phòng đều hướng ra biển. Trước hết về phát triển dịch vụ cảng biển, Hải Phòng đã thực sự trở thành một trung tâm hàng hải và vận tải biển lớn của cả nước. Điểm nhấn là hệ thống cảng biển Hải Phòng tổng hợp quốc gia, cửa ngõ quốc tế với 42 doanh nghiệp, 44 bến có tổng chiều dài cầu cảng 11.012 mét, khả năng tiếp nhận tàu trọng tải hàng trăm nghìn tấn, năng lực xếp dỡ tăng bình quân 15,5%/năm.

Thực tế cũng cho thấy, các doanh nghiệp Hải Phòng chiếm ưu thế vượt trội so với cả khu vực phía Bắc về dạng hình vận tải hàng hóa từ cảng, với đội tàu biển 680 chiếc đang đăng ký vận hành, tổng trọng tải 3.669.128 DWT. Hải Phòng cũng có đội ngũ doanh nghiệp vận tải hàng hóa đường bộ bằng xe container, với 15.236 chiếc, cùng với hệ thống dịch vụ kho bãi với 4 triệu m2, có 133 doanh nghiệp đăng ký cung cấp dịch vụ logistics.

Những năm gần đây, thành phố chủ trương cơ cấu ngành sản phẩm kinh tế theo hướng phát huy tối đa lợi thế vị trí, hệ thống cơ sở hạ tầng đồng bộ, vượt trội. Đồng thời điều chỉnh cơ cấu kinh tế thành phố theo hướng ưu tiên phát triển dịch vụ - công nghiệp kinh tế biển, tập trung mạnh mẽ vào các ngành dịch vụ logistics, dịch vụ hàng hải.

Thành phố cũng chủ động các giải pháp đối phó với biến đổi khí hậu, nước biển dâng,  tăng cường quản lý, khai thác, sử dụng có hiệu quả nguồn tài nguyên, bảo đảm cân bằng sinh thái ở mức cao. Đặc biệt là bảo tồn đa dạng sinh học, giữ gìn các tài nguyên không tái tạo như tài nguyên khoáng sản, tài nguyên nước… hình thành một chủ trương lớn cho phát triển kinh tế biển bền vững.

Một góc khu kinh tế biển Đình Vũ

Mở rộng cửa để bứt phá

Từ năm 2015, quá trình cụ thể hóa Nghị quyết đại hội 15 Đảng bộ thành phố và đại hội 12 của Đảng đã đưa Hải Phòng vào danh sách những địa phương phát triển năng động nhất cả nước. Đánh giá của trung ương cho thấy, Hải Phòng đã thực sự chuyển mình, chủ động khai thác cả tiềm năng và tiềm lực, hình thành điểm sáng, tiên phong trong tiến trình hội nhập quốc tế sâu rộng.

 Chỉ tính riêng vai trò cửa ngõ, sản lượng hàng hóa qua cảng Hải Phòng đã đạt gấp 1,75 lần so với mục tiêu đề ra trong quy hoạch phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam. Riêng năm 2018 vừa qua, hàng hóa qua cảng Hải Phòng đã đạt trên 102 triệu tấn, dự báo khi hệ thống cảng cửa ngõ quốc tế Lạch Huyện đi vào khai thác, đến năm 2020 sẽ đạt khoảng 114 triệu tấn, và đến năm 2030 sẽ đạt mức 200 triệu tấn.

Về sản xuất công nghiệp, giá trị sản xuất công nghiệp của Hải Phòng tăng lũy tiến đều đặn hàng năm. Trong hơn 2 năm trở lại đây có sự đột phá, cụ thể năm 2017 tăng 21,6%; năm 2018 tăng 25,01%, quý 1-2019 tăng 24,1% (gấp 2,6 lần bình quân chung cả nước). Đây là kết quả của quá trình đổi mới mô hình tăng trưởng, tái cơ cấu tỷ trọng trong phát triển kinh tế.

Mặt khác thành phố cũng được Trung ương tạo thuận lợi lớn khi hầu hết các khu công nghiệp lớn của thành phố được hưởng cơ chế đặc thù của khu kinh tế ven biển, trong đó lớn nhất là khu kinh tế Đình Vũ – Cát Hải.

Về phát triển kinh tế thủy sản, Hải Phòng có trên 125 km bờ biển, với diện tích mặt nước nội hải khoảng 4.000 km2 và 45.000 hec-ta mặt nước nội địa, có ngư trường Bạch Long Vỹ là 1 trong những ngư trường lớn nhất cả nước, trữ lượng có thể khai thác khoảng 160.000 tấn/năm, đáp ứng nhu cầu của đội tàu 12.000 chiếc đang hoạt động.

Trên địa bàn thành phố có nhiều cơ quan nghiên cứu biển, có thể kể Viện hải sản, Viện nghiên cứu thủy sản 1, Viện tài nguyên môi trường biển, Trung tâm quốc gia giống thủy sản miền Bắc, trường cao đẳng thủy sản và các trường dạy nghề liên quan khác… tạo lợi thế rất lớn cho ngành thủy sản Hải Phòng đi tới tầm xa.

Trên lĩnh vực du lịch, bên cạnh sự khai thác nguồn đa dạng sinh học biển, vẻ đẹp tự nhiên từ biển, gần đây Hải Phòng cũng trở thành điểm đến đầu tư của những doanh nghiệp lớn nhất cả nước. Cụ thể đã hình thành nhiều khu du lịch biển mới, được tạo bởi các tập đoàn Vin Group, Sun Group, Him Lam…

Có thể thấy, những năm gần đây du lịch Hải Phòng có sự chuyển mình khá ấn tượng, riêng năm 2018 vừa qua thành phố đón gần 7,8 triệu lượt khách du lịch, chủ yếu là du lịch biển.

Những kết quả kể trên đang chứng tỏ tính hiệu quả của Hải Phòng, trong định hướng là trọng điểm phát triển kinh tế biển. Đây là hướng đi có tính bứt phá, không chỉ khai thác đúng tiềm năng, lợi thế, mà còn đảm bảo tính chiến lược lấy phát triển kinh tế biển làm nền tảng vững chắc để phục vụ công cuộc bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, chủ quyền biển, đảo của Tổ Quốc.

Hoàng Minh