Bệnh Adeno không có thuốc đặc trị

Trước hết cần phải kể đến là bệnh Adeno. Đây là một căn bệnh đã lưu hành trên đàn vịt Muscovy của Trung Quốc từ năm 2014, với biểu hiện là mệt mỏi, tiêu chảy, chết đột ngột và viêm gan cấp tính với gan có màu vàng và xuất huyết. Virus gây bệnh chủ yếu là chủng DadV-1, DadV-2 và DadV-3. Bệnh thưởng xảy ra trên vịt từ 1 - 40 ngày tuổi, với tỷ lệ nhiễm bệnh từ 40 - 50% và có tỷ lệ chết từ 35 - 43% trên tổng đàn. Bệnh này đã gây ra thiệt hại kinh tế cho người nuôi vịt trong những năm qua. Virus Adeno lây nhiễm qua đường truyền ngang từ vịt ốm sang vịt khỏe qua đường tiêu hóa, thông qua thức ăn, nước uống và dụng cụ chăn nuôi.

Ngoài ra vịt nhiễm virus có thể lây truyền từ mẹ sang con thông qua phôi trứng. Khi vịt nhiễm virus Adeno thường có triệu chứng rụt đầu và cổ, đi lại khó khăn do liệt một chân, chảy nước mắt và nước mũi. Bệnh có thời gian xảy ra nhanh trong vòng 4-8 ngày, sau đó giảm dần. Do thời gian ủ bệnh ngắn và phát bệnh nhanh nên thực tế bà con thường thấy hiện tượng vịt, ngan chết đột ngột kể cả những con to khỏe sau buổi đêm.

           Điều đáng quan ngại là Adeno là bệnh do virus gây ra nên không có thuốc đặc trị. Bà con cần tiến hành cách ly ngay những con vịt có biểu hiện bệnh. Tiến hành phun thuốc sát trùng chuồng nuôi, dụng cụ chăn nuôi; giải độc gan, thận cho vịt nuôi bằng Hepasol-B12, sử dụng kháng sinh để phòng bệnh kế phát như Gentatylo, Lincospec với liều và liệu trình dùng theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

Để phòng bệnh này hiệu quả, bà con chăn nuôi vịt cần thực hiện các biện pháp sau: Không nhập vịt giống từ đàn bố mẹ có tiền sử bị bệnh Adeno do virus truyền từ mẹ sang con; thực hiện chăn nuôi an toàn sinh học. Tiến hành vệ sinh chuồng trại, dụng cụ chăn nuôi thường xuyên và bằng các sản phẩm sát trùng; ngăn ngừa, tiêu diệt virus để bảo vệ đàn vịt an toàn trước virus Adeno.

Circo-bệnh làm suy yếu hệ thống miễn dịch, mở đường cho các mầm bệnh khác tấn công vịt

Đây là loại bệnh do Pocine circovirus (PCV), thuộc họ Circoviridae gây ra cho vịt. PCV có hai loại là PCV1 và PCV2. PCV1 xuất hiện trên vịt từ lâu, thường nhiễm vào tế bào nuôi cấy thận nhưng lại không gây bệnh; PCV2 mới xuất hiện gần đây và thường nhiễm ghép với nhiều bệnh khác trên vịt, gây thiệt hại kinh tế cho ngành chăn nuôi. Những tiểu phần PCV2 rất bền vững, có thể tồn tại hầu hết và rất lâu trong môi trường chăn nuôi, ở các lứa tuổi của vịt, rất khó tiêu diệt.

Về cơ chế gây bệnh, virus xâm nhập vào cơ thể vịt ngay những ngày đầu sơ sinh, sau đó tấn công vào tế bào lympho, làm giảm số lượng tế bào lymphocyte, giảm sức đề kháng và khả năng đáp ứng miễn dịch, tăng độ mẫn cảm với các loại vi khuẩn, virus khác. Bệnh có tỷ lệ nhiễm rất cao, gần 100% vì hầu hết vịt đều mang mầm bệnh trên cơ thể.

Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe, giống, môi trường, dinh dưỡng...., số vịt mắc bệnh chiếm khoảng 3 - 50%. Tuy là bệnh có tỷ lệ chết không cao nhưng bệnh làm suy yếu hệ thống miễn dịch để mở đường cho các mầm bệnh khác xâm nhập và tấn công vào cơ thể vịt, tạo cơ hội cho các bệnh kế phát triển. Bệnh do PCV2 sẽ không làm cho vịt nuôi chết ngay mà chúng chỉ bị còi cọc, chậm lớn, nhưng vẫn tiêu tốn một số lượng lớn thức ăn, làm giảm hiệu quả chăn nuôi.

Khi nhiễm bệnh, vịt có biểu hiện ở các thể như: hội chứng còi cọc và viêm da, viêm thận. Hiện chưa có vắc xin để phòng bệnh này. Bà con chăn nuôi nên áp dụng biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học cao; sử dụng chế phẩm Anti circovirus theo hướng dẫn của nhà sản xuất để bảo vệ đàn vịt nuôi trước bệnh Circo.

Khi đàn vịt đã nhiễm bệnh, cách điều trị bệnh Circo trên vịt là tách những con có hiện tượng chậm lớn, rụng lông, gẫy lông ra để điều trị chăm sóc riêng. Tiến hành phu khử trùng tổng thể chuồng trại. Sử dụng chế phẩm Anti circovirus kết hợp với kháng viêm thảo dược và acid hữu cơ chanh theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Do vịt bị bệnh do circovirus gây suy giảm miễn dịch nên rất dễ nhiễm E.coli, bại huyết nên bà con sử dụng Marbofloxacin, cephalosporin tiêm hoặc uống để cho vịt uống để chống bội nhiễm.

Virus Tembusu-hội chứng lật ngửa, giảm đẻ trên vịt

Bệnh chủ yếu cảm nhiễm trên vịt ở mọi độ tuổi với biểu hiện sinh trưởng chậm với vịt thịt, giảm hoặc ngừng sinh sản với vịt nuôi theo hướng sinh sản, tỷ lệ chết tương đối cao. Virus có thể lan truyền từ con bệnh sang con khỏe qua hô hấp, tiêu hóa, tiếp xúc. Ngoài ra còn có minh chứng muỗi là nhân tố trung gian truyền bệnh.

Về triệu chứng (vịt con 3 tuần tuổi trở lên và vịt thịt): Đàn vịt khi nhiễm bệnh sẽ giảm ăn đột ngột, sinh trưởng giảm, tiêu chảy phân trắng, loãng, chảy nước mũi, các triệu chứng thần kinh như đi lại mất thăng bằng, vịt nằm lật ngửa, chân tê liệt. Tỷ lệ bị bệnh có thể lên đến 90% và tỷ lệ chết 5-30% phụ thuộc điều kiện chăm sóc nuôi dưỡng.

Đối với vịt đẻ, triệu chứng xuất hiện sớm là giảm lượng ăn vào và giảm lượng trứng đột ngột. Tiếp đến xuất hiện tiêu chảy phân xanh dẫn đến suy nhược, giai đoạn sau của bệnh vịt có biểu hiện thần kinh, đi lại bất thường, nặng thì bại liệt hoàn toàn. Diễn biến ổ dịch xảy ra trong vòng 7-10 ngày, tỷ lệ chết trong đàn có thể từ 5-15%, những con vịt trong đàn qua khỏi ngày 10 sẽ phát triển kém, sinh sản kém, dẫn đến chăn nuôi không có hiệu quả.

           Hiện tại chưa có vaccine chính ngạch nhập về để phòng bệnh Tembusu, trước bối cảnh đó nhiều loại vaccine trên thị trường không chính ngạch hiệu quả chưa được kiểm duyệt. Việc tầm soát phát hiện mầm bệnh sẽ rất quan trọng. Do vậy, cơ quan chức năng khuyến cáo, khi chưa có dịch, người chăn nuôi cần thực hiện an toàn sinh học trong chăn nuôi vịt, tiêm đủ các loại vaccine trong quy trình để nâng cao sức đề kháng chung cho vịt. Định kỳ tuần 2 lần tiêu độc khử trùng, diệt côn trùng, khai thông cống rãnh và phát quang bụi rậm. Định kỳ cần tầm soát sự lưu hành của virus Tembusu thông qua giám sát huyết thanh phát hiện sớm để có hướng xử lý giảm thiệt hai chăn nuôi.

Khi có dịch, người chăn nuôi cần chủ động phát hiện sớm để cách ly những con ốm ra khỏi đàn, tiến hành phun khử trùng trên những con vịt chết và chất thải của chúng trước khi mang đi chôn, cần rắc vôi trước khi lấp đất. Tăng cường giám sát theo dõi để cách ly vịt ốm, tiêu độc khử trùng ngày 1 lần.Vịt trong đàn chưa có triệu chứng cần tăng sức đề kháng bằng cách bổ sung điện giải, hạ sốt, men tiêu hóa, giải độc gan thận. Cần sát trùng để trống chuồng trại sau 1,5 đến 2 tháng mới cho tái đàn.

            Bệnh rụt mỏ trên vịt

          Đây là một bệnh tiêu hóa cấp tính do Parvovirus parvovirus vịt gây ra với vịt con. Bệnh này rất dễ lây lan. Đặc biệt ở đàn nhạy cảm thì tỷ lệ chết lên đến 70-100% khi nhiễm trùng xảy ra trong 10 ngày tuổi đầu tiên. Tùy từng độ tuổi mà mức độ của bệnh rụt mỏ là khác nhau. Dưới một tuần tuổi, vịt con rất nhạy cảm với bệnh này. Chúng thường nhiễm bệnh ở thể cấp tính với tỷ lệ tử vong lên đến 100%. Vịt 4-5 tuần tuổi mắc bệnh nhẹ hơn với thể bệnh bán cấp tính hoặc mãn tính.

Bệnh lây truyền ngang, tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua con đường “phân-miệng” và lây truyền dọc truyền virus qua trứng, gây bệnh cho những con non. Biểu hiện của các dấu hiệu lâm sàng là khác nhau, phụ thuộc vào độ tuổi của vịt khi bị bệnh, bao gồm các biểu hiện như: vịt kém ăn, uống nhiều nước, viêm ruột, tiêu chảy trắng, chảy nhiều nước mắt, nước mũi; giảm ăn, uống nhiều nước, chân bị liệt, yếu ớt; lông xung quanh lưng, cổ rụng nhiều, lộ ra vùng da đỏ…

           Bệnh rụt mỏ trên vịt chưa có thuốc đặc trị. Do đó, cần cấp kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm khuẩn thứ phát; tăng sức đề kháng cho vật nuôi bằng việc cấp vitamin và men vi sinh, để làm giảm thiệt hại do bệnh rụt mỏ gây ra.

Về cách phòng bệnh, lúc vịt 1 ngày tuổi tiêm 0,1 ml/con với thuốc Ceptiofur. Những ngày sau đó pha thuốc Tetra Colivit với liều 1g/lít nước. Cho vịt uống liên tục trong 5 ngày để phòng ngừa bệnh về đường tiêu hóa. Đồng thời tiến hành sát trùng chuồng nuôi, sát trùng trại ấp, máy ấp trứng thật kỹ lưỡng với một trong các loại thuốc sát trùng hiệu quả cao như Iodine hoặc Biosept hoặc Bioxide hoặc Bio-Guard.

Khi thời tiết thay đổi cần cấp thuốc cho vịt để tăng sức đề kháng như Bio Amcoli Plus hoặc Bio-Tilodox Plus hoặc Bio-Enro C; vitamin ADE, C. Mỗi đợt khoảng từ 3-5 ngày. Tiêm phòng vắc xin parvovirus nhược độc để phòng bệnh. Các nghiên cứu cho thấy chỉ có loại vaccine có chứa parvovirus vịt mới có khả năng bảo vệ đầy đủ để chống lại bệnh ở vịt. 

Bình Huệ

• Hướng tới xây dựng “nền nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh”
• Chuyển đổi số trong nông nghiệp, nông thôn Kỳ I: Hướng đến nền nông nghiệp sinh thái, phát triển bền vững, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh