Anh Bình đang chăn đàn bò của gia đình

 “Kết nối thành công” là tên một câu lạc bộ của những học viên đã cai nghiện tại Trung tâm GD-LĐXH Hải Phòng. Họ tập hợp lại, chia sẻ kinh nghiệm, cùng giúp đỡ nhau làm ăn, động viên nhau vững vàng trên con đường hòa nhập cộng đồng...

Những tuổi trẻ “lạc lối”

Nằm giữa cánh đồng lúa xanh mướt ở khu Tiểu Trà, phường Hưng Đạo, quận Dương Kinh, TP. Hải Phòng, là trang trại của anh Đồng Tú Bình, 45 tuổi. Ít ai biết rằng người đàn ông thường hay lùa đàn bò ra đồng vào sáng sớm kia lại có một thời tuổi trẻ “bất hảo” đến thế. Bình bỏ nhà đi bụi, phiêu bạt khắp nơi, sang cả Lào và Campuchia từ năm 13 tuổi. Rồi Bình đi trộm cắp, đãi vàng ở Phố Lu, Lào Cai, sau đó hút thuốc phiện đen. Đến năm 1991, vì tội bắt giữ người trái phép để tống tiền, Bình phải đi thụ án. Ra trại năm 1993, ra khu vực Móng Cái làm ăn thì Bình lại dính vào ma túy. Cứ thế, sức khỏe ngày càng tiều tụy, tài sản trong nhà dần ra đi theo làn khói trắng.

Cũng giống như anh Bình, anh Phạm Hùng Thắng, 40 tuổi, ở phường Lạch Tray, quận Ngô Quyền, cũng từng có quá khứ “lạc đường” khi dính vào ma túy từ năm 1990. Nhà ở chân cầu vượt Lạch Tray, vốn là địa bàn phức tạp, tập trung nhiều đối tượng giang hồ, anh Thắng bị kẻ xấu lôi kéo và nghiện ma túy lúc nào không hay. Thời gian đầu, anh giấu gia đình chuyện bị nghiện ma túy nhưng càng ngày càng lún sâu vào “cái chết trắng”. Đồ đạc trong nhà lần lượt đội nón ra đi, mẹ cha đau khổ tột cùng khi đứa con trai lầm đường lạc lối.

Năm 1994, chàng trai trẻ đang ở tuổi bẻ gãy sừng trâu chuyển sang chích heroin khiến “thân tàn ma dại”, chỉ nặng 45kg. Năm 1995, Thắng thụ án 4 năm ở Trại giam Phi Liệt, huyện Thủy Nguyên, vì tội trộm cắp. Anh Thắng nhớ lại: “Điều khiến tôi nhớ nhất là dáng vẻ tiều tụy của mẹ và anh chị khi đến trại giam thăm nuôi. Tôi đã phải quay mặt đi khóc thầm vì thấy hối hận, chỉ mong tới ngày mãn hạn tù để làm lại cuộc đời”.

Quyết không tái nghiện

Ngồi tâm sự cùng chúng tôi trong căn lều nhỏ giữa trang trại, anh Bình cho biết: Điều mà những người nghiện ma túy sợ nhất đó là tái nghiện và bị người thân bỏ rơi giữa cuộc đời. Chán nản về cuộc đời bế tắc của mình nên anh đã từng cố tình chích ma túy quá liều để tìm đến cái chết, nhưng anh đã được mọi người cứu và đưa về nhà. Mặc dù sống trong đau khổ, tủi nhục nhưng vợ anh là chị Phạm Thị Lành không bỏ rơi mà động viên anh đi cai nghiện ở Trung tâm GD-LĐXH Hải Phòng vào tháng 8-2005. Năm 2006, anh trở về được một thời gian nhưng lại tái nghiện ngay sau đó. Năm 2007, anh quay lại Trung tâm Gia Minh cai nghiện hơn 1 năm.

Chia sẻ với chúng tôi, anh Thắng cho biết đã đi cai nghiện ở Trung tâm GD-LĐXH Hải Phòng ngay sau khi ra tù. Trong quá trình đi cai nghiện, anh vẫn liên tục bị những người bạn xấu dụ dỗ tái nghiện nhưng anh quyết tâm từ bỏ ma túy. Dù biết người yêu của mình dính vào ma túy nhưng chị Phan Ngọc Bích vẫn không bỏ rơi, luôn động viên anh cai nghiện và chờ ngày trở về để nên duyên vợ chồng. Hiện nay, anh chị đã có 1 cậu con trai tên là Phạm Đức Thiện. Anh Thắng cho rằng chính tình yêu thương, động viên của người thân là động lực giúp anh và nhiều người nghiện chiến thắng được chính mình, là tiếng chuông nhắc nhở trong lòng giúp anh quyết không tái nghiện.

Gặp gỡ anh Bình, anh Thắng, chúng tôi cảm nhận được niềm hạnh phúc của các anh với những câu chuyện cổ tích giữa đời thường. Có lẽ, các anh may mắn hơn nhiều người đồng cảnh ngộ khi có người thân ở bên cạnh trong cuộc chiến vượt qua nghịch cảnh, cám dỗ của ma túy.

Làm lại cuộc đời

Cách đây gần 5 năm, trang trại của vợ chồng anh Đồng Tú Bình chỉ là những ruộng lúa của người dân địa phương bỏ hoang, cỏ dại mọc cao lút đầu người. Anh Bình đã đến từng nhà xin cải tạo lại ruộng để canh tác. Hàng ngày không quản nắng mưa, vợ chồng anh đều ra cày xới, dọn cỏ, đắp bờ để trồng dưa vàng, chuối tây, cấy lúa. Nhiều người không tin anh sẽ thành công, thậm chí còn mỉa mai về những việc mà vợ chồng người đàn ông có quá khứ nghiện ngập, tù tội này đang làm.

Sau hơn một năm chăm chỉ cày sâu cuốc bẫm, màu xanh của cỏ dại dần nhường chỗ cho cánh đồng lúa xanh mướt mắt, những cây chuối bắt đầu trổ buồng. Hiện anh đang cấy lúa 2 vụ trên diện tích 4ha, rồi 3 sào chuối tây đang cho thu hoạch… “Ngoài cấy lúa, trồng chuối, vợ chồng chúng tôi còn nuôi gần 500 con gà giò, nuôi lợn thịt và 4 con bò vàng. Thực sự tôi và mọi người trong nhà vẫn không thể ngờ được từ tay trắng sau những ngày chìm đắm trong ma túy, vợ chồng tôi đã đứng lên được như ngày hôm nay. Chúng tôi luôn nghĩ rằng phải quyết tâm làm lụng để có của ăn của để trong tay. Quả thực mọi người vẫn nói “có sức người sỏi đá cũng thành cơm” là rất đúng”, anh Bình chia sẻ.

Trở về cuộc sống đời thường, anh Thắng lại chọn nghề sửa chữa xe đạp điện, xe máy. Cửa hàng được mở tại căn nhà mặt tiền ở chân cầu vượt Lạch Tray, trước cửa trưng băng rôn với dòng chữ “Kết nối thành công”. Do anh sửa chữa cẩn thận nên cửa hàng của anh khá đông khách. Anh Bình, anh Thắng cùng tham gia vào câu lạc bộ Kết nối thành công. Đây là nơi tập hợp những học viên cai nghiện của Trung tâm GD-LĐXH Hải Phòng. Anh Bình đã được câu lạc bộ hỗ trợ 4 con bò và đàn lợn 10 con. Tháng 10-2014, anh Bình là cá nhân điển hình thực hiện công tác tái hòa nhập cộng đồng đối với người chấp hành xong án phạt tù và được Giám đốc CATP Hải Phòng tặng giấy khen.

Theo anh Nguyễn Văn Lâm, Chủ nhiệm câu lạc bộ Kết nối thành công, CLB này thành lập từ tháng 10-2013, hiện có gần 40 thành viên. Bên cạnh những mô hình làm ăn như của anh Thắng, anh Bình còn có nhiều mô hình của các thành viên khác như: làm xưởng mộc, cơ khí, sửa chữa máy nổ, lập công ty lữ hành... Cứ 3 tháng lại sinh hoạt một lần, các nhóm chia theo địa bàn quận, huyện thì tổ chức họp hàng tháng. Mọi người cùng nhau làm bản kiểm điểm cá nhân, nêu rõ những khó khăn, công việc đã và chưa làm được. “Mình phải làm như vậy để kịp thời nắm bắt tâm tư của anh em, từ đó mọi người mới bảo ban nhau làm ăn, tránh xa những cám dỗ có thể khiến tái nghiện”, anh Lâm nói.

Tháng 11-2014, anh Nguyễn Văn Lâm đã đại diện cho câu lạc bộ về Hà Nội dự hội nghị báo cáo điển hình trong việc giúp người sau cai nghiện hòa nhập cộng đồng. Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Quang Toàn, Giám đốc Trung tâm GD-LĐXH Hải Phòng cho biết hiện tỉ lệ người tái nghiện ở mức cao, công tác quản lý và giúp đỡ người sau cai tại cộng đồng còn nhiều khó khăn. “Vì vậy mỗi lần họp CLB thì chúng tôi đều mời chính quyền địa phương đến giao lưu để hiểu hơn về những khó khăn của người sau cai và có những biện pháp hỗ trợ tốt hơn”, ông Toàn nói.

Với sự nỗ lực vượt qua nghịch cảnh, những thành viên trong câu lạc bộ đã chứng minh cho mọi người thấy rằng, không bao giờ là quá muộn để làm lại cuộc đời.

Mai Linh