Lộ trình giảm thuế suất thuế nhập khẩu ôtô nguyên chiếc từ các nước Đông Nam Á xuống mức 0% theo nội dung Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA) được áp dụng từ 1-1-2018. Theo đó, thuế nhập khẩu ôtô từ khu vực này về Việt Nam giảm theo lộ trình từ 40% xuống 30% từ năm 2017 và về 0% vào năm 2018. Từ ngày 1-1-2018, thuế nhập khẩu ôtô từ các nước ASEAN (chủ yếu từ Thái Lan và Indonesia) vào Việt Nam đã chính thức giảm về 0% với điều kiện áp dụng là tỷ lệ nội địa hóa của xe phải đạt từ 40%. Với việc này, nhiều người tiêu dùng hy vọng dòng xe miễn thuế nhập khẩu hưởng thuế 0% này sẽ làm tăng sức cạnh tranh với xe ô tô sản xuất và lắp ráp trong nước khiến giá xe trên thị trường giảm mạnh.

Tuy nhiên, khoảng hơn 2 tháng đầu năm, thị trường ô tô nhập khẩu nguyên chiếc luôn trong tình trạng khan hàng vì xe không về được do những vướng mắc trong Nghị định 116 và các thông tư liên quan đến điều kiện nhập khẩu, kinh doanh ô tô ở Việt Nam (đi kèm điều kiện nội địa hoá).

Từ khoảng đầu tháng 6, sau khi gỡ vướng Nghị định 116 và các thông tư liên quan đến điều kiện nhập khẩu, kinh doanh ô tô ở Việt Nam, lượng xe nhập khẩu nguyên chiếc vào Việt Nam có chiều hướng tăng mạnh.

Theo số liệu thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, từ ngày 13 đến 19-7, lượng ô tô nguyên chiếc các loại đăng ký tờ khai hải quan nhập khẩu đã tăng gấp đôi số lượng nhập khẩu trong tuần trước đó (từ ngày 6 đến 12-7 là 1.011 chiếc với tổng trị giá đạt 26,9 triệu USD). Cụ thể, lượng ô tô nguyên chiếc nhập khẩu trong tuần này đạt 2.040 chiếc, tương ứng tổng trị giá đạt 39,9 triệu USD. Trong đó ô tô nguyên chiếc các loại được đăng ký làm thủ tục hải quan nhập khẩu vào Việt Nam có tới 75% xe xuất xứ từ Thái Lan (tương ứng 1.529 xe), 14% xuất xứ từ Inđônêxia (tương ứng 282 xe), hơn 5% xe xuất xứ từ Hoa Kỳ (94 xe), 4% xe xuất xứ Trung Quốc (74 xe)….

Xe ô tô nguyên chiếc thuế suất 0% nhập khẩu vào Việt Nam tăng mạnh (ảnh minh họa)

Tuần qua (từ ngày 20 đến 26-7), số lượng ô tô nguyên chiếc các loại đăng ký tờ khai hải quan nhập khẩu tuy giảm nhiều so với số lượng nhập khẩu của tuần trước nhưng vẫn đạt 570 chiếc, tương ứng tổng trị giá đạt gần 13,7 triệu USD.

Trong đó, ô tô nguyên chiếc các loại được đăng ký làm thủ tục hải quan nhập khẩu vào Việt Nam có xuất xứ từ Thái Lan (chiếm 51%) với 293 xe, xuất xứ từ Inđônêxia (chiếm 31%) với 176 xe, xuất xứ từ Hàn Quốc (chiếm 8%) với 46 xe… Đáng chú ý tuần này là tuần thứ hai liên tiếp ô tô nguyên chiếc có xuất xứ Inđônêxia đăng ký nhập khẩu vào nước ta.

Cụ thể, xe ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống có 418 chiếc được làm thủ tục nhập khẩu vào Việt Nam với trị giá đạt gần 9,7 triệu USD, chiếm 73% lượng ô tô nguyên chiếc các loại nhập khẩu.

 Xe ô tô nguyên chiếc từ 9 chỗ ngồi trở xuống được đăng ký nhập khẩu trong tuần chủ yếu là xe xuất xứ từ Thái Lan với 205 chiếc, xe xuất xứ từ Inđônêxia với 176 chiếc.

Có 88 chiếc ô tô tải được làm thủ tục nhập khẩu vào Việt Nam với trị giá 1,4 triệu USD. Toàn bộ số xe này được làm thủ tục ở khu vực Cảng Hải Phòng và có xuất xứ từ Thái Lan.

Ngoài ra, các doanh nghiệp Việt Nam còn nhập khẩu 64 chiếc xe chuyên dụng với trị giá khai báo gần 2,6 triệu USD. Trong đó, chủ yếu xe có xuất xứ từ Hàn Quốc với 46 chiếc, xuất xứ từ Trung Quốc với 17 chiếc.

Theo phân tích của các nhà kinh tế, với việc đưa các dòng thuế nhập khẩu ôtô về 0% trong năm 2018 theo cam kết của Hiệp định thương mại tự do ASEAN (AFTA), các sản phẩm ôtô nguyên chiếc sẽ được nhập khẩu từ ASEAN về Việt Nam với mức giá rất cạnh tranh khiến cho cơ hội của các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp trong nước ngày càng bị thu hẹp. Tỷ trọng các sản phẩm nhập khẩu từ ASEAN đã tăng từ mức dưới 20% trong năm 2016 lên 62% trong năm 2017. Số liệu đã cho thấy rõ xu hướng tăng trưởng rất nhanh của các sản phẩm CBU nhập khẩu từ ASEAN. Năm 2018, dự báo con số này sẽ vẫn còn tiếp tục tăng mạnh.

Dòng xe nhập nguyên chiếc này về nhiều buộc các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp trong nước phải tính toán hạ giá thành sản phẩm để tạo ưu thế, cạnh tranh với xe nhập. Tuy nhiên, theo các chuyên gia trong lĩnh vực ôtô, giá xe ôtô nhập khẩu miễn thuế từ ASEAN về vẫn có thể cao với nhiều chi phí như: kiểm định theo lô, vận chuyển, kho bãi, thêm trang bị cho xe, chi phí bán hàng, marketing, bảo hành, dự phòng rủi ro.... Điều đó hứa hẹn một cuộc cạnh tranh quyết liệt trên thị trường ô tô vốn rất nhiều sôi động này.

Bùi Hạnh (tổng hợp)