Cọc gỗ phát lộ trong khu vực ao nhà ông Đào Văn Đến (xã Lại Xuân, Thủy Nguyên)

Trước đó, ngày 9-2, gia đình ông Đào Văn Đến, ở thôn 11, xã Lại Xuân trong lúc bơm nước tát ao thu hoạch cá đã phát hiện các cọc gỗ. Các cọc này được cắm thẳng xuống lòng đất sâu, trong đó nhiều đầu cọc đã bị mục mòn.

Ngay khi tiếp nhận thông tin, UBND huyện Thủy Nguyên cùng Viện Khảo cổ học Việt Nam đã đến khảo sát và cho rằng các cọc gỗ mà ông Đến tìm thấy có giá trị trong việc nghiên cứu về chiến trận Bạch Đằng năm 1288. Qua khảo sát, bước đầu đoàn công tác phát hiện 13 cọc gỗ tại khu Đầm Thượng. Ông Nguyễn Tất Thắng, Phó trưởng Phòng Văn hóa- thông tin huyện Thủy Nguyên nhận định, khả năng khu vực trên còn nhiều cọc chưa được phát hiện.

Theo người dân địa phương, khu vực phát hiện các cọc gỗ có tên gọi Đầm Thượng, gần khu vực Phà Đụn, nằm trong bờ đê và là nơi ngã 3 của sông Kinh Thầy và sông Đá Bạc. Trước đó, khu vực này là đầm ven sông, sau được chuyển thành khu nuôi trồng thủy sản.

Trong quá trình cải tạo nuôi trồng sản xuất, bản thân ông Đến và một số người dân địa phương đã nhiều lần phát hiện một số cọc gỗ được chôn sâu dưới lòng đầm. Do đó, một số cọc đã bị người dân chặt bỏ đầu để kéo lưới, nuôi trồng thủy sản...

Được biết, ngày 14-2, Sở Văn hóa - Thể thao Hải Phòng đã đề xuất UBND thành phố cho phép Viện Khảo cổ phối hợp với Bảo tàng Hải Phòng, UBND huyện Thủy Nguyên khai quật khẩn cấp khu vực phát hiện 13 cọc gỗ. Dự kiến, việc khai quật sẽ diễn ra trên diện tích 400 m2. Chủ trì việc khai quật là tiến sĩ Bùi Văn Hiếu của Viện Khảo cổ học.

Cận cảnh đầu một cọc gỗ phát lộ tại khu Đầm Thượng

Trước đó, ngày 1-10-2019, trong quá trình đào vườn thuộc cánh đồng Cao Quỳ, ông Nguyễn Tuân Triệu (ngụ thôn 3, làng Mai Động, xã Liên Khê, huyện Thủy Nguyên) phát hiện 2 cọc gỗ dài hơn 3 m, đường kính hơn 30 cm. Người dân cho rằng đây có thể là cọc gỗ liên quan đến các trận đánh trên sông Bạch Đằng năm 1288 nên báo cơ quan chức năng. Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch sau đó có quyết định cho khai quật, khảo cổ tại nơi phát hiện các cọc gỗ.

Sau 2 tháng, đoàn khảo cổ khai quật được 27 cọc gỗ tại 3 hố. Viện Khảo cổ học nhận định, bãi cọc tại cánh đồng Cao Quỳ thuộc trận chiến Bạch Đằng lần thứ 3, năm 1288.

Đến ngày 21-12, thành phố Hải Phòng phối hợp với Viện Khảo cổ học tổ chức hội nghị công bố kết quả khai quật bước đầu tại bãi cọc vừa phát lộ.

Các nhà khoa học đều thống nhất rằng bãi cọc Cao Quỳ có liên quan trực tiếp đến trận chiến Bạch Đằng năm 1288 của quân dân nhà Trần chống quân xâm lược đế quốc Nguyên Mông.

Hiện bãi cọc Cao Quỳ đã được lấp lại để chờ phương án bảo tồn tối ưu.

THỦY NGUYÊN