Quán hoa mang những giá trị độc đáo về kiến trúc, lịch sử và vai trò của nó trong cuộc sống tinh thần của người dân thành phố Cảng. Có nhiều người đặt câu hỏi khi đến địa danh du lịch nổi tiếng này, rằng vì sao gọi đây là quán hoa mà không phải là điểm bán hoa hay chợ hoa. Một trong những lý giải gắn với suy nghĩ lâu nay của người Hải Phòng, quán hoa không chỉ đơn thuần là nơi để bán hoa mà còn là nét đẹp về văn hoá, về phong tục, về con người Hải Phòng.

Quán hoa tạo điểm nhấn nổi bật và rực rỡ ngay giữa lòng trung tâm thành phố

Quán hoa nằm ở vị trí trung tâm, cạnh quảng trường Nhà hát thành phố, giao điểm của các đường phố chính Hoàng Văn Thụ, Cầu Đất, Quang Trung, Trần Hưng Đạo, Nguyễn Đức Cảnh, Trần Phú… Từ xa nhìn lại, Quán hoa như những “Thủy đình”. “Quán thơ” hay “Lầu vọng nguyệt”… của kiến trúc cổ truyền, tô đẹp cho quảng trường Nhà hát thành phố rộng rãi và hiện đại, tạo nên một không gian văn hóa Đông – Tây hài hòa.

Quán hoa là công trình được người Pháp xây dựng vào năm 1944. Trong thời gian thực dân Pháp vẫn thống trị nước ta, đốc lý Luy-xi-a-ni là người chủ trì việc thiết kế chung và chánh lộ Gô-chi-ê phụ trách thiết kế mỹ thuật của quán hoa. Mặc dù vậy, quán  hoa vẫn  mang kiến trúc cổ theo hình thức phương đình truyền thống của Việt Nam. Trong đó, dấu ấn rõ nét nhất của lối kiến trúc này chính là 4 trụ cột to tạo thế cân đối. Hệ thống kèo là sự đơn giản của lối “chồng rường”. Hệ thống mái của quán hoa với bờ nóc có hình hoa chanh 4 cánh toả ra 4 phía đông, tây, nam, bắc. Bờ dải chạy từ nóc xuống tạo thành một góc nhọn vươn lên cao, cong vút. Toàn bộ mái được lợp bằng ngói vẩy rồng. 5 quán hoa, mỗi quán có diện tích rộng gần 20m2, cao gần 4m, các quán cách nhau 6m, toàn bộ trải đều trên diện tích 300m2. Nguyên liệu chính của quán hoa là gỗ lim, có khả năng chống mối mọt,  qua gần 60 năm quán vẫn nguyên vẹn.

Trải qua nhiều lần tu sửa, 5 quán hoa nay đã đơn giản đi nhiều nhưng vẫn giữ được bóng dáng cổ kính khởi thủy của mình. Nếp xưa vẫn còn đó. Những nụ cười tươi của cô gái bán hoa vừa duyên vừa khéo, đôi tay thoăn thoắt cắt, tỉa để tạo nên những lẵng hoa, bó hoa tuyệt đẹp, rực rỡ sắc màu, cởi mở chuyện trò cùng du khách và người mua hoa.

Trong trí nhớ của nhiều người cao tuổi ở Hải Phòng hay đã từng đến Hải Phòng vào thập kỷ 50, 60 của thế kỷ trước vẫn giữ nguyên hình ảnh: Trong mỗi quán hoa thường có hai phụ nữ mặc quần áo trắng kiểu tân thời đứng bán hoa trong rực rỡ sắc màu của nhiều loài hoa đồng nội. Sự dịch chuyển của cuộc sống hiện đại vẫn không làm mất đi nét văn hóa và vẻ đẹp tự thân Quán hoa tạo nên giữa lòng thành phố. Để mỗi du khách đến đây, dù mua hay không mua hoa đều có thể thỏa sức tận hưởng vẻ đẹp, tìm hiểu các loài hoa ở khắp nơi hội tụ về.

Quán hoa là nơi hội tụ các loài hoa của các làng hoa ven nội như Đằng Hải, Đông Hải, Đằng Giang, Đằng Lâm… hoặc từ Đà Lạt hay nhập về từ cả Trung Quốc, Hà Lan… Để rồi từ đây, hoa tỏa rộng, đến với mọi người, mọi nhà, mọi miền…tô điểm cho cuộc sống. Quán hoa cũng là nơi hội tụ của những người yêu hoa, nơi thỏa mãn nhu cầu về hoa cho người Hải Phòng và du khách xa gần. Qua bao thời gian, giá trị của một công trình văn hóa, kiến trúc tiêu biểu của thành phố vẫn còn mãi và cần được quan tâm bảo tồn, phát huy.

An Nhi