Thảo luận trực tuyến tại kỳ họp thứ hai Quốc hội khóa XV về dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) sáng 29/10, nhiều ý kiến đại biểu kỳ vọng việc sửa đổi Luật Kinh doanh bảo hiểm lần này sẽ tạo ra “cú hích” mạnh mẽ cho thị trường bảo hiểm thương mại nước ta.

Tuy nhiên, các đai biểu cho rằng dự thảo luật cũng cần có các quy định cụ thể, rõ ràng để đảm bảo quyền lợi của khách hàng và tăng cường trách nhiệm thông tin của doanh nghiệp bảo hiểm đối với người mua bảo hiểm khi giao kết hợp đồng.

Đưa bảo hiểm nông nghiệp thành loại hình đặc thù

Đánh giá cao việc xây dựng chính sách khuyến khích, tạo điều kiện để tổ chức triển kinh doanh bảo hiểm vì an sinh xã hội, đặc biệt là chương trình phát triển nông-lâm-ngư nghiệp…, song đại biểu Nguyễn Như So (đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh) nhìn nhận quy định trong dự án Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) còn mang tính chất chung chung, thiếu định lượng, phạm vi chính sách chỉ dừng lại ở mức khuyến khích còn khuyến khích thế nào, tạo điều kiện ra sao lại chưa rõ ràng.

Trong khi đó, ngành nông nghiệp đóng vai trò quan trọng trọng việc bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, sản xuất nông nghiệp luôn đối mặt với nhiều rủi ro từ thiên tai, dịch bệnh. Do đó, ông So cảnh báo nếu không có cơ chế, chính sách cụ thể, đủ mạnh, chỉ bảo hiểm theo hướng kinh doanh đơn thuần thì không doanh nghiệp nào muốn chọn bảo hiểm nông nghiệp vì nguy cơ thua lỗ cao. Đây cũng chính là lý do tại sao đã có rất nhiều văn bản bản hành như Nghị định 58/2018/NĐ-CP về bảo hiểm nông nghiệp, Nghị quyết 03/2021/QĐ-TTg về thực hiện chính sách hỗ trợ bảo hiểm nông nghiệp nhưng hầu như không đem lại hiệu quả.

“Đã đến lúc cần phải xem bảo hiểm nông nghiệp là một loại hình đặc thù và xây dựng một chương riêng trong dự thảo về quy định mức phí phù hợp, hỗ trợ một số đối tượng ưu tiên tham gia bảo hiểm nông nghiệp; chính sách khuyến khích trong tổ chức, triển khai sản phẩm bảo hiểm nông nghiệp cho doanh nghiệp bảo hiểm; quy định cụ thể đối tượng thuộc diện bảo hiểm nông nghiệp…, từ đó tạo cú hích cho doanh nghiệp tham gia sản xuất, đầu tư nông nghiệp,” ông So đưa ra quan điểm.

Về bảo hiểm vi mô, theo đại biểu So, hiện vẫn chưa có luật nào quy định về vấn đề này, thực tế cho thấy việc thiếu hành lang pháp lý về bảo hiểm vi mô cũng là nguyên nhân khiến cho loại hình bảo hiểm này dù có thời gian dài thí điểm (10 năm) nhưng tỷ lệ người tham gia rất thấp. Đến nay, tỷ lệ tham gia bảo hiểm vi mô ở nước ta mới có khoảng 200.000 hợp đồng.

Từ đó, đại biểu So đề nghị bổ sung, cụ thể hóa các quy định bảo hiểm vi mô tại dự thảo như quy định rõ khung pháp lý tổ chức điều kiện triển khai sản phẩm bảo hiểm, bổ sung các cơ cấu khuyến khích doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm chuyên sâu thực hiện bảo hiểm vi mô.

Trong khi đó, đại biểu Lâm Văn Đoan (đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng) nhất trí với các quy định về bảo hiểm vi mô trong dự thảo luật và cho rằng bảo hiểm vi mô là một trong những giải pháp góp phần thúc đẩy tài chính toàn diện giúp người nghèo có thói quen tích lũy tài chính.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng Lâm Văn Đoan phát biểu ý kiến tại thảo luận về dự án Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi). (Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN)

Đại biểu Đoan tán thành với sự cần thiết các quy định về bảo hiểm vi mô, bởi luật hiện hành không có quy định riêng về loại hình bảo hiểm này mà áp dụng chung với các sản phẩm thương mại thông thường.

“Hiện có 3 công ty được phê duyệt kinh doanh bảo hiểm vi mô là các công ty bảo hiểm nước ngoài gồm Prudential, Manulife và Dai-ichi Việt Nam. Đến nay, chỉ có Công ty manulife có thực hiện loại hình kinh doanh bảo hiểm vi mô. Mặc dù các tập đoàn nước ngoài này đều có hàng chục năm hoạt động tại thị trường Việt Nam, nhưng sự tham gia bảo hiểm vi mô rất khó khăn. Bởi so với lợi nhuận của bảo hiểm thương mại mang lại thì lợi nhuận của bảo hiểm vi mô chỉ chiếm một tỷ lệ rất nhỏ,” ông Đoan phân tích thêm.

Siết chặt doanh nghiệp cung cấp thông tin mập mờ

Cho ý kiến về dự án luật, đại biểu Trần Văn Tuấn (đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang) đề nghị bổ sung nội dung trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng bảo hiểm và hậu quả pháp lý của việc đơn phương chấm dứt hợp đồng bảo hiểm.

Mặc dù tại dự thảo luật đã quy định cụ thể về trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng bảo hiểm và hậu quả đơn phương chấm dứt hợp đồng bảo hiểm, nhưng trong thực tế vẫn có những trường hợp người mua bảo hiểm không biết, không hiểu do doanh nghiệp bảo hiểm cung cấp thông tin, tư vấn cho người mua bảo hiểm chưa đầy đủ, chưa cặn kẽ.

“Khi xảy ra trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng, người mua bảo hiểm không có quyền đòi lại khoản phí bảo hiểm đã đóng. Điều này sẽ khiến người mua bảo hiểm cảm thấy bức xúc, thậm chí cho rằng doanh nghiệp bảo hiểm lừa, từ đó dẫn tới khiếu nại, tố cáo,” vị đại biểu đoàn Bắc Giang nói.

Nhằm tăng cường trách nhiệm thông tin của doanh nghiệp bảo hiểm đối với người mua bảo hiểm khi giao kết hợp đồng, đại biểu Tuấn kiến nghị cần bổ sung thêm nội dung “trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng bảo hiểm” để xác định rõ đây là điều khoản bắt buộc cần phải có trong hoạt động bảo hiểm để tránh việc doanh nghiệp cố tình không cung cấp thông tin hoặc thông tin mập mờ làm cho người mua hợp đồng khi ký hợp đồng thì háo hức, tin tưởng nhưng khi không có khả năng theo đuổi, định chấm dứt hợp đồng mới biết mình không có quyền đòi lại khoản phí đã đóng, hoặc phí được hoàn trả không được như mong muốn, mất niềm tin với doanh nghiệp.

“Dự thảo luật cũng cần bổ sung thêm điều khoản về trách nhiệm quản lý Nhà nước, chính quyền địa phương trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm do đây là hoạt động liên quan tới đông đảo tổ chức và cá nhân, qua đó đã và đang huy động được nhiều nguồn lực cho phát triển kinh tế đồng thời đóng góp tích cực cho việc bảo đảm an sinh xã hội. Vì thế, hoạt động này đòi hỏi cần có sự quản lý nhà nước chặt chẽ từ Trung ương đến địa phương,” đại biểu Tuấn nhấn mạnh./.