Thời gian gần đây, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) liên tục có văn bản cảnh báo về sự xuất hiện, lưu hành nhiều loại thuốc giả ở cơ sở bán thuốc lẻ thuốc đến các sàn thương mại điện tử. Do đó, Sở Y tế tăng cường các hoạt động thanh tra, kiểm tra nhằm kiểm soát chặt chẽ giá và chất lượng thuốc.

Theo Chánh Thanh tra Sở Y tế Phạm Thị Trà, đơn vị tiến hành thanh tra trong 30 ngày làm việc, với tổng số gần 200 cơ sở bán lẻ thuốc trên địa bàn thành phố, gồm cả các cơ sở bán lẻ thuốc đặt trong khuôn viên các đơn vị khám, chữa bệnh.

Trong đầu tháng 8 vừa qua, Thanh tra Sở Y tế tiến hành thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật trong lĩnh vực kinh doanh dược, mỹ phẩm, trang thiết bị y tế và thực phẩm chức năng tại một số cơ sở bán lẻ thuốc trên địa bàn thành phố. Kết quả cho thấy, phần lớn cơ sở thực hiện theo đúng quy định của pháp luật về kinh doanh dược, mỹ phẩm, trang thiết bị y tế và thực phẩm chức năng.

Tuy nhiên, một số cơ sở chưa thực hiện đầy đủ ghi chép sổ sách hay kết nối với cơ sở dữ liệu Dược quốc gia; với các thuốc đựng trong lọ hàng trăm viên, khi chia lẻ không ghi đầy đủ tên thuốc, hàm lượng, cách dùng mà chủ yếu chỉ khi cách sử dụng; kinh doanh một số sản phẩm thuốc chưa được cấp phép trong giấy chứng nhận đủ điều kiện...Đoàn yêu cầu các đơn vị khắc phục ngay các vi phạm; tuyên truyền, hướng dẫn các cơ sở thực hiện nghiêm quy định pháp luật về kinh doanh dược, mỹ phẩm, trang thiết bị y tế và thực phẩm chức năng. Nếu đơn vị nào cố tình vi phạm hoặc khắc phục hạn chế không triệt để, Đoàn thanh tra sẽ xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật, thậm chí tước chứng chỉ hành nghề, tước quyền sử dụng giấy phép hoạt động có thời hạn.

Việc sử dụng thuốc giả sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ của người sử dụng và thậm chí có thể đến mức gây tử vong. Tuy nhiên bệnh nhân thường rất khó để phân biệt một sản phẩm là thuốc giả bởi vì chúng thường được đóng gói một cách kỹ lưỡng để làm sao cho giống hệt với các thuốc chính hãng. Đôi khi kết quả phân tích tại các cơ sở kiểm nghiệm mới có thể là cách duy nhất để xác định sự khác biệt giữa thuốc thật và thuốc giả mạo.

Theo các chuyên gia y tế, thuốc giả không chỉ là bất hợp pháp mà còn là mối quan ngại lớn đối với sức khoẻ cộng đồng. Điều trị bằng thuốc giả mạo không hiệu quả như đối với trường hợp kháng sinh có thể dẫn đến sự xuất hiện của các vi khuẩn kháng thuốc. Đối với người mắc các bệnh mạn tính như tăng huyết áp, đái tháo đường… phải dùng thuốc trong thời gian lâu dài, nếu dùng phải thuốc giả thì rõ ràng tính mạng bị đe dọa nghiêm trọng, quá trình điều trị không hiệu quả, bệnh tật phát triển thêm khi mà cả cán bộ y tế và người bệnh đều cho rằng đã sử dụng đúng loại thuốc phù hợp.

Với các thuốc giả, những tác dụng phụ trên bệnh nhân có khả năng xảy ra thường xuyên và khó kiểm soát do cán bộ y tế không xác định chính xác thành phần hoạt chất trong thuốc giả trong đó nguy hiểm nhất là ngộ độc thuốc và dị ứng thuốc. Một số trường hợp thuốc giả chứa hoạt chất, thậm chí là tá dược kém chất lượng, tồn dư các kim loại nặng và các chất độc sẽ có thể gây triệu chứng nhiễm độc hay suy giảm chức năng các cơ quan quan trọng của cơ thể.

Các thuốc giả được sản xuất tại cơ sở không đảm bảo điều kiện và tiêu chuẩn quy định có thể chứa nhiều vi khuẩn và nấm mốc, điều này đặc biệt nghiêm trọng đối với trường hợp các thuốc dùng đường tiêm hoặc trên những người bệnh bị suy giảm miễn dịch. Từ những hậu quả gây hại như vậy thuốc giả có thể làm giảm niềm tin của cộng đồng vào hệ thống chăm sóc sức khoẻ, các chuyên gia y tế, ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của các nhà cung cấp dược phẩm chân chính.

Có thể kể đến một số loại thuốc giả được phát hiện, cảnh báo trong khoảng một tháng trở lại đây trên thị trường như: viên nén bao phim CEFUROXIM 500mg, SĐK: VD-31978-19 của Chi nhánh công ty cổ phần dược phẩm Trung ương Vidipha Bình Dương; SALONPAS GEL Net weight 50g, Product PT HISAMITSU PHARMA INDONESIA Sidoarjo...

Bên cạnh đó, trong lúc dịch bệnh Covid-19, cúm A, sốt xuất huyết... đang bùng phát trên diện rộng, một số trường hợp buôn bán, kinh doanh lợi dụng tình hình dịch bệnh để thao túng thị trường, đẩy giá thuốc lên cao hoặc buôn bán thuốc giả, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dân.

Để kịp thời phát hiện, ngăn chặn buôn bán, sử dụng thuốc giả, bảo đảm an toàn cho người sử dụng, dược sĩ Nguyễn Tiến Sơn, Phó giám đốc Sở Y tế cho biết, ngoài thanh tra trực tiếp tại các cơ sở bán lẻ nhằm kịp thời phát hiện, chấn chỉnh, xử lý sai phạm liên quan đến nguồn gốc, giá thành thuốc, Sở Y tế ban hành văn bản yêu cầu các cơ sở kinh doanh, cơ sở khám, chữa bệnh và người dân không buôn bán, sử dụng các sản phẩm thuốc giả do Cục Quản lý Dược gửi mẫu cảnh báo.

Đồng thời, giao Thanh tra Sở Y tế phối hợp các phòng chuyên môn, Phòng Y tế quận, huyện tiến hành kiểm tra đột xuất các cơ sở kinh doanh thuốc trên địa bàn; xác minh thông tin, truy tìm nguồn gốc về các sản phẩm thuốc giả và xử lý khi phát hiện các tổ chức, cá nhân vi phạm theo quy định hiện hành; báo cáo kết quả kiểm tra, xử lý vi phạm và nguồn gốc các lô thuốc giả về Sở Y tế.

Tuy nhiên, cùng với sự vào cuộc của các ngành chức năng, thiết nghĩ, mỗi người dân cũng cần nâng cao nhận thức, hiểu biết trong sử dụng và mua bán thuốc đúng cách để vừa bảo vệ sức khỏe của bản thân, gia đình, xã hội vừa góp phần ổn định thị trường thuốc tân dược trên địa bàn thành phố.

VŨ DUYÊN