18:37 09/01/2021 Như đã đề cập, Nghị quyết Đại hội 16 đề ra mục tiêu với chủ trương thúc đẩy các thành phần kinh tế phát triển. Trong đó: “Phát triển mạnh mẽ, đồng bộ các thành phần kinh tế. Nâng tỷ trọng đóng góp của khu vực kinh tế tư nhân và khu vực vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào GRDP của thành phố. Đến năm 2025, tỷ trọng đóng góp vào GRDP thành phố của khu vực kinh tế tư nhân là 56%, khu vực kinh tế FDI là 35%”.
Nhiều trung tâm thương mại của doanh nghiệp Hải Phòng đã tạo dấu ấn trên thị trường
Nhìn lại 35 năm, kể từ khi công cuộc đổi mới được đề ra tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 6 (1986) 30 năm đổi mới, Nhà nước ta đã ban hành nhiều chính sách điều chỉnh nền kinh tế. Qua mỗi thời kỳ, vai trò của kinh tế tư nhân được nhìn nhận và đánh giá khác nhau, đồng thời các cơ chế áp dụng cũng khác nhau. Tại Nghị quyết 10-NQ/TW, Trung ương đã xác định rõ 3 trụ cột nòng cốt của nền kinh tế gồm: kinh tế nhà nước, kinh tế tập thể và kinh tế tư nhân.
Trong 3 trụ cột kể trên, kinh tế tư nhân và kinh tế tập thể có mối quan hệ hữu cơ rất đặc biệt. Thực tế ở Hải Phòng, kinh tế tư nhân là tiền đề để hình thành kinh tế tập thể. Điều đó có thể thấy rõ trong gần 300 thành viên của Liên minh Hợp tác xã và doanh nghiệp Hải Phòng, hầu hết xuất phát điểm của các thành viên đều từ mô hình kinh tế tư nhân được liên minh lại.
Vì vậy, lâu nay trong các báo cáo thống kê của Hải Phòng, việc khu lập kết quả hoạt động của kinh tế tư nhân và tập thể thành khái niệm “ngoài nhà nước” là khá phù hợp. Từ đó có thể xác định được tỷ lệ đóng góp của kinh tế ngoài nhà nước, để hoạch định chính sách vĩ mô tạo ra sự bình đẳng giữa kinh tế nhà nước và các thành phần kinh tế còn lại.
Trong đợt quán triệt, triển khai thực hiện NQ10 cũng như tiến tới Đại hội 16 Đảng bộ thành phố, nhiều ý kiến cho rằng Hải Phòng nói riêng và các địa phương khác nói chung cần có đánh giá cụ thể hơn nữa về bài học thành công và chưa thành công của phát triển kinh tế tư nhân, nhằm củng cố cơ sở lý luận đề xuất cơ chế, chính sách phù hợp với thực tiễn phát triển.
Nói về thành công, từ năm 2015 đến nay, cũng giai đoạn thực hiện Nghị quyết 15 Đảng bộ thành phố, có thể khẳng định Hải Phòng đã đạt được những đột phá về phát triển kinh tế tư nhân. Đó cũng là 5 năm liên tiếp thành phố chọn chủ đề hành động “Tăng cường kỷ cương thu, chi ngân sách – Cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh”.
Ở vế thứ nhất, việc rà soát các nguồn thu đã giúp thành phố đạt tăng thu nội địa bình quân 5 nghìn tỷ đồng/năm. Điều này là hiệu quả thiết thực trong việc ngăn chặn vi phạm, nâng cao nhận thức trách nhiệm của doanh nghiệp, mà số lượng vốn tư nhân đang chiếm tỷ lệ áp đảo.
Việc lập lại kỷ cương về thuế, cùng với những động thái kiên quyết trong thu hồi các dự án giao đất kém hiệu quả, đã tiền đề thực hiện vế thứ hai “Cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh”. Thành phố đã đề ra những cơ chế mở, đã và đang triển khai những mục tiêu rất sát với chủ trương NQ10 của Trung ương Đảng, với sự sáng tạo và giải pháp mạnh mẽ.
Xưởng may áo mưa của Công ty Sơn Thủy (Hải Phòng)
Mặc dù vậy, những vấn đề hạn chế của kinh tế tư nhân được NQ10 đề cập cũng là hạn chế Hải Phòng đang gặp phải. Những doanh nghiệp xuất nguồn từ Hải Phòng có rất ít thương hiệu mạnh, đủ sức cạnh tranh trên thương trường; tính tự phát, manh mún của kinh tế tư nhân còn hiện hữu và thiếu mục tiêu phát triển bền vững; công tác cải cách thủ tục hành chính dù đã có nhiều nỗ lực nhưng chưa thực sự đáp ứng yêu cầu đề ra.
Hoạt động của các tổ chức hiệp hội chưa phát huy hiệu quả về nghề nghiệp; cơ chế chính sách hỗ trợ của Nhà nước cho doanh nghiệp thông qua các trung tâm chuyên trách còn yếu… Những hạn chế này cần phải gấp rút được khắc phục trong thời gian tới.
Từ kinh nghiệm đúc rút trong thực tiễn, Đại hội 16 đã đề ra những giải pháp cơ yếu nhằm phát triển kinh tế tư nhân trong giai đọan 2020-2025. Trước hết, khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi để kinh tế tư nhân phát triển nhanh và bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh, thực sự trở thành một động lực quan trọng, tạo đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội của thành phố, đặc biệt trong các ngành kinh tế chủ lực.
Đồng thời quan tâm thu hút các tập đoàn kinh tế tư nhân lớn, giữ vai trò dẫn dắt, có sức lan tỏa và đóng góp ngân sách chủ đạo. Thành phố cũng chủ trương ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, đặc biệt hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi từ hộ kinh doanh lên doanh nghiệp để trở thành nhà cung cấp, doanh nghiệp phụ trợ, tham gia chuỗi giá trị, kết nối chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu.
Đại hội 16 cũng xác định rõ: “Đẩy mạnh đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể; có cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể, tạo điều kiện thuận lợi để kinh tế tập thể, các hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã phát triển hiệu quả, bền vững”.
Cùng với đó là giải quyết dứt điểm những khối lượng công việc tồn đọng, như hoàn thành sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước đối với doanh nghiệp do thành phố quản lý; có cơ chế, chính sách xây dựng, phát triển, phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân Hải Phòng có tâm, có tài, đáp ứng yêu cầu xây dựng, phát triển thành phố.
Như vậy, Đại hội 16 đã thể chế rõ nét hơn chủ trương căn bản của Nghị quyết 10-NQ/TW đề ra là: “Phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”. Nghĩa là dù phát triển theo cách nào, kinh tế tư nhân cũng cần phải nâng cao trách nhiệm đóng góp cho sự nghiệp chung của đất nước.
Vì vậy việc khẳng định vai trò của Đảng trong phát triển kinh tế tư nhân không chỉ khơi thông cơ chế dân chủ, đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng cho doanh nghiệp và người lao động, mà còn khẳng định vai trò định hướng chính trị cho một giai đoạn mới trên lộ trình phát triển bền vững.
./.