Ngay khi Dự thảo Nghị định hướng dẫn Luật An ninh mạng được đăng tải đã nhận được rất nhiều sự quan tâm của các tổ chức, cá nhân. Đặc biệt trong đó, vấn đề được quan tâm nhất là: việc yêu cầu doanh nghiệp trong và ngoài nước “phải lưu trữ dữ liệu, đặt chi nhánh hoặc văn phòng đại diện tại Việt Nam" theo Dự thảo Nghị định có phù hợp với cam kết quốc tế?

Cụ thể, Dự thảo nghị định đề xuất đối tượng phải lưu trữ dữ liệu khi mở chi nhánh tại Việt Nam là những doanh nghiệp cung cấp một trong các dịch vụ trên mạng viễn thông, mạng Internet, các dịch vụ gia tăng trên không gian mạng có hoạt động kinh doanh tại Việt Nam. Bao gồm: Dịch vụ viễn thông; Dịch vụ lưu trữ, chia sẻ dữ liệu trên không gian mạng; Cung cấp tên miền quốc gia hoặc quốc tế cho người sử dụng dịch vụ tại Việt Nam; Thương mại điện tử; Thanh toán trực tuyến; Trung gian thanh toán; Dịch vụ kết nối vận chuyển qua không gian mạng; Mạng xã hội và truyền thông xã hội; Trò chơi điện tử trên mạng; Thư điện tử.

Để trả lời cho câu hỏi của đông đảo người dân, tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 10-2018 diễn ra ngày 3-11 vừa qua, Thiếu tướng Lương Tam Quang, Chánh Văn phòng Bộ Công an khẳng định quy định lưu trữ dữ liệu, đặt chi nhánh hoặc văn phòng đại diện tại Việt Nam trong dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật An ninh mạng là phù hợp với thông lệ quốc tế và quy định trong nước.

Bởi hiện nay có hơn 18 quốc gia trên thế giới có văn bản luật quy định yêu cầu các doanh nghiệp nước ngoài phải lưu trữ dữ liệu quan trọng trong phạm vi lãnh thổ quốc gia như: Mỹ, Canada, Liên bang Nga, Đức, Trung Quốc, Indonesia, Hy Lạp, Bulgaria, Đan Mạch, Phần Lan, Thụy Điển, Thổ Nhĩ Kỳ, Venezuela, Colombia, Argentina, Brazil.

Ngày 25-5-2018, Quy định bảo vệ dữ liệu cá nhân của Liên minh châu Âu chính thức có hiệu lực, cho phép công dân kiểm soát dữ liệu cá nhân của mình khi tham gia các diễn đàn, mạng xã hội theo hướng có thể tra cứu, thay đổi, xóa bỏ thông tin cá nhân của mình; các công ty cung cấp dịch vụ phải công khai với khách hàng việc dùng thông tin cá nhân, cam kết không chuyển dữ liệu cá nhân cho bên thứ 3, nếu vi phạm mức phạt có thể lên tới 20 triệu EUR hay 4% doanh số toàn cầu.

Thiếu tướng Lương Tam Quang cũng cho rằng quy định này hoàn toàn phù hợp với khả năng của doanh nghiệp vì Google đã đặt khoảng 70 văn phòng đại diện, Facebook khoảng 80 văn phòng đại diện tại các quốc gia trên thế giới. Tại khu vực Đông Nam Á, Google, Facebook đã mở các văn phòng đại diện tại Singapore, Malaysia, Indonesia.

Mặt khác, về các quy định trong nước, hiện đã có Luật thương mại năm 2005, Luật Quản lý ngoại thương năm 2017 và các văn bản hướng dẫn thi hành, quy định các tổ chức xúc tiến thương mại nước ngoài phải lập văn phòng đại diện tại Việt Nam. Các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ qua biên giới như Google, Facebook đang có hoạt động kinh doanh sinh lợi tại Việt Nam thuộc sự điều chỉnh của các văn bản này. Trong dự thảo Luật quản lý thuế (sửa đổi), Bộ Tài chính cũng đề nghị nhà cung cấp dịch vụ nước ngoài (như Google, Facebook...) phải mở văn phòng đại diện chính thức tại Việt Nam.

Cùng với đó, Chánh văn phòng Bộ Công an khẳng định quy định trên trong Dự thảo Nghị định không trái với các cam kết quốc tế, bao gồm các điều ước liên quan của WTO và CPTPP. Cụ thể, đó là Hiệp định chung về thuế quan và thương mại (GATT 1994), Hiệp định chung về thương mại dịch vụ (GATS), Hiệp định về các khía cạnh liên quan đến thương mại của quyền sở hữu trí tuệ (TRIPS), Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) có điều khoản tôn trọng và đề cao an ninh quốc gia trong bất cứ hoạt động thương mại nào được đề cập trong các cam kết đó.

Vì vậy, có thể khẳng định dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật An ninh mạnh không trái với các hiệp định, quy định quốc tế mà Việt Nam tham gia. Bộ Công an là đơn vị chủ trì xây dựng dự thảo Nghị định trên và đăng tải lên Cổng Thông tin điện tử Bộ Công an. Thiếu tướng Lương Tam Quang đề nghị các cơ quan, tổ chức và nhân dân tích cực tham gia đóng góp để Bộ Công an tiếp thu, giải trình và sớm báo cáo Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định theo quy định. Dự thảo Nghị định nếu được thông qua sẽ có hiệu lực từ 1-1-2019.

Lâm Phong (tổng hợp)