Hội nghị Nhà văn lão thành lần thứ Nhất được tổ chức để nhìn lại những thành tựu và bài học kinh nghiệm sau 35 năm đổi mới văn học nước nhà; tăng cường đoàn kết, động viên toàn thể đội ngũ nhà văn phát huy trách nhiệm, mạnh mẽ đi vào đời sống, phấn đấu sáng tạo những tác phẩm lớn, có sức khái quát cao, phản ánh sinh động sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước... 

Hội nghị đánh giá những thành tựu to lớn của các nhà văn lão thành đối với nền văn học Việt Nam trong 50 năm qua. Đồng thời nhằm tôn vinh các thế hệ nhà văn đã cả đời đi theo Đảng trên con đường giành độc lập, tự do, thống nhất đất nước, xây dựng đất nước Việt Nam hùng cường trên mọi mặt cũng như xây dựng một nền văn học, văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Hội nghị có sự tham gia của gần 300 nhà văn là những người có tuổi đời trên 70 tuổi, được trao Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật, giải thưởng của Hội Nhà văn hàng năm và một số giải thưởng uy tín khác; hội viên Hội Hội Nhà văn nhiều năm có đóng góp cho sự phát triển văn học và của Hội Nhà văn.

Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch Nước Võ Văn Thưởng khẳng định “văn hóa là sự sống còn của một dân tộc”, mà văn học là một trong những thành tố vô cùng quan trọng làm nên vẻ đẹp của văn hóa Việt Nam, lan toả vẻ đẹp ấy trong đời sống, đánh thức tình yêu và trách nhiệm của mỗi người Việt Nam với Tổ quốc của mình.

Gần 50 năm qua, kể từ ngày đất nước thống nhất, bằng những trang viết đầy lương tâm và trí tuệ của mình, các nhà văn Việt Nam đã góp phần quan trọng trong công cuộc hàn gắn vết thương chiến tranh, xây dựng và phát triển đất nước, hòa hợp dân tộc, bảo vệ chủ quyền đất nước, giới thiệu hình ảnh đất nước Việt Nam với thế giới, đặc biệt là bảo vệ nền văn hóa của dân tộc, khẳng định những giá trị truyền thống và mở ra những vẻ đẹp mới trong văn hóa và tâm hồn con người Việt Nam.

Chủ tịch nước tin rằng, với những nền tảng mà những Nhà văn lão thành đã gây dựng được cho nền văn học và văn hóa Việt Nam, những người viết trẻ sẽ không lạc lối, đủ bản lĩnh, tỉnh táo và lòng dũng cảm để dấn thân, đam mê, khám phá và sáng tạo, tìm kiếm những giá trị mới, cho ra đời những tác phẩm đỉnh cao chạm đến xúc cảm của công chúng, những tác phẩm xứng đáng với Tổ quốc, con người Việt  Nam.

Đảng, Nhà nước sẽ tiếp tục tạo những điều kiện tốt nhất cho các Nhà văn trong sáng tạo cũng như công bố và tôn vinh những tác phẩm văn học có giá trị, đóng góp tích cực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, phấn đấu vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.

Phát biểu chào mừng tại Hội nghị, đồng chí Lê Tiến Châu – Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy Hải Phòng chào mừng các đại biểu tham dự Hội nghị. Nhân đây đồng chí thông tin với các đại biểu về tình hình phát triển kinh tế - xã hội thành phố trong thời gian qua.

Đồng chí ghi nhận những đóng góp quan trọng của hội viên Hội Nhà văn Việt Nam cũng như Hội Nhà văn Hải Phòng trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, góp phần vào sự phát triển của thành phố Hải Phòng.

Đồng chí cho biết, thành phố Hải Phòng tự hào là một trong những cái nôi văn chương, trọng điểm văn học toàn quốc qua các thời kỳ lịch sử với nhiều tên tuổi các Nhà văn lớn như Thế Lữ, Nguyên Hồng, Văn Cao, Nguyễn Đình Thi. Trong nhiều năm qua, đội ngũ các Nhà văn Hải Phòng đã không ngừng nỗ lực cố gắng, vượt qua mọi khó khăn, sáng tạo nghệ thuật, khẳng định vai trò và dấu ấn của văn học trong sự phát triển đi lên của thành phố.

Bên cạnh những Nhà văn được Giải thưởng Nhà nước, giải thưởng Asean như Trần Bảng, Trung Trung Đỉnh, Thi Hoàng, đã xuất hiện nhiều gương mặt trẻ vươn lên, tạo được dấu ấn của mình như: Nhà thơ Trần Ngọc Mỹ, Nhà văn Lê Trung Cường, Nhà văn Đặng Thị Thúy, Nhà thơ Nguyễn Thị Thùy Linh…

Thành phố đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách nhằm khuyến khích, động viên, khơi gợi sức sáng tạo, sự nhiệt huyết của các Nhà văn trong hoạt động sáng tạo nghệ thuật của thành phố.

Lãnh đạo thành phố bày tỏ sự cảm ơn, tri ân những đóng góp quan trọng của đội ngũ Nhà văn Việt Nam, trong đó có các Nhà văn lão thành dự Hội nghị hôm nay. Đồng chí mong muốn và tin tưởng các Nhà văn sẽ luôn luôn đồng hành cùng dân tộc và sự nghiệp đổi mới của Đảng; tiếp tục phát huy truyền thống cách mạng; đẩy mạnh đổi mới, sáng tạo, góp phần đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng con người Việt Nam trong thời đại mới.

Tại Hội nghị, các đại biểu giành phút tưởng niệm các Nhà văn đã hy sinh trong công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và đã mất trong thời gian qua; nghe báo cáo đánh giá những thành tựu văn học trong quá trình đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước.

Nhân dịp này, Hội Nhà văn Việt Nam trao tặng Chủ tịch Nước Võ Văn Thưởng cuốn sách "Hồ Chí Minh Thư gửi nước Mỹ", tập hợp những bức thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi các chính khách, tổ chức và cá nhân ở Mỹ trong giai đoạn từ năm 1919 - 1969. 

Hội nghị đã tôn vinh 3 nhà văn có đóng góp quan trọng cho nền văn học cách mạng và thúc đẩy sự phát triển của Hội Nhà văn gồm: Nhà văn Ma Văn Kháng (giải thưởng Hồ Chí Minh, nguyên Phó Chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam), nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm (Giải thưởng Nhà nước, nguyên Chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam) và nhà thơ Hữu Thỉnh (Giải thưởng Hồ Chí Minh, nguyên Chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam).

Trong thời gian diễn ra hội nghị, Hội Nhà văn còn tổ chức đêm thơ, nhạc với tên gọi “Âm vang mùa Thu” nhằm dựng lên một phần đời sống thơ ca với sự nghiệp đấu tranh giải phóng đất nước, xây dựng Tổ quốc.

Ngoài ra, hội nghị còn tổ chức một không gian trưng bày sống động và hấp dẫn những hình ảnh, sự nghiệp của các nhà văn đã hy sinh trong hai cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc, các nhà văn được trao Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.

VŨ DUYÊN