Là một cực tăng trưởng vùng tam giác phát triển Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh, lại nằm  trên hai tuyến hành lang giao thông quan trọng đi các tỉnh phía Bắc bằng đường biển, đường không, đường bộ và các tỉnh phía Nam; đặc biệt có cảng biển lớn nhất khu vực phía Bắc, những năm gần đây, nhất là trong 2 năm vừa qua, thành phố Hải Phòng chúng ta đã có bước phát triển vượt bậc về giao thông, giữ vai trò là đầu mối giao thông của khu vực.

Cùng với đó, kinh tế - xã hội cũng có nhiều bước đột phá, tạo ra cơ hội cho các doanh nghiệp SX-KD hàng hóa, dịch vụ trên địa bàn thành phố cất cánh cũng như tạo ra một thị trường dịch vụ hàng hóa rộng lớn không chỉ cho riêng địa bàn Hải Phòng, mà còn phục vụ cho các tỉnh, thành phố phía Bắc và một số tỉnh khu vực phía Nam.

Với thế mạnh và tầm quan trọng của vị trí địa lý, thành phố Hải Phòng vừa là địa bàn thuận lợi cho các nhà sản xuất, người tiêu dùng vừa là môi trường thuận lợi cho hoạt động kinh doanh các ngành hàng. Trong sự phát triển của cơ chế thị trường hiện nay, các doanh nghiệp đang tự gia tăng sức cạnh tranh, quyết tâm đưa những sản phẩm tốt nhất, chất lượng nhất ra thị trường, đến tay người tiêu dùng.

Phó Chủ tịch UBND TP Nguyễn Văn Thành, Trưởng Ban chỉ đạo 389 Hải Phòng và lãnh đạo Cục Hải quan Hải Phòng kiểm tra tang vật hàng giả

Song, theo quy luật, cơ chế thị trường cũng tạo ra một hiện tượng, đó là cạnh tranh, kể cả cạnh tranh không lành mạnh mà hiển hiện của nó là một số cơ sở sản xuất, kinh doanh làm hàng giả, hàng nhái, kém chất lượng, kiếm lợi trên sức khỏe của người dân. Đây là một vấn đề nghiêm trọng ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống cộng đồng, gây nhiễu loạn thị trường cũng như an ninh sản xuất trong nước.

  Trong những năm qua, Ban chỉ đạo 389 của thành phố Hải Phòng, thông qua các cơ quan thành viên như: Công an, Hải quan, Quản lý thị trường, Cảnh sát biển... đã liên tục có những chuyên án đấu tranh với các loại tội phạm kinh tế; phát hiện nhiều vụ gian lận thương mại, buôn lậu, hàng giả.

Cùng với các tỉnh, thành phố trên cả nước, công tác chống hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ (SHTT) tại thành phố Hải Phòng cũng đã được thực hiện rất bài bản và đạt những hiệu quả nhất định. Chỉ tính riêng năm 2017, các lực lượng chức năng đã kiểm tra 12.050 vụ, xử lý 9.900 vụ (xử lý hình sự 18 vụ, với 12 bị can), thu nộp ngân sách hơn 430 tỷ đồng; trong số đó có nhiều vụ vi phạm liên quan đến hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ.

Điển hình như: Hải quan Hải Phòng bắt 4 container hàng giày nhái nhãn hiệu và gần đây nhất, được sự chỉ đạo của thành phố, Phòng Cảnh sát Kinh tế - CATP phối hợp cùng công an quận Kiến An phá chuyên án, làm rõ, khởi tố vụ án, khởi tố bị can vụ sản xuất thuốc chống ung thư giả từ bột than tre... Những nỗ lực đó trong thời gian qua đã làm giảm đáng kể số vụ vi phạm so với những năm trước.

Tuy nhiên, qua thực tế cũng cho thấy, tình hình sản xuất và buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng, không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP), vi phạm quyền SHTT vẫn đang diễn biến phức tạp, được tổ chức đa dạng, tinh vi từ kênh sản xuất đến phân phối, gây khó khăn cho các lực lượng chức năng trong kiểm tra, kiểm soát thị trường.

Hàng giả, xâm phạm SHTT không chỉ được sản xuất trong nước, mà còn được sản xuất ở nước ngoài, sau đó đưa vào tiêu thụ bằng nhiều đường khác nhau cả chính ngạch và tiểu ngạch. Mặt hàng vi phạm đa dạng về chủng loại, từ hàng cấp thấp đến hàng cao cấp, từ hàng tiêu dùng đến vật tư nguyên liệu sản xuất. Đặc biệt, những loại hàng giả như: rượu, thực phẩm, mỹ phẩm, mỳ chính, đồ gia dụng đã và đang gây bức xúc và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng người tiêu dùng.

Chưa kể, hàng giả nhập lậu được các đối tượng xé lẻ, chia nhỏ, giá trị hàng hóa mỗi lần vận chuyển, tiêu thụ đều có giá trị không lớn, dưới mức xử lý hình sự. Vì vậy, công tác bắt giữ, xử lý đa phần ở mức xử lý hành chính nên ít có tác dụng răn đe. Và không chỉ hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, những vụ việc vi phạm về bản quyền, cũng cần đề cập tới hàng nhập lậu. Đó có thể là hàng chính hãng, nhưng nếu nhập lậu sẽ ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh trong nước, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi người tiêu dùng bởi không được bảo hành chính hãng khi sản phẩm sai sót, lỗi, quá đát...

Trong khi đó, các cơ quan chức năng còn gặp khó khăn, vướng mắc trong cuộc chiến hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng vi phạm SHTT. Cụ thể, để phục vụ việc giám định hàng hóa đó có phải là giả hay không hiện nay vừa khó, vừa tốn kém. Bản thân các đơn vị chức năng hiện nay vẫn chưa có các phương tiện kiểm định hàng giả, mà phải trưng cầu giám định với giá thành khá cao. Đó là chưa kể, việc vận chuyển sau thu giữ, lưu kho, lưu bãi, tiêu hủy hàng giả, hàng nhái cần nguồn kinh phí khá lớn...

Để cuộc đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi vấn nạn hàng giả đạt kết quả tốt, trong thời gian tới, UBND TP đang tập trung quyết liệt chỉ đạo các lực lượng chức năng, đặc biệt là các ngành hữu trách như: Công an, Hải quan, Quản lý thị trường, Cảnh sát biển... theo nhiệm vụ đã được phân công tích cực đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác quản lý địa bàn trọng điểm, các tuyến đường bộ, đường sắt, đường hàng không, đường thủy; mở các đợt cao điểm đấu tranh phòng chống tội phạm về sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng vi phạm SHTT và các hành vi gian lận thương mại, buôn lậu; kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm; đồng thời kiểm tra, kiểm soát việc chấp hành pháp luật trong hoạt động thương mại của các đối tượng kinh doanh trên địa bàn về chấp hành các quy định về nhãn hàng hóa.

Điều đáng lưu ý là các ngành hữu quan thành phố phải tăng cường phối hợp, liên kết trong đấu tranh, xử lý; đẩy mạnh tuyên truyền công khai phương thức thủ đoạn vi phạm, truyền tải những hiện tượng đó đến người tiêu dùng và nhà sản xuất, lưu thông hàng hóa. Các doanh nghiệp cũng nêu cao ý thức tự bảo vệ mình, chủ động trong tố giác tội phạm, hiệp sức liên kết với nhau để phát hiện và đấu tranh, cung cấp thông tin tài liệu đến các cơ quan quản lý nhà nước kịp thời điều tra, xử lý, làm rõ các hành vi sản xuất kinh doanh gian dối. Xét thấy cần thiết và đủ điều kiện thì xử lý hình sự, vừa răn đe, vừa bảo vệ thị trường tiêu dùng của chúng ta vận hành lành mạnh.

Cũng qua đó, các cơ quan quản lý nhà nước có trách nhiệm cần nắm bắt kịp thời thông tin, những kẽ hở của công tác quản lý để điều chỉnh, hoàn thiện cơ chế phối hợp trong chính sách quản lý thị trường, từng bước xiết chặt, hạn chế thấp nhất hành vi kinh doanh, sản xuất hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng. Cuộc đấu tranh gay go, lâu dài, quyết liệt này luôn đòi hỏi sự chung tay, chung sức của cả cộng đồng…

Phó Chủ tịch UBND TP Nguyễn Văn Thành