Chuyên đề ANHP xin trích đăng một số nội dung cơ bản trong bài tham luận của Phó Bí thư thường trực Đảng uỷ phường Quán Toan, Hồng Bàng - Nguyễn Ngọc Hiển với chuyên đề: “Công tác chỉ đạo, điều hành, xây dựng lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở (lực lượng bảo vệ dân phố, dân phòng) của cấp uỷ, chính quyền phường Quán Toan, Hồng Bàng, Hải Phòng”, như sau:

Phường Quán Toan, Hồng Bàng, nằm ở cửa ngõ phía Tây Bắc của quận và thành phố, là đầu mối giao thông có tầm chiến lược quan trọng về KT-XH, QP-AN. Là địa bàn đông dân cư, nhân dân trên địa bàn thuộc nhiều tầng lớp khác nhau, chủ yếu làm công nhân; một số kinh doanh và làm nông nghiệp.

Những năm gần đây, tốc độ phát triển đô thị hóa của phường diễn ra nhanh, mạnh nên tình hình tội phạm trên địa bàn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp. Được sự quan tâm chỉ đạo của các cấp, ngành, Đảng ủy, HĐND, UBND phường đã chỉ đạo quyết liệt các mặt công tác bảo đảm ANTT và xây dựng phong trào “Toàn dân bảo vệ ANTQ”. Trong đó, lực lượng Công an phường làm nòng cốt đã thực hiện tốt công tác phối hợp với lực lượng Bảo vệ dân phố (BVDP), Dân Phòng nên tình hình ANTT trong thời gian qua của phường luôn được giữ vững, ổn định.

Hiện, trên địa bàn phường không có băng ổ nhóm tội phạm, không có án nghiêm trọng, trọng án, không có tụ điểm phức tạp về ANTT; tình trạng ùn tắc giao thông cục bộ đã được giải quyết, tai nạn giao thông được kiềm chế; công tác quản lí nhà nước về ANTT được thực hiện nghiêm. Chính vì vậy, công tác xây dựng phong trào “Toàn dân bảo vệ ANTQ” nói chung, xây dựng lực lượng BVDP, Dân phòng tại địa bàn là một trong những công tác được quan tâm hàng đầu có ảnh hưởng trực tiếp đến ANTT của địa phương trong những năm qua.

Hàng năm, Đảng ủy, UBND phường thường xuyên ban hành các Nghị quyết chỉ đạo các mặt công tác của lực lượng tham gia bảo đảm ANTT ở cơ sở. Đặc biệt, thực hiện chỉ đạo của Đảng ủy Công an trung ương, Bộ Công an, thành ủy, UBND thành phố, CATP, Đảng ủy phường đã ban hành Nghị quyết chuyên đề số 38-NQ/ĐU ngày 12-1-2022 về chỉ đạo các ngành, đoàn thể trong phối hợp cùng Công an phường thực hiện xây dựng thí điểm “Công an phường điển hình, kiểu mẫu về ANTT và văn minh đô thị”; ttrong đó, có nhiệm vụ phối hợp thực hiện của lực lượng BVDP, Dân phòng.

Đảng ủy, UBND phường phân công đồng chí Phó chủ tịch UBND phường trực tiếp chịu trách nhiệm theo dõi, điều hành mọi hoạt động của lực lượng BVDP, Dân phòng. Trong đó, giao cho Công an phường là cơ quan thường trực giúp cấp ủy, chính quyền phường giám sát phối hợp, hướng dẫn, kiểm tra đôn đốc lực lượng  BVDP, Dân phòng duy trì hoạt động có hiệu quả.

Định kỳ 3 tháng, 6 tháng, 1 năm, Đảng ủy, UBND phường thường xuyên:  Tổ chức định kỳ họp kiểm điểm, đánh giá kết quả thực hiện trong kỳ, phát huy những thành tích đã đạt được để công tác được tốt hơn, rút kinh nghiệm và chỉ đạo, triển khai phương hướng nhiệm vụ của kỳ tiếp theo của Ban BVDP, Dân phòng. Đồng thời, tiến hành họp đột xuất để triển khai kế hoạch, văn bản của UBND phường trong công tác đảm bảo ANTT trong những trường hợp đột xuất.

Luôn xác định và quan tâm đến công tác xây dựng, phát triển lực lượng gắn liền với việc thực hiện chuyên môn, công tác đào tạo, bồi dưỡng lực lượng BVDP, Dân phòng, tính đến tháng 1-2022,  Ban BVDP của phường có 42 đồng chí; trong đó có 1 đồng chí Trưởng ban, 1 đồng chí Phó Trưởng ban và 20 tổ BVDP. Số thành viên đã được tập huấn về pháp luật, nghiệp vụ là 30 đồng chí. Về trình độ học vấn, có 6 đồng chí có bằng Đại học, Cao đẳng. Lực lượng dân phòng trên địa bàn gồm 21 đội với 130 đội viên. Trong đó tất cả các đồng chí đều là kiêm nhiệm các chức danh như Bí thư, Tổ trưởng, Tổ phó… của các Tổ dân phố. Hiện nay ban BVDP, dân phòng của phường đã đủ về số lượng so với quy định.

Thời gian qua, các lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở phường luôn chủ động tham mưu tốt cho Đảng ủy, UBND phường thực hiện hiệu quả các mô hình phong trào “Toàn dân bảo vệ ANTQ”; tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành pháp luật. Đồng thời, tăng cường công tác tuyên truyền diễn biến dịch bệnh trên địa bàn, hướng dẫn nhân dân cách phòng ngừa dịch bệnh, giữ vệ sinh chung nơi công cộng.

Đồng thời, lực lượng BVDP, Dân phòng thường xuyên kết hợp với Công an phường tuần tra, kiểm soát từ 0h đến 5h hàng ngày (12 năm qua, đã tổ chức 4.527 ca tuần tra với 10.024 lượt tham gia). Trong các đợt thực hiện cao điểm phòng chống tội phạm, bảo đảm ANTT các dịp lễ tết và sự kiện quan trọng của thành phố, quận, phường, ban BVDP, Dân phòng huy động 100% thành viên tham gia phối hợp tuần tra, kiểm soát các ngày trong tuần tại các khu vực trọng yếu. Đặc biệt, trong 2 năm qua, lực lượng BVDP, Dân phòng cùng với cán bộ Tổ dân phố tham gia chốt điểm tại chốt kiểm soát dịch của tổ dân phố, đảm bảo an toàn cho nhân dân trong thời gian dịch bệnh diễn biến phức tạp (Tổng số ca chốt 2.926 chốt với tổng số 8.778 lượt BVDP, Dân phòng tham gia chốt phòng chống dịch bệnh Covid-19).

Hàng năm, lực lượng BVDP, Dân phòng luôn sát cánh cùng Công an phường phát động các phong trào “Toàn dân bảo vệ ANTQ”. Tăng cường tuyên truyền thủ đoạn hoạt động của các loại tội phạm, đặc biệt là tội phạm trộm cắp, cướp giật để nhân dân nắm được và nâng cao ý thức bảo vệ người, tài sản; tham gia vận động chủ các nhà cho thuê trọ nâng cao ý thức cảnh giác mỗi khi Tết Nguyên đán đến, không để tội phạm lợi dụng hoạt động phạm tội trong thời gian người ở trọ về quê ăn Tết. Kết hợp với tổ trật tự đô thị phường ra quân đảm bảo TTATGT, trật tự đô thị, nhắc nhở, vận động các hộ kinh doanh dẹp các mái che, ô dù, lều bạt tự phát lấn chiếm lòng đường vỉa hè, giải tỏa các hộ kinh doanh lấn chiếm lòng đường, vỉa hè.

          Bên cạnh đó, qua hoạt động của mình, lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở thường xuyên phối hợp với cán bộ Tổ dân phố nắm tình hình địa bàn, tình hình nhân dân. Từ khi thành lập đến nay, lực lượng BVDP, Dân phòng đã cung cấp cho Công an phường 1.785 tin có giá trị phục vụ công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội, qua đó, góp phần khám phá các vụ phạm pháp hình sự, kinh tế, ma túy trên địa bàn đạt hiệu quả cao; tham gia giải quyết 18 vụ mâu thuẫn nội bộ nhân dân. Đồng thời vận động nhân dân tự nguyện giao nộp: 725 dao, kiếm các loại; 614 tuýp sắt; 2, 5 kg pháo, thuốc nổ và tham gia bắt giữ, xử lý 1 trường hợp đốt pháo trái phép. Đáng chú ý, lực lượng đã tham gia vận động quần chúng nhân dân tích cực hưởng ứng mô hình tái hòa nhập cộng đồng: “Hành trình khởi nghiệp trên con đường hoàn lương”; kết hợp với Công an phường cảm hóa, giáo dục 9 đối tượng tại địa bàn cơ sở.

Với những thành tích đã đạt được, hàng năm BVDP, Dân phòng của phường Quán Toan đều được đánh giá là đơn vị tiên tiến. 100% thành viên hoàn thành tốt nhiệm vụ, không có đồng chí nào vi phạm pháp luật; có 54 lượt BVDP, Dân phòng được lãnh đạo các cấp biểu dương, khen thưởng.

          Có thể nói, lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở đã có những đóng góp xứng đáng trong công tác bảo đảm ANTT của địa phương; góp phần giảm áp lực công việc cho lực lượng Công an phường khi phải thực hiện nhiều nhiệm vụ chuyên môn và chính trị của địa phương. Do vậy, có thể khẳng định công tác đảm bảo ANTT tại cơ sở không thể thiếu lực lượng tham gia bảo vệ ANTT tại cơ sở; trong đó có lực lượng BVDP, Dân Phòng.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đáng khích lệ đạt được kể trên, quá trình công tác vẫn còn bộc lộ những bất cập, khó khăn như sau:

Một là: Hiện nay, Nghị định 38/CP ngày 17-4-2006 của Chính phủ qua hơn 10 năm thực hiện đã bộc lộ một số bất cập trong quá trình chỉ đạo, thực hiện, gây khó khăn cho lực lượng BVDP trong công tác thực hiện và phối hợp với các lực lượng khác. Trách nhiệm, vai trò của BVDP, Dân phòng trong công tác đảm bảo ANTT tại cơ sở, cũng như quy định về phối hợp giữa hai lực lượng này với nhau và với các ban, ngành, đoàn thể khác chưa có quy định về chế tài cụ thể nên lực lượng này chưa thể hiện hết vai trò trách nhiệm của mình.

Hai là: Hiện tại Ban BVDP, Dân phòng chưa có trụ sở làm việc, chưa có nơi sinh hoạt riêng nên quá trình thực hiện nhiệm vụ bị thụ động, chưa khoa học đặc biệt là chế độ thời gian làm việc, nghỉ ngơi, trang bị công cụ hỗ trợ còn ở mức hạn chế … Chế độ chính sách đặc biệt là chế độ tiền phụ cấp còn thấp so với mặt bằng chung do đó ít nhiều có ảnh hưởng đến nhiệt tình công tác.

Ba là: Các đồng chí tham gia lực lượng thường có độ tuổi từ 50 trở lên, là người đã về hưu và có những đặc thù công việc khác nhau do đó việc tập trung đột xuất còn gặp nhiều khó khăn; việc học tập, nghiên cứu các văn bản pháp luật để áp dụng vào công tác còn hạn chế, hầu hết do Công an phường qua công tác thực tế truyền đạt, hướng dẫn, chỉ việc do đó ảnh hưởng đến hiệu quả công tác của lực lượng này.

Bốn là: Lực lượng Dân phòng được thành lập theo Luật PCCC năm 2001 (sửa đổi, bổ sung năm 2013), tuy nhiên lực lượng này tại phường còn chưa là lực lượng độc lập mà thường kiêm nhiệm thêm các nhiệm vụ của BVDP, cán bộ tổ dân phố và các tổ chức đoàn thể khác. Trang bị và công tác tập huấn chuyên sâu về PCCC chưa đảm bảo, chưa được động viện kịp thời cho lực lượng Dân phòng để họ tích cực tham gia.

Trước những bất cập khó khăn trên, trong thời gian tới để tiếp tục xây dựng và phát triển lực lượng bảo vệ ANTT tại cơ sở, Đảng ủy, Chính quyền phường Quán Toan đề xuất một số giải pháp trọng tâm sau:

Một là: Đảng ủy, UBND phường tiếp tục thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của lãnh đạo cấp trên trong công tác xây dựng lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở. Trong đó, giao Công an phường thực hiện công tác tham mưu, tuyên truyền, đánh giá hiệu quả hoạt động của lực lượng BVDP, Dân phòng để kịp thời tham mưu, đề xuất các biện pháp giải quyết phù hợp.

Hai là: Lực lượng Công an là nòng cốt trong đấu tranh phòng chống tội phạm. Và để bảo đảm ANTT tại địa bàn cơ sở cần có sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị trong đó có lực lượng tham gia bảo vệ ANTT tại cơ sở là cánh tay nối dài của Công an tham gia phòng ngừa, đấu tranh với các loại tội phạm, cảm hóa giáo dục nhiều đối tượng có quá khứ lầm lỗi.

Ba là: Các cấp, ngành cần quan tâm hơn nữa đến chế độ chính sách, cơ sở vật chất, trang bị cho lực lượng BVDP, Dân phòng, đảm bảo các điều kiện thuận lợi để lực lượng này hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Tập trung bồi dưỡng nghiệp vụ cho lực lượng BVDP, Dân phòng, rèn luyện kỹ năng đấu tranh phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội ngay ở địa bàn cơ sở, cơ bản giải quyết được những vấn đề đơn giản xảy ra.

Bốn là: Đề xuất cần sửa đổi bổ sung các văn bản hiện hành và ban hành Luật lực lượng tham gia bảo vệ ANTT tại cơ sở để có cơ sở pháp lý điều chỉnh cụ thể, thống nhất hoạt động đối với lực lượng BVDP, Dân phòng.

Năm là: Thường xuyên kiểm tra, giám sát, hướng dẫn BVDP, Dân phòng trong công tác chuyên môn. Phát huy, nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban BVDP, Dân phòng; biểu dương những đồng chí có thành tích; thay thế những đồng chí thiếu trách nhiệm trong công việc, bổ sung những đồng chí nhiệt tình, tích cực tham gia phong trào của địa phương.

Khánh Chi (lược ghi)

• Hội thảo khoa học thực tiễn hoạt động và yêu cầu hoàn thiện chính sách pháp luật các lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở
• Hội thảo giới thiệu sách giáo khoa lớp 3