Nước trên tuyến kênh có màu đen, bốc mùi hôi thối

Kênh Bắc Nam Hùng dài 7,81km xuất phát từ đập Tây Hà thuộc xã Bắc Sơn, huyện An Dương, qua xã Nam Sơn, phường Hùng Vương và kết thúc tại cống An Trì. Đây là kênh duy nhất cung cấp nước tưới cho diện tích đất canh tác và tiêu thoát cho toàn bộ đất tự nhiên khoảng 500ha của các xã, phường nói trên.

Theo thống kê của Sở Tài nguyên - Môi trường trong đợt khảo sát gần đây, có 134 cơ sở sản xuất kinh doanh lớn nhỏ và 3 khu dân cư với hàng trăm hộ đang hàng ngày xả nước thải ra tuyến kênh.

Là đơn vị được giao quản lý kênh Bắc Nam Hùng, ông Trần Quang Hoạt - Chủ tịch kiêm Giám đốc Cty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi An Hải-  bức xúc cho biết: Do quá trình quy hoạch, cấp đất cho doanh nghiệp, trong những năm gần đây, một số đoạn kênh bị nông đầy, bị nắn chỉnh dòng chảy, thu hẹp, không ít cống qua kênh cũng xuống cấp. Cá biệt, có đoạn kênh qua xã Nam Sơn còn nằm trong khuôn viên của 6 doanh nghiệp khiến cty gặp rất nhiều khó khăn trong công tác kiểm tra, duy tu, bảo dưỡng kênh. Bên cạnh đó, hiện tượng lấn chiếm hành lang, lòng kênh đang diễn ra ngày càng tinh vi, nghiêm trọng. Từ năm 2010 đến nay, có hơn 50 trường hợp vi phạm là các tổ chức, cá nhân có hành vi xây tường, làm lối đi trên bờ kênh, thậm chí đổ bê tông, xây dựng móng nhà, xưởng, công trình phụ và làm cả… cầu qua kênh. Mặc dù phối hợp với các Trạm thủy nông và chính quyền địa phương phát hiện, lập biên bản, xử lý, song đến nay vẫn còn 27 trường hợp chưa được giải tỏa.

Cùng với việc o bế về không gian, hướng tuyến, thì chất lượng nước của kênh Bắc Nam Hùng đang ở mức báo động. Với lưu lượng xả thải ngày càng nhiều của các cơ sở sản xuất kinh doanh, dân cư hai bên bờ kênh đã khiến nước tại đây chuyển màu, bằng mắt thường cũng nhìn rõ khi thì đen kịt, hôi thối, khi thì vàng đỏ, tanh nồng. Để đánh lừa mắt, cty phải khử màu, mùi bằng biện pháp thủ công rắc vôi bột, song thực chất thì nước kênh… ô nhiễm vẫn hoàn ô nhiễm.

Trước những kiến nghị của cử tri tại các cuộc họp tiếp xúc, UBND TP đã thành lập đoàn kiểm tra, tiếp đến là tổ công tác giúp việc giải quyết tình trạng ô nhiễm tại kênh Bắc Nam Hùng. Ông Phạm Quốc Ka - Giám đốc Sở TNMT cho biết: Sau khi được thành phố chỉ định bất kỳ, tổ công tác đã kiểm tra 12 đơn vị. Kết quả kiểm tra cho thấy, nhiều cơ sở sản xuất không có hệ thống xử lý nước thải tập trung, hoặc nếu có thì rất sơ sài, không đủ công suất, công nghệ xử lý không phù hợp, dẫn đến nước thải xả ra môi trường không đạt quy chuẩn cho phép. Cụ thể, có 2/12 cơ sở xả nước thải đạt quy chuẩn, còn có tới 10/12 cơ sở xả nước thải có các thông số ô nhiễm vượt quy chuẩn cho phép nhiều lần và đặc biệt nghiêm trọng.

 Đơn cử là Cty TNHH Vikky mẫu nước thải theo tiêu chuẩn cột A (vùng bảo hộ lấy nước phục vụ cấp nước sinh hoạt) có BOD5 vượt 2,83 lần, COD vượt 2,25 lần, tổng ni-tơ vượt 1,89 lần, kinh khủng hơn cả là Coliform (vi khuẩn bẩn gây bệnh) vượt tới… 8.000 lần; Cty TNHH sản xuất Hưng Thịnh: BOD5 vượt 2,53 lần, COD vượt 1,67 lần, tổng phốt pho vượt 8,77 lần và Coliform vượt 933,3 lần; Cty CP nội thất 190, trong nước thải có COD vượt 1,08 lần, tổng phốt pho vượt 2,37 lần và Coliform vượt 300 lần. Cùng với 3 đơn vị trên là Cty in mực Á châu, Cty CP nhựa Bạch Đằng, Cty TNHH công nghiệp Doosan Hải Phòng và Bệnh viện giao thông vận tải. Những hành vi vi phạm của 7 đơn này sẽ được chuyển về Thanh tra Sở TNMT để xử lý theo quy định pháp luật.

Đơn vị được giao quản lý kênh Bắc Nam Hùng cũng cho biết: Trước đây kênh có nhiều nhánh tiêu ra hệ thống sông Rế, song do bị ô nhiễm nên nhiều năm nay Cty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi An Hải đã có giải pháp hoành triệt các điểm tiêu thoát từ tuyến kênh này ra sông Rế để bảo vệ nguồn nước thô của toàn thành phố. Cty chỉ tiến hành mở cống tiêu An Trì sau khi mở đập Cái Tắt và lấy nước bổ sung cho kênh qua đập Tây Hà. Tuy nhiên, đây cũng chỉ là giải pháp tình thế, bởi theo thời gian và mức độ ô nhiễm ngày càng nghiêm trọng thì việc thẩm thấu nước bẩn sang nguồn nước sông Rế là điều khó tránh.

Tại cuộc kiểm tra mới đây, Phó chủ tịch UBND TP Lê Thanh Sơn thẳng thắn chỉ rõ: Chuyển biến chưa nhiều, các sở ngành, địa phương, các doanh nghiệp cần nêu cao trách nhiệm hơn nữa với kiến nghị của cử tri trong việc giảm thiểu ô nhiễm cho tuyến kênh Bắc Nam Hùng. Cùng với việc nạo vét, thau rửa kênh thì các cơ quan chức năng, trong đó lực lượng Cảnh sát môi trường - CATP, Sở TNMT, NN&PTNT là nòng cốt phối hợp kiểm tra đột xuất tại một số điểm nóng. Nếu phát hiện hành vi vi phạm nghiêm trọng như xả trộm nước thải chưa qua xử lý ra tuyến kênh thì tiến hành xử phạt nghiêm, thậm chí nếu đầy đủ yếu tố sẽ tiến hành truy cứu trách nhiệm hình sự để làm gương cho các doanh nghiệp khác.

Việc thiết quân luật với các cơ sở sản xuất kinh doanh trên tuyến kênh Bắc Nam Hùng là cần thiết, bởi không có gì có thể đánh đổi sự an toàn của nguồn nước sông Rế - nơi cung cấp nước thô sản xuất nước sạch cho 80% dân số thành phố.

Kim Oanh