Theo báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới năm 2023 (WHO Global Tuberculosis Report2023), Số bệnh nhân lao mới được phát hiện và báo cáo năm 2022 trên toàn cầu là 7,5 triệu người. Đây là con số cao nhất kể từ khi WHO bắt đầu theo dõi bệnh lao toàn cầu vào năm 1995, cao hơn mức trước COVID (và mức đỉnh lịch sử trước đó) là 7,1 triệu vào năm 2019 và cao hơn từ 5,8 triệu vào năm 2020 và 6,4 triệu vào năm 2021.

Trên toàn cầu trong năm 2022, bệnh lao đã gây ra khoảng 1,3 triệu ca tử vong. Con số này đã giảm so với ước tính trước đó của Tổ chức Y tế thế giới là 1,4 triệu trong năm 2020 và 2021, và gần như quay trở lại mức số ca tử vong của năm 2019. Mức giảm về số ca tử vong do lao trên toàn cầu từ năm 2015 đến năm 2022 là 19%, còn cách rất xa với cột mốc trong Chiến lược chấm dứt bệnh lao của WHO là giảm 75% vào năm 2025.

Việt Nam hiện vẫn là nước có gánh nặng bệnh lao cao, đứng thứ 11 trong 30 nước có số người bệnh lao cao nhất trên toàn cầu, đồng thời đứng thứ 11 trong số 30 nước có gánh nặng bệnh lao kháng đa thuốc cao nhất thế giới (báo cáo WHO Global TB Report 2023)

Với chủ đề phòng, chống lao năm 2025 là “Việt Nam cam kết, đầu tư, hành động để chấm dứt bệnh lao”, Ban Chỉ đạo Chương trình phòng, chống lao thành phố nhấn mạnh ý nghĩa của việc phát hiện và điều trị kịp thời, khỏi hoàn toàn các trường hợp mắc bệnh lao, giúp ngăn chặn nguồn lây lan tại cộng đồng. Điều đó đòi hỏi nâng cao nhận thức, trách nhiệm của toàn xã hội đối với công tác phòng, chống bệnh lao.

Việt Nam hiện vẫn là nước có gánh nặng lao cao, đứng thứ 11 trong 30 nước có số người bệnh lao cao nhất toàn cầu cũng là một trong những nước có gánh nặng bệnh lao kháng thuốc cao nhất thế giới.

Hải Phòng với dân số trên 2 triệu người, dịch tễ bệnh lao ở mức trung bình so với cả nước. Hằng năm, toàn thành phố phát hiện khoảng 1.600 người bệnh lao các thể đạt hơn 90% so với kế hoạch, đạt khoảng 60-65% so với dịch tễ; điều trị thành công 85-90% số người bệnh lao được thu nhận.

Với vai trò là đơn vị đầu mối của Chương trình chống lao thành phố, Bệnh viện Phổi Hải Phòng luôn phối hợp chặt chẽ với các cơ sở y tế trên địa bàn trong việc phát hiện, quản lý, điều trị người bệnh lao. Cụ thể, hiện nay chiến lược phòng, chống lao của thành phố tiếp tục duy trì, triển khai bảo đảm chất lượng các hoạt động xét nghiệm, phát hiện, quản lý điều trị người bệnh lao, lao kháng thuốc, lao trẻ em, lao tiềm ẩn, người nhiễm HIV mắc lao… Đồng thời, tăng cường khám sàng lọc, chỉ định xét nghiệm GeneXpert cho người nghi lao đến khám để phát hiện người bệnh mắc lao kháng thuốc, tiền siêu kháng thuốc; thực hiện chỉ tiêu kế hoạch, tăng tỷ lệ điều trị thành công, giảm tỷ lệ bỏ trị.

Năm 2025, Ban Chỉ đạo Chương trình chống lao thành phố phấn đấu số người bệnh lao các thể đăng ký điều trị là 1.685 người, tỷ lệ bỏ trị dưới 5% số người đăng ký; điều trị thành công người bệnh lao mới có vi khuẩn học hơn 90% số ca thu nhận, thu dung 80 người bệnh lao kháng thuốc; tỷ lệ điều trị thành công người bệnh lao kháng thuốc hơn 70% tổng số người mắc. Chương trình cũng sử dụng các nguồn kinh phí, phối hợp các tổ chức triển khai hoạt động sàng lọc lao và các bệnh hô hấp cho người dân nhằm phát hiện sớm, điều trị kịp thời các thể lao hoạt động và lao tiềm ẩn tiến tới thanh toán bệnh lao trong cộng đồng.

Phát biểu tại hội nghị, đồng chí Lê Minh Quang, Giám đốc Sở Y tế nhấn mạnh, hoà chung và hưởng ứng mạnh mẽ lời kêu gọi trên, chủ đề Ngày thế giới phòng chống lao của Việt Nam là “Việt Nam cam kết, đầu tư, hành động để chấm dứt bệnh Lao” như một lời khẳng định những nỗ lực cam kết, đầu tư, hành động ở mức cao nhất trong công tác phòng chống lao. Chủ đề mang đến cơ hội để suy ngẫm về tầm quan trọng của cam kết bền vững, đầu tư mọi nguồn lực và hành động hiệu quả cho các can thiệp đối với công tác phòng, chẩn đoán, điều trị và chăm sóc bệnh lao. Đồng thời, cũng tiếp tục mang đến nguồn năng lượng tràn đầy, thôi thúc và thể hiện tinh thần quyết tâm cao độ, đồng thời cho thấy sự cấp bách và cần thiết của việc đẩy mạnh đầu tư, mở rộng quy mô, tăng tốc độ thực hiện nhiều hơn vào việc chẩn đoán, điều trị dự phòng và chăm sóc bệnh lao sẽ cứu sống thêm hàng triệu người.  

Để thực hiện hiệu quả các hoạt động trọng tâm năm 2025 và tầm nhìn năm 2035 với mục tiêu chấm dứt bệnh lao tại Việt Nam, Giám đốc Sở Y tế Lê Minh Quang đề nghị cần có sự tham gia, phối hợp tích cực hơn nữa của các Sở, ban, ngành, địa phương, các tổ chức chính trị xã hội, đoàn thể, cộng đồng và mỗi cá nhân trong đó ngành Y tế đóng vai trò nòng cốt trong công tác phòng chống Lao. Bệnh viện Phổi với vai trò đơn vị thường trực tham mưu cho thành phố triển khai các giải pháp kỹ thuật trong hoạt động phòng chống lao. Tăng cường xét nghiệm phát hiện, xét nghiệm theo dõi cho người mắc lao đang quản lý và điều trị tuyến cơ sở theo hướng dẫn. Phát huy vai trò của y tế cơ sở, tăng cường công tác phát hiện, theo dõi điều trị, kiểm tra giám sát người bệnh nhằm tăng tỷ lệ điều trị khỏi và giảm tỷ lệ bỏ trị.  Mở rộng bao phủ BHYT cho người bệnh khi sử dụng phòng chống bệnh lao…

VŨ DUYÊN -TRUNG KIÊN