Kỳ I : Mục tiêu xây dựng 1 triệu căn hộ

Tín hiệu vui...

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, kết quả đầu tư phát triển dự án nhà ở xã hội khu vực đô thị và nhà ở công nhân khu công nghiệp, tính đến nay, trên địa bàn cả nước, đã hoàn thành 301 dự án nhà ở xã hội khu vực đô thị và nhà ở công nhân khu công nghiệp, quy mô xây dựng khoảng 155.800 căn, với tổng diện tích hơn 7.790.000 m2.

Hiện tại, ngành đang tiếp tục triển khai 401 dự án, với quy mô xây dựng khoảng 454.360 căn, với tổng diện tích khoảng 22.718.000 m2; trong đó có 245 dự án với quy mô 300.000 căn hộ đang thực hiện thủ tục đầu tư và có 156 dự án với quy mô 156.700 căn hộ đang đầu tư xây dựng.

 Đối với dự án nhà ở xã hội khu vực đô thị, đến nay, cả nước đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng 175 dự án, quy mô xây dựng khoảng 93.090 căn hộ, với tổng diện tích khoảng 4.654.480 m3. Ngành xây dựng đang tiếp tục triển khai 274 dự án, quy mô xây dựng khoảng 293.460 căn hộ, với tổng diện tích khoảng 14.673.000 m2.

Đối với nhà ở công nhân KCN, đến nay, cả nước đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng 126 dự án, với quy mô xây dựng khoảng 62.700 căn hộ, với tổng diện tích 3.135.000 m2. Hiện, ngành xây dựng đang tiếp tục triển khai (bao gồm các dự án đã được chấp thuận đầu tư và đang triển khai đầu tư xây dựng) 127 dự án với quy mô xây dựng khoảng 160.900 căn hộ, tổng diện tích 8.045.000 m².

Trong 6 tháng đầu năm 2022, triển khai Nghị quyết số 11/NQ-CP của Chính phủ về chương trình phục hồi nên kinh tế, trên địa bàn cả nước đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng 13 dự án nhà ở xã hội dành cho người thu nhập thấp khu vực đô thị và công nhân khu công nghiệp, quy mô xây dựng khoảng 6.000 căn, với tổng diện tích khoảng 300.000 m2 sàn xây dựng. Đã khởi công, động thố 13 dự án với tong số khoáng 28.855 căn, tổng diện tích xây dựng khoảng 1.540.320 m2^,°.

Có thể nói, dưới sự chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cùng với sự tham gia tích cực, cố gắng vào cuộc của cả hệ thống chính trị, của các cấp, các ngành, đặc biệt là vai trò của các địa phương, các doanh nghiệp và sự vươn lên của bản thân các hộ gia đình, các chính sách về NƠXH đã giúp cho hàng triệu hộ gia có điều kiện nâng cao chất lượng nhà ở.

Còn nhiều khó khăn

Tuy nhiên, theo Bộ Xây dựng, việc phát triển cho công nhân, người thu nhập thấp chưa đáp ứng nhu cầu rất lớn cũng như yêu cầu đặt ra. Nguyên nhân đầu tiên là trình tự thủ tục đầu tư xây dựng, mua - bán còn kéo dài, thậm chí phức tạp hơn các dự án nhà ở thương mại. Thể hiện rõ nét nhất đó là dự án được miễn tiền sử dụng đất nhưng vẫn phải thực hiện thủ tục tính tiền sử dụng đất để miễn. Đối tượng được sử dụng NƠXH phải được các cơ quan có thẩm quyền thẩm định về đối tượng, điều kiện…

Đặc biệt, việc xác định giá trước khi thực hiện bán, cho thuê, cho thuê mua đối với đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngoài ngân sách phải được cơ quan nhà nước cấp tỉnh thẩm định cũng kéo dài thời gian, tốn kém cho doanh nghiệp (DN). Các chính sách ưu đãi cho chủ đầu tư (CĐT) dự án, nhà ở công nhân đã ban hành chưa đủ hấp dẫn, không thực chất, không thu hút, khuyến khích CĐT.

Để giải quyết nhu cầu về NƠXH, Bộ Xây dựng đang được giao nhiệm vụ chủ trì lập, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án đầu tư xây dựng 1 triệu căn hộ cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2022-2030.

Đương nhiên, tháo gỡ khó khăn cho việc phát triển NƠXH đặt lên hành đầu. Từ kinh nghiệm của một số quốc gia tương đồng với Việt Nam như Hàn Quốc, Trung Quốc, Singapore, hầu hết các nước đều phát triển nhà ở cho thuê, thông qua các hình thức trực tiếp đầu tư công hoặc giao cho DN nhà nước đầu tư hoặc có các chính sách hỗ trợ CĐT hoặc người dân thuê, mua. Từ đó, Bộ Xây dựng kiến nghị cần tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi luật Nhà ở 2014 đồng bộ với các luật Đất đai, Đấu thầu, Thuế… trong đó quy định cụ thể về đối tượng, điều kiện thụ hưởng; việc quy hoạch, dành quỹ đất phát triển; việc lựa chọn CĐT dự án; các cơ chế chính sách ưu đãi của nhà nước… đồng thời tách riêng chính sách nhà ở cho công nhân để có cơ chế khuyến khích, ưu đãi nhằm phát triển loại hình nhà lưu trú cho công nhân trong KCN.

Tại hội nghị thúc đẩy phát triển NƠXH cho công nhân, người thu nhập thấp diễn ra vào ngày 1-8 vừa qua, đại diện các CĐT lớn như: Vingroup, Sun Group, Him Lam, Bitexco, Becamex Bình Dương… cũng đã có những đề xuất, kiến nghị. Đó là, Chính phủ có cơ chế, chính sách hỗ trợ, đặc biệt là rút ngắn thủ tục làm dự án NƠXH. Các khi tỉnh, thành đã bố trí quỹ đất dành cho NƠXH bảo đảm nhu cầu của địa phương, thì cũng mong các bộ, ngành xem xét không cần bố trí thêm quỹ đất NƠXH đối với các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị. Hoặc, không nên để quá nhiều đầu mối, đi gặp quá nhiều các cơ quan… Chính phủ nên nghiên cứu để đưa vào một đầu mối, chỉ một cơ quan đưa ra quyết định.

Thực tế cho thấy, với đồng lương như hiện nay thì trong vòng 20 năm, công nhân, người thu nhập thấp khó để có chỗ an cư, do vậy các chính sách phải hết sức đồng bộ, toàn diện.

Về hỗ trợ tài chính, các dự án NƠXH, đã được giảm thuế giá trị gia tăng. Tuy nhiên, lâu nay tín dụng chủ yếu cho người mua nhà vay, chưa cho doanh nghiệp (DN) vay, mặc dù cơ chế đã có. Như vậy, nút thắt ở đây là DN không vay thì không có nguồn cung. Làm NƠXH thì nên có lãi suất ưu đãi, tập trung cho DN vay.

Theo Nghị định 31 có cơ chế hỗ trợ lãi suất 2% thông qua các ngân hàng thương mại trong năm 2022-2023 với tổng số tiền lãi suất hỗ trợ là 40.000 tỉ đồng từ ngân sách nhà nước.  Nếu như có các dự án triển khai, hệ thống ngân hàng chủ động điều hành linh hoạt và phù hợp để tạo điều kiện thuận lợi cho công nhân, người thu nhập thấp được vay vốn ưu đãi để mua nhà.

Tháo gỡ dần vướng mắc

Tại hội nghị này, Thủ tướng Chính Phủ Phạm Minh Chính chỉ đạo việc xây dựng đề án đầu tư, xây dựng ít nhất 1 triệu căn NƠXH cho công nhân, người thu nhập thấp trong giai đoạn từ nay tới năm 2030, phải được hoàn thành ngay trong tháng 8-2022. Theo đó, các tỉnh, thành phố báo cáo trước ngày 15-8 về các dự án NƠXH đang triển khai, các vị trí đất đã có chủ trương xây dựng nhà ở xã hội nhưng chưa triển khai, lập kế hoạch triển khai cho thời gian tới với số lượng dự án, căn hộ cụ thể từ nay tới năm 2030 để bảo đảm nhu cầu địa phương. Văn phòng Chính phủ sẽ nghiên cứu, tổng hợp, giao kế hoạch cụ thể.

 Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp các bộ, cơ quan, địa phương tháo gỡ các vướng mắc, sửa đổi, hoàn thiện các quy định để triển khai hiệu quả. Nghiên cứu việc bố trí quỹ đất cho NƠXH tại các dự án nhà ở thương mại một cách linh hoạt, khả thi, hiệu quả, phù hợp tình hình. Cắt giảm tối đa các thủ tục hành chính phiền hà, rườm rà, không cần thiết, tạo thuận lợi nhất để các DN có động lực để phát triển NƠXH.

Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng hướng dẫn các địa phương trong việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, bảo đảm đủ quỹ đất để triển khai thực hiện các dự án xây dựng NƠXH. Nghân hàng nhà nước chỉ đạo các ngân hàng thương mại được chỉ định, quan tâm tạo điều kiện cho các DN đầu tư NƠXH, nhà ở công nhân đủ điều kiện được vay vốn ưu đãi theo quy định của Nghị định số 31; nghiên cứu việc cho vay phát triển nhà trọ cho công nhân.

Thủ tướng cũng đã giao Bộ Tài chính nghiên cứu sửa đổi pháp luật về thếu phù hợp với pháp luật về nhà ở đối với trường hợp ưu đãi thuế cho CĐT dự án NƠ XH chỉ để cho thuê; đồng thời chủ trì việc xây dựng trình, giúp Chính phủ ban hành quyết định về phương án bảo lãnh phát hành trái phiếu của nhân hàng chính sách xã hội để cho vay cá nhân, hộ gia đình để mua, thuê mua NƠXH, nhà cho công nhân. Nghiên cứu chính sách về nghĩa vụ của các DN sử dụng nhiều lao động tại các KCN có trách nhiệm hỗ trợ nhà ở cho công nhân, người lao động làm việc tại các DN đó…

Kỳ II: Hải Phòng chủ động đi trước đón đầu….