Kết thúc cuộc thảo luận về cải tổ Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc tại Đạihội đồng Liên hợp quốc khóa 65, các nước đang phát triển đã kêu gọihành động nhanh và quyết định để cải tổ toàn diện nhưng thận trọng cơcấu của cơ quan quyền lực này.
| |
Hội đồng Bảo an là cơ quan có quyền lực cao nhất của Liên hợp quốc, chịu trách nhiệm duy trì và gìn giữ nền hòa bình và an ninh quốc tế, có quyền cho phép tiến hành các hành động quân sự cũng áp đặt các lệnh trừng phạt. Kể từ năm 1979, Liên hợp quốc đã thảo luận về việc mở rộng Hội đồng Bảo an song mọi đề xuất đều bị bác bỏ vì các nước thành viên quan tâm đến lợi ích của mình hơn là chú trọng tăng cường chức năng của Liên hợp quốc.
Ông Joseph Deiss, chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc, nhấn mạnh mặc dù tiến trình cải tổ Hội đồng Bảo an đã kéo dài gần 2 thập kỷ qua, song cho đến nay cơ cấu của cơ quan quyền lực cao nhất Liên hợp quốc này vẫn không thay đổi kể từ khi được thành lập sau Chiến tranh thế giới thứ 2, với 5 nước ủy viên thường trực có quyền phủ quyết và 10 nước ủy viên không thường trực và được bầu nhiệm kỳ 2 năm.
Ấn Độ, Nhật Bản, Đức, Brazil và Nam Phi là những nước đang tích cực vận động để trở thành ủy viên thường trực của Hội đồng Bảo an được mở rộng sau cải tổ. Một số nước khác, trong đó có Pakistan và Italy, tiếp tục phản đối việc mở rộng quy mô các nước ủy viên thường trực, song lại ủng hộ việc tăng số thành viên không thường trực của Hội đồng Bảo an. Các nước châu Phi lấy lý do từ trước tới nay chỉ có châu lục này là không có đại diện là ủy viên thường trực của Hội đồng Bảo an nên yêu cầu Liên hợp quốc trao cho châu lục này hai ghế ủy viên thường trực và 5 ghế ủy viên không thường trực của Hội đồng Bảo an.
Tại cuộc thảo luận về cải tổ Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc tại Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 65, nhóm các nước đang phát triển cho rằng giải pháp thỏa hiệp là mẫu số chung lớn nhất cho nguyện vọng của các quốc gia về cải tổ Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Các nước đang phát triển đề nghị một đường lối tạm thời để mở rộng Hội đồng Bảo an một cách hợp lý, theo đó các nước đang phát triển được quyền đại diện lớn hơn, tương xứng với vai trò của họ đóng góp cho thế giới về kinh tế, tài chính và gìn giữ hòa bình.
Theo hướng đó, Liên hợp quốc cần tạo ra một loại thành viên mới của Hội đồng Bảo an với nhiệm kỳ nhiều hơn nhiệm kỳ 2 năm giành cho các nước đang phát triển. Sau khi hết nhiệm kỳ đó, các nước có thể thảo luận và quyết định chuyển loại thành viên mới này thành thành viên thường trực. Để tránh khả năng các quyết định của Hội đồng Bảo an bị thao túng bởi một số nước, các nước đang phát triển đề xuất giải pháp “Đoàn kết để đồng thuận,” theo đó cho phép các dàn xếp và lựa chọn khác nhau và có sự tham gia của đại diện các khu vực và các nước đang phát triển.
Công thức nói trên cho phép bao gồm những xu hướng chính trị toàn cầu phức tạp phản ánh quan điểm của tất cả các nước cũng như các tổ chức khu vực đang nổi lên, đóng vai trò ngày càng quan trọng đảm bảo hòa bình và an ninh khu vực và toàn cầu.
VIỆT ANH (tổng hợp) |