Hang Tối – hang Sáng (hay còn gọi hang Sáng Tối) rộng khoảng 1,1 km, ở phía Đông Bắc của vịnh Lan Hạ thuộc quần đảo Cát Bà nằm gần vùng giáp ranh vịnh Hạ Long. Đây là một trong những hang động Karst điển hình được hình thành lâu đời do quá trình nước biển xâm nhập ăn mòn núi đá vôi. Muốn khám phá nơi đây, du khách phải ngồi trên thuyền Kayak và từ từ xuôi theo dòng nước chiêm ngưỡng vẻ đẹp kỳ bí này.

Hang Sáng Tối là một điểm đến thú vị, hấp dẫn trên các chuyến hành trình tham quan vịnh Lan Hạ. Từ bến cảng du lịch Cái Bèo ở phía Nam vịnh Lan Hạ, du khách đi tàu du lịch khoảng 1 giờ 20 phút là đến hang, trên đường đi, du khách có thể ngắm được toàn bộ vịnh Lan Hạ, thăm Hòn Rùa, Hòn Bụt Đầy, Cửa Vạn, ngắm khu vực bãi tắm Ba Trái Đào, Hòn Bút...

Trường hợp du khách đến từ phía Bắc, khởi hành từ cảng Bến Gót (đảo Cát Hải) hoặc khởi hành từ bến cảng Tuần Châu (thuộc thành phố Hạ Long) sau khoảng 2 giờ sẽ đến hang.

Hang Tối – hang Sáng được biết đến là khu vực chèo thuyền Kayak tuyệt đẹp bởi sự an toàn và tính biệt lập, không nằm trên lạch tàu, thuyền. Mặt khác, hang Tối - hang Sáng được bao bọc bởi các dãy núi cao nên hoàn toàn lặng sóng, dòng chảy hải lưu vừa phải. Đây là nơi duy nhất tại vịnh Lan Hạ, du khách có thể tham quan 4 hang hầm tại cùng một khu vực, gồm: hang Tối, hang Sáng, hang Dơi, hang Súa. 

Trong đó hang Tối là hang dài nhất trên 200m nhưng khá hẹp, tối bên trong. Muốn vào thăm hang này cần chèo thuyền Kayak, với đèn pin và chỉ khi thủy triều xuống mới vào hang được. Hang Sáng, hang Dơi (dài trên 100m), hang Sứa là hang vòm có trần khá cao, du khách có thể dùng thuyền nhỏ hoặc thuyền Kayak để đi xuyên qua.

Tại đây, du khách được chiêm ngưỡng những nhũ đá tuyệt đẹp buông xuống từ vòm hang, tiếng nước chảy tí tách từ các nhũ đá và sải cánh của những đàn dơi sống trong hang. 

Đặc biệt, bên trong hang có một hồ nước rộng lớn được bao quanh bởi các dãy núi đá vôi đa dạng hình thù. Ngồi trên thuyền thả trôi theo làn nước trong xanh, hít thở không khí trong lành giữa khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ sẽ là một khoảnh khắc khó quên đối với mỗi người khi đến đây.

Cung đường chèo thuyền Kayak thăm đủ 4 hang dài khoảng 5,3km, hành trình khoảng 1 giờ 30 phút. Nếu điều kiện thủy triều hoặc đơn vị quản lý không cho phép vào hang Tối thì chèo thuyền thăm 3 hang: hang Sáng, hang Dơi, hang Sứa khoảng 4,1 km với hành trình trên dưới 45 phút. Thời điểm khách du lịch được phép chèo thuyền Kayak tại đây là vào buổi sáng từ 10 giờ – 12 - giờ và buổi chiều từ 14 giờ –16 giờ. 

Khu vực hang Tối - hang Sáng thuộc vùng lõi của khu dự trữ sinh quyển thế giới quần đảo Cát Bà, nơi đây có sự đa dạng sinh học đặc biệt cao, cả dưới biển và trên rừng. Vậy nên trong hành trình tham quan, khám phá, du khách sẽ thường xuyên quan sát được một số loài linh trưởng đang kiếm ăn hoặc nô đùa trên các vạt rừng nằm trong các hồ thung lũng như: voọc Cát Bà, khỉ vàng, khỉ nâu…

 Lan Phương