Trong mắt du khách trong và ngoài nước thì Hải Phòng luôn là điểm đến lý tưởng vào dịp hè với nhiều hoạt động vui chơi, khám phá tại các địa danh nổi tiếng như Cát Bà hay Đồ Sơn...

Thế nhưng thành phố Cảng không chỉ có biển, giữa lòng thành phố còn có một nơi yên tĩnh cho những ai cần một chốn dừng chân để thư giãn, đó chính là đồi Thiên Văn. Không chỉ vậy, ngọn đồi này còn là một trong những địa danh gắn liền với những câu chuyện lịch sử, văn hóa nổi tiếng của thành phố. 

Từ lâu, đồi Thiên Văn Kiến An đã rất hấp dẫn và là điểm check in Hải Phòng quen thuộc của nhiều du khách. Người dân tại đây còn có một câu ca truyền tai nhau để nói về các địa danh nổi tiếng này là: “Kiến An có núi ông Voi, có sông Văn Úc có đồi Thiên Văn”. Chỉ với hai câu thơ ngắn ngủi như vậy nhưng cũng đã đủ phần nào thể hiện được sự tự hào của người dân Hải Phòng đối với quê hương mình thế nào.

Cách trung tâm thành phố khoảng chừng 10km, đồi Thiên Văn tọa lạc tại quận Kiến An của thành phố Hải Phòng. Từ cổng Rồng, men theo con đường nhỏ với chiều dài khoảng 2,5km, uốn lượn quanh co theo độ cao tăng dần như rồng bay phượng múa dẫn lên núi Thiên Văn, du khách sẽ được hòa mình trong một không gian tĩnh lặng với không khí mát mẻ, trong lành và đặc biệt du khách sẽ được chiêm ngưỡng những rừng thông xanh ngát cùng với các loại cây bạch đàn, keo tai tượng… bao quanh chân núi. 

Hành trình lên tới đồi Thiên Văn sẽ đem đến cho du khách nhiều cảm giác đặc biệt như được bước vào một thế giới hoàn toàn khác với không khí mát mẻ, dễ chịu cùng sự tĩnh lặng của rừng thông. 

Thật thú vị khi giữa chốn đô thị lại có một “Đà Lạt” thu nhỏ, đẹp và nên thơ đến vậy. Tại đây, du khách có thể phóng tầm mắt ngắm nhìn toàn cảnh quận Kiến An với vẻ đẹp của núi, đồi, sông nước.

Ngoài ra, với địa thế đẹp, được bao bọc bởi hai dòng sông Lạch Tray và Đa Độ, đồi Thiên Văn cũng là vị trí thuận lợi để quan sát được toàn cảnh thành phố Hải Phòng như dải Kỳ Sơn – Tràng Kênh và An Sơn – Núi Đèo; dải An Lão - Đồ Sơn với khu di tích lịch sử Núi Voi và các quận huyện xung quanh…

Đến với núi Thiên Văn, du khách còn được thăm quan Đài Khí tượng thủy văn khu vực Đông Bắc và Bảo tàng thiên văn Việt Nam, một điểm nhấn quan trọng, nằm trong quần thể du lịch thung lũng Tây Sơn, núi Thiên Văn, đồi Đấu Đong và đồi 68.

Đài khí tượng thủy văn khu vực Đông Bắc tọa lạc ở độ cao 113m so với mực nước biển được toàn quyền Đông Dương Paul Doumer cho xây dựng năm 1902 theo kiến trúc Pháp, là công trình có tầm vóc của một trung tâm khoa học sánh ngang với các cơ sở khoa học của các nước tiên tiến trên thế giới.

Đài Khí tượng thủy văn khu vực Đông Bắc có kính thiên văn quang học cỡ lớn và hiện đại nhất Ðông Dương, 9 trạm khí tượng, khí hậu và khí tượng nông nghiệp trực thuộc Đài; 10 trạm thủy văn đo mức nước lưu lượng, độ mặn và một đội khảo sát thủy văn.

Đài có nhiệm vụ theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết khí hậu thuỷ văn của các tỉnh khu vực Đông Bắc, dự báo, cảnh báo các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như: bão, lũ, áp thấp nhiệt đới..., cung cấp số liệu cho bản tin dự báo thời tiết tổng hợp quốc gia, thu phát tin dự báo khí tượng thủy văn tới các đài khí tượng tại Lào, Campuchia và các trạm khí tượng quốc tế trong khu vực Đông Nam Á, châu Á - Thái Bình Dương để lập biểu, bản đồ thời tiết phục vụ hoạt động giao thông hàng hải trên biển Đông.

Đồng thời, Đài khí tượng thủy văn còn tích lũy số liệu nghiên cứu khí hậu nhằm góp phần mở mang đồn điền, trồng cây nhiệt đới, nghiên cứu khí hậu và khí hậu nông nghiệp. 

Có thể nói, toàn bộ công trình Đài khí tượng thủy văn khu vực Đông Bắc được xem như một quần thể kiến trúc hiện đại, chia thành khu làm việc trung tâm và khu biệt thự cho sinh hoạt. Tòa chính là một lâu đài xây bằng đá xanh, phần giữa gồm hai tầng, cấu trúc thành một hội trường trang trọng thông với hai đường hành lang được cấu tạo thành các phòng đặt máy khí tượng.

Phần hậu là một tháp cao sáu tầng có cầu thang xoáy, trên đỉnh tháp đặt kính kinh vĩ dùng để hiệu chỉnh giờ cho địa phương; tòa nhà nhỏ hơn ở phía bắc gồm hai tầng, tám phòng để làm việc và nghiên cứu khoa học. Với trên một thế kỷ tồn tại, Đài không chỉ là cơ sở nghiên cứu khoa học mà còn là điểm tham quan du lịch hấp dẫn, đặc biệt thu hút những du khách muốn tìm hiểu thông tin về khí hậu, thời tiết, khí tượng.

Nhiều tư liệu quý về những thành tựu ban đầu của ngành khí tượng thủy văn Việt Nam được trưng bày tại Bảo tàng Thiên văn Việt Nam. Không chỉ đẹp bởi kiến trúc công trình, Đài Khí tượng thủy văn khu vực Đông Bắc còn là nơi lưu giữ tư liệu quý về những thành tựu ban đầu của ngành khí tượng thủy văn Việt Nam.

Tại đây, Bảo tàng Thiên văn Việt Nam được đưa vào sử dụng từ năm 2002, lưu giữ khá nhiều văn bản, tư liệu tái hiện quá trình trên 100 năm hoạt động phát triển của ngành khí tượng thuỷ văn Việt Nam, phục vụ công tác nghiên cứu và giáo dục.

Lan Phương