Các nhà buôn dầu trên sàn New York

Theo Cơ quan năng lượng quốc tế (IEA), Libya là nước có trữ lượng dầu mỏ nhiều nhất châu Phi và là nước xuất khẩu dầu thô lớn thứ 15 thế giới, với 1,2 triệu thùng/ngày. Do xung đột chính trị tại đây, các công ty dầu mỏ phương Tây phải tạm ngừng hoạt động và bắt đầu sơ tán nhân công. Tập đoàn dầu khổng lồ của Pháp Total cho biết họ đã giảm bớt hoạt động tại Libya, nơi hãng sản xuất trung bình 55.000 thùng mỗi ngày. Công ty dầu Repsol-YPF của Tây Ban Nha và OMV của Áo cũng ngừng hoạt động tại đây. Dây chuyền sản xuất hơn 100.000 thùng dầu mỗi ngày của hãng Wintershall (Đức) cũng được tạm ngưng.

Do tác động của bối cảnh bất ổn nghiêm trọng tại Libya, giá dầu Brent bị ảnh hưởng trước tiên và đã vượt mốc 100 USD/thùng. Cụ thể, trong phiên giao dịch sáng qua (24-2) tại London, giá dầu Brent biển Bắc giao tháng 4-2011 tăng lên 117 USD/thùng, mức cao chưa từng thấy kể từ này 1-10-2008. Trong khi đó tại New York, dự trữ dồi dào của Mỹ giúp giá dầu ngọt nhẹ ở ngưỡng 101 USD/thùng.

Không chỉ một phần sản lượng dầu mỏ của Libya bị ảnh hưởng bởi biểu tình và đàn áp kéo dài, giới phân tích còn tỏ ra lo ngại về diễn biến tương tự có thể xảy ra ở các nước thành viên lớn thuộc OPEC, như Iran chẳng hạn, và điều này chắc chắn tác động mạnh đến nguồn cung dầu mỏ toàn cầu. Các chuyên gia còn nghĩ đến nguy cơ lượng dầu từ UAE cũng sẽ bị ảnh hưởng. Về thiệt hại, châu Âu được đánh giá là sẽ bị ảnh hưởng nặng nhất. Hiện, khoảng 23% lượng dầu nhập khẩu của Ireland và 22% của Italy là đến từ Libya. Thị trường Mỹ bị ảnh hưởng ít hơn vì chỉ nhập 51.000 thùng, tương đương chưa đến 1% lượng dầu nhập khẩu mỗi ngày của nước này.

Đại diện Cơ quan năng lượng quốc tế Fatih Birol nhận định giá dầu quốc tế hiện đã rơi vào khu vực nguy hiểm và còn có thể tăng cao hơn nữa. Điều này sẽ làm chậm lại quá trình phục hồi sau khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Phân tích của chuyên gia Birol chỉ rõ: “Nền kinh tế toàn cầu hiện dễ tổn thương hơn so với năm 2008. Sự tăng trưởng đang được quyết định bởi các gói kích cầu và chính sách thắt lưng buộc bụng. Tôi không tin nền kinh tế thế giới có thể chịu nổi giá dầu tăng lên 140 USD một thùng như đã từng xảy ra hai năm trước”.

Những chuyên gia phân tích từ hãng tài chính Nomura còn bi quan hơn khi cho rằng dầu có thể lên đỉnh 220 USD một thùng nếu nguồn cung dầu của cả Libya và Algeria bị ngưng trệ. Hãng Nomura nghiên cứu dựa trên những cuộc khủng hoảng giá dầu trong quá khứ. Hồi những năm 1990, cuộc chiến Vùng Vịnh đã đẩy giá dầu tăng vọt 130% chỉ trong vòng 7 tháng. Giá dầu tăng cao sẽ là thảm họa đối với bất cứ người tiêu dùng nào. Ví dụ nước Mỹ tiêu thụ khoảng 7,5 triệu thùng dầu mỗi ngày. Chỉ cần mỗi thùng tăng giá 10 USD thì nền kinh tế Mỹ sẽ gánh chịu khoản phí 75 tỷ USD.