Trước đây, khi nhắc đến homestay, người ta sẽ hiểu đây là một hình thức lưu trú của du học sinh tại nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Khi bản thân du học sinh không đủ năng lực về tài chính để sở hữu hoặc thuê nhà, cũng không hứng thú với chuyện tìm đến lưu trú tại ký túc xá ở khu vực gần trường. Homestay lúc này là giải pháp tổng hoà được mọi ưu điểm của cả hai phương án nói trên. Homestay là hình thức mà các chủ nhà sẽ đăng ký với trường đại học. Để sử dụng và chia sẻ công năng ngôi nhà với các bạn du học sinh hoặc sinh viên không có điều kiện nhà ở. Sinh viên có thể tùy chọn hoặc đến sống cùng với chủ nhà do nhà trường chỉ định trước, tham gia sinh hoạt cùng với gia đình chủ nhà trong ăn uống, vui chơi cùng nhiều hoạt động khác chứ không dừng lại ở mối quan hệ chủ trọ – người thuê trọ đơn thuần.

Khi thị trường nghỉ dưỡng nói riêng và bất động sản nghỉ dưỡng nói chung đang dần chạm đến điểm bão hoà, nhu cầu du lịch nghỉ dưỡng và lưu trú của rất nhiều người cũng đang dần dịch chuyển theo. Bỏ qua những khu resort nghỉ dưỡng đắt đỏ hay khách sạn hạng sang. Khách du lịch tìm đến các homestay nhiều hơn, với nhu cầu làm mới trải nghiệm du lịch nghỉ dưỡng của bản thân.

Anh Nguyễn Cao Cường, chủ một homestay trên đường Núi Ngọc, thị trấn Cát Bà cho biết: Gia đình tôi kinh doanh homestay vào giai đoạn phục hồi kinh tế sau đại dịch Covid-19, tính đến nay đã được 2 năm. Ban đầu, gia đình tôi sử dụng ngay ngôi nhà đang ở để kinh doanh mô hình hình này, vốn khởi điểm bỏ ra gần 30 triệu đồng. Ngay sau 6 tháng đi vào hoạt động, tôi đã thu lại được vốn bỏ ra ban đầu, đặc biệt là vào khoảng tháng 4 đến tháng 9, các phòng trong homestay luôn kín khách. Khách chủ yếu là sinh viên và người nước ngoài, các đoàn thường đi theo nhóm hoặc gia đình.

Với kinh khi đầu tư thấp, tận dụng được chính ngôi nhà đang sở hữu, mô hình kinh doanh homestay đang ngày càng được nhân rộng trên địa bàn huyện Cát Hải. Hiện trên địa bàn huyện chủ yếu có 4 loại hình homestay, gồm: đa chức năng, cổ điển, cao cấp và sinh thái. Homestay đa chức năng và homestay sinh thái chủ yếu phân bố ở các xã bên cạnh thị trấn Cát Bà như Trân Châu, Việt Hải, Phù Long… những nơi này có hệ sinh thái phong phú và mật độ dân cư thấp. Homestay cổ điển và homestay cao cấp thường tập trung ở khu vực trung tâm thị trấn và là lực chọn lý tưởng cho các đối tượng là doanh nhân, người đi công tác, người có thu nhập cao…

Phổ biến hơn cả là homestay đa chức năng và homestay sinh thái. Homestay sinh thái cung cấp các trải nghiệm dân dã cho du khách như: câu mực đêm, nướng cá, hái dừa… Với ưu thế giá rẻ và gần gũi với thiên nhiên nên đây là loại hình được du khách lựa chọn nhiều nhất. Homestay sinh thái thường rải rác ở khu vực gần trung tâm thị trấn Cát Bà như: đường ¼, đường Núi Ngọc, … Giá 1 đêm ở đây thường dao động từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng.

Homestay đa chức năng đáp ứng đa dạng nhu cầu của khách hàng, có thể kết hợp nhà ở với studio để làm không gian sáng tạo nghệ thuật hoặc biến căn nhà thành business office cho khách doanh nhân, khách đi công tác… Trong số đó, phổ biến nhất là kết hợp thành đại lý du lịch cung cấp các dịch vụ tour du lịch, cho thuê xe…

Homestay cổ điển mang lại cảm giác hoài niệm, gợi nhớ về những điều xưa cũ là một trong những xu hướng được lựa chọn nhiều nhất hiện nay. Việc du khách lựa chọn homestay thay vì khách sạn làm địa điểm lưu trú bởi mong muốn được trải nghiệm rõ nhất cuộc sống thường nhật của người dân địa phương. Vì vậy, những homestay mang phong cách cổ điển sẽ càng giúp du khách hiểu sâu hơn về văn hóa địa phương mà du khách đặt chân đến. Điểm đặc biệt của mô hình homestay này chính là ở nội thất. Những vật dụng được sử dụng trong homestay từ những thứ bé nhất đều gợi lại những ký ức xưa cũ có thể kể đến như: chiếc đồng hồ quả lắc, tivi đen trắng, chạn bếp…

Homestay cao cấp thường là những căn hộ hay biệt thự cao cấp. Địa điểm lý tưởng của mô hình này là ở các khu vực trọng tâm phát triển du lịch và kinh tế với số lượng khách lưu trú ngắn hạn cao. Khách hàng khi lựa chọn homestay cao cấp sẽ được tận hưởng chuyến du lịch với tất cả những tiện ích, dịch vụ như khách sạn 4-5 sao với chi phí hợp lý hơn, nhưng vẫn giữ nguyên bản chất ban đầu của homestay là trải nghiệm cuộc sống của cộng đồng địa phương. Mức giá mà du khách phải trả chỉ khoảng 1 triệu VNĐ, trong khi giá của khách sạn 4-5 sao có thể gấp 2 gấp 3 lần.

Thông thường, địa điểm homestay thường là những ngôi nhà rộng rãi, thoáng mát, có núi, sông, hồ, cảnh đẹp để du khách có thể ngắm bình minh hoặc hoàng hôn.Tại đây, mọi người được hòa mình vào thiên nhiên và trải nghiệm các dịch vụ đầy đủ như khách sạn với giá bình dân. Chính những đặc điểm này khiến homestay ngày càng được yêu thích, đặc biệt với ai không có điều kiện đi dài ngày hay không có nhiều kinh phí cho mỗi chuyến du lịch.

Trào lưu homestay ở Việt Nam rộ lên khoảng 5 năm gần đây, nhưng chỉ phổ biến ở Đà Lạt, Hà Giang, Sơn La… Ở Hải Phòng xu hướng này mới xuất hiện khoảng 2 năm gần đây và thật sự nở rộ vào đầu năm nay.

Là một người có nhiều kinh nghiệm tổ chức các tour du lịch homestay tại Cát Hải, chị Phạm Thị Hoa hướng dẫn viên du lịch chia sẻ:  Cát Bà được đánh giá là điểm đến khá hấp dẫn với đầy đủ các sản phẩm du lịch biển đảo. Nơi đây  không chỉ thu hút được những nhóm khách du lịch truyền thống đến nghỉ dưỡng mà còn thu hút được rất nhiều nhóm khách thích khám phá, trải nghiệm, hòa mình vào thiên nhiên, nhất là các môn thể thao dưới nước.

Ngay sau Khai mạc Du lịch Cát Bà - “Cát Bà Xanh 2023", Cát Hải đã đón hàng nghìn lượt khách du lịch. Đây là một khởi đầu đầy hứa hẹn cho một năm du lịch bội thu của hòn đảo ngọc.

Lan Phương