Ngập lụt trên diện rộng

Từ đêm 20-7, trên địa bàn thành phố Hải Phòng đã có mưa to liên tục không ngớt. Đến khoảng 12 giờ ngày 21-7, trời mưa to hơn. Lúc 15h cùng ngày lượng nước mưa đo được là 265mm, làm cho hầu hết các tuyến đường phố ở Hải Phòng và khoảng trên 80% khu dân cư bị ngập lụt nghiêm trọng, một số cây xanh trên đường phố bật gốc đổ gẫy, giao thông đi lại khó khăn.

Theo báo cáo của Công ty TNHH MTV Thoát nước Hải Phòng, ở 4 quận trung tâm (Hồng Bàng, Ngô Quyền, Lê Chân và Hải An) đã có 35 đoạn, tuyến đường phố là trọng điểm ngập lụt sâu từ 40-50cm như: đường Cầu Đất, Lương Khánh Thiện,  Đường Lê Lợi (từ ngã 3 Cấm đến Công an phường Lê Lợi, Lạch Tray; An Đà (Số nhà 40 đến số 72) thuộc quận Ngô Quyền; Điện Biên Phủ, Trần Phú, Bạch Đằng, Đường 5 cũ; Đường Đinh Tiên Hoàng (đoạn trước cửa Thành ủy HP) thuộc quận Hồng Bàng; Cát Dài, Trần Nguyên Hãn, Đường Tô Hiệu ( đoạn trước cửa nhà Thành Trang) ngập sâu từ 40-45cm; Đường Đình Đông (từ nhà số 62 đến nhà số 102) thuộc quận Lê Chân và khu vực các nhán ngõ 193, 333 Văn Cao; ngõ 415 Ngô Gia Tự thuộc quận Hải An.  Hoặc khu vực quận Kiến An thì trọng điểm ngập lụt là tuyến đường Trần Tất Văn, Phan Đăng Lưu, Nguyễn Lương Bằng (quận Kiến An).

Ở khu vực dân cư, tình trạng ngập lụt nặng tập trung tại 11 phường quận Hồng Bàng do có cao độ nền thấp, nằm ở ven sông nhưng hệ thống đê bờ chắn không đáp ứng, việc tiêu thoát nước hoàn toàn dựa vào hệ thống van một chiều, chưa có những trạm bơm nước ra sông cưỡng bức khi cần thiết. Vậy nên nước sông dâng cao, ngập đường tràn và vào nhà dân.

Ví dụ, ở phường Minh Khai, có 5 tuyến đường bị ngập (Cù Chính Lan, Bến Bính, Nguyễn Tri Phương, Tam Bạc (gầm cầu Lạc Long), Hoàng Văn Thụ (khu vực Bưu điện thành phố). Phường Hạ Lý, có 4 tuyến đường bị ngập (Bạch Đằng, Thế Lữ, Hạ Lý, Phạm Phú Thứ). Phường Thượng Lý, có 4 tuyến đường bị ngập (Nguyễn Hồng Quân (hồ điều hòa A), Hùng Duệ Vương (khu vực cổng trường TH và THCS Ngô Gia Tự), Tiên Dung (đoạn nhà máy đóng tàu sông Cấm), cuối đường Tản Viên)… Nước mưa ở  dâng cao tới 30 - 40 cm tràn cả vào nhà dân. Nhiều gia đình sống tại các phố thường xuyên ngập lụt đã phải chuẩn bị các tấm ván gỗ, bao cát để chắn nước…

 Ngay từ sáng sớm ngày 21-7, Công ty TNHH MTV Thoát nước Hải Phòng đã huy động 100% quân số (với khoảng 450 cán bộ, CNV trực tiếp ở các xí nghiệp) ra hiện trường làm nhiệm vụ chốt trực mở miệng hố ga, vớt rác tại các cửa thu, miệng ga hàm ếch để nước rút nhanh nhằm tăng cường thoát nước mặt đường; mở phai cống Máy Đen, hạ thấp mực nước trong các mương hồ điều hòa; điều tiết mở các cánh cống ngăn triều, cánh phai ra cửa sông đúng thời điểm (khi nước ngoài sông thấp hơn các mương hồ điều hòa và vận hành toàn bộ hệ thống máy bơm nước Vĩnh Niệm. Tuy nhiên, đến 22h cùng ngày có khoảng 60% vị trí ngập lụt đường phố được giải quyết. Số còn lại chủ yếu tập trung ở vùng trũng thấp thuộc khu vực quận Hồng Bàng. Khu vực này việc thoát nước hoàn toàn phụ thuộc vào nước thủy triều ngoài sông hoặc hệ thông thoát nước kém do xuống cấp chưa được nâng cấp cải tạo.

      Hệ thống thoát nước chưa đồng bộ

 Theo quan sát của Phóng viên Báo ANHP, lúc 15h ngày 21-7, trời đang mưa to nhất, trên các tuyến đường phố ngập lụt cục bộ, diện rộng đang xảy ra thì nước trong hệ thống mương dẫn nước Đông Bắc và Tây Nam của thành phố đều cao hơn nước ngoài sông. Các hệ thống công thoát nước có van xả 1 chiều vẫn đang phát huy tác dụng và công nhân của Công ty TNHH MTV Thoát nước Hải Phòng vẫn đang vận hành mở phai công Máy Đèn để thoát nước ra sông. Điều này chứng tỏ hệ thống thu nước mặt đường là hố ga, cửa thu hàm ếch “có vấn đề” không thu kịp, khiến cho nước duềnh lên gây ngập lụt cục bô.

 Ông Nguyễn Thế Hoa, Trưởng phòng Tổ chức nhân sự Công ty TNHH MTV thoát nước Hải Phòng cho biết, giữa tháng 6-2018, Công ty TNHH MTV Thoát nước Hải Phòng đã hoàn thành chiến dịch nạo vét ga thu, tăng cường vệ sinh, chống ngập trên địa bàn 4 quận Hồng Bàng, Ngô Quyền, Lê Chân, Hải An và các huyện An Dương, Vĩnh Bảo, thị trấn Minh Đức, huyện Thủy Nguyên đợt 1 năm 2018.

Chiến dịch này tập trung vào 3 nhóm hạng mục công việc: Một là, đơn vị ra quân nạo vét toàn bộ ga thu hàm ếch trên tất cả các tuyến đường phố, ngõ phố, ngõ xóm, khu tập thể trên địa bàn 4 quận và thị trấn Minh Đức, huyện An Dương, huyện Vĩnh Bảo. Hai là, giải quyết các vật cản nước miệng ga thu; vớt vật cản, mở rộng mương trên tất cả các tuyến mương. Ba là, tổ chức bơm rửa bờ kè các hồ điều hòa và dọn vệ sinh các trạm bơm nước thải; kiểm tra, bảo dưỡng các hệ thống cánh phai, van lật cống xả…Kết quả, toàn bộ 12.000 hố ga, miệng thu nước hàm ếch đã được thau rửa, đã thu gom vận chuyển đến bãi xử lý Tràng Cát, với 700 téc bùn thải tổng dung tích khoảng gần 10.000m3; cải tạo và đặt mới gần 2.000m đường ống thoát nước loại có đường kính D300-D500.

Theo ông Nguyễn Minh Tuấn, những năm gần đây thường xuất hiện các trận mưa lớn 150mm-200mm, có năm xảy ra 3-4 trận. Với trận mưa 200mm, tức là gấp đôi so với công suất thiết kế của hệ thông thoát nước, mương dẫn nước hiện có của thành phố mới được xây dựng như Dự án thoát nước 1A của thành phố.

Trong khi các dự án xây dựng hệ thống thoát nước nói chung của thành phố mới chỉ thực hiện xây dựng trên phạm vi 1/3 thành phố như: vùng lõi thuộc quận Hồng Bàng, 1 phần thuộc 1 quận Lê Chân và một phần của quận Ngô Quyền.  Hiện nay, tốc độ phát triển đô thị nhanh ở mọi hướng như  quận Hồng Bàng đã được mở rộng đến tân Quán Toan, Hùng Vương. Hoặc quận Hải An hiện tại có diện tích bằng khu vực 1/2 quận Hồng Bàng, Ngô Quyền, Lê Chân. Như vậy, khi gặp cơn mưa có lưu lượng nước trên 100mm trở lên thì hệ thống hạ tầng thoát nước đã có thể bị quá tải, tình trạng ngập úng nước xảy ra là khó tránh khỏi.

Đoàn Lanh