Có nguồn gốc từ khá lâu đời, bắt nguồn từ phong tục, tập quán và không gian văn hoá của địa phương, trải qua nhiều biến đổi, thăng trầm của lịch sử, Lễ hội vẫn được duy trì, tồn tại song song cùng đời sống văn hóa tinh thần của người dân bản địa từ nhiều thế kỷ nay.

Theo đó, bắt nguồn từ tín ngưỡng thờ thần Điểm Tước Đại Vương, vị thần của non nước Đồ Sơn, Lễ hội hình thành, phát triển, lưu truyền từ đời này qua đời khác, đã ăn vào máu thịt trở thành nhu cầu không thể thiếu của người dân nơi đây.

Sau một thời gian tạm ngừng do nhiều yếu tố, đến năm 1990, Lễ hội Chọi trâu truyền thống Đồ Sơn đã được khôi phục với 2 phần chính là Lễ và Hội. Phần Lễ gồm những lễ nghi trang trọng, thấm đẫm văn hoá tâm linh.

Phần Hội là những pha đấu gay cấn, quyết liệt, những miếng đánh hay, dũng mãnh của những “Ông Trâu” được chọn lựa, chăm sóc, huấn luyện kỳ công…mang đến cho du khách và người dân những cảm xúc đặc biệt, những ấn tượng tốt đẹp, thể hiện tinh thần thượng võ, chống giặc ngoại xâm.

Chính vì những giá trị văn hóa truyền thống đặc trưng đó, Lễ hội Chọi trâu truyền thống Đồ Sơn đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Quyết định số 5079/QĐ-BVHTTDL ngày 27/12/2012 của Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch. 

Tiếp nối thành công của những mùa lễ hội trước, năm nay, UBND quận Đồ Sơn tiếp tục tổ chức Lễ hội chọi trâu nhằm bảo tồn, phát huy giá trị văn hoá truyền thống của quê hương. Đây cũng được xem là cơ hội lớn, như một động lực kích cầu, quảng bá hình ảnh du lịch Đồ Sơn đến với đông đảo du khách trong và ngoài nước.

Được biết, để khởi động cho mùa Lễ hội Chọi trâu - 2023, quận Đồ Sơn đã xây dựng kế hoạch vận động các đơn vị tài trợ ủng hộ kinh phí, vật chất phục vụ chu đáo các hoạt động liên quan để Lễ hội được tổ chức thành công, an toàn, phát huy cao nhất giá trị của Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.

Trong đó, các nhiệm vụ trọng tâm được đặt ra là giữ vững ANTT, TTATGT; phòng, chống cháy nổ cũng như việc kiểm soát lượng khách vào sân xem Hội. Hiện địa phương đã cho lắp dựng, gia cố chắc chắn sân bãi với các lớp hàng rào bằng hệ thống cọc bê - tông và lưới B40. Phía Bắc và phía Nam sân vận động Đồ Sơn - nơi diễn ra các trận thi đấu được bố trí 2 cổng thoát trâu bằng các cọc sắt gắn các lốp ô tô. Ở giữa sân bố trí 2 cửa thoát hiểm cho các lực lượng phục vụ trong sân. 

Theo thông lệ, Lễ hội chọi trâu sẽ được diễn ra vào sáng ngày 9/8 (âm lịch) tại sân vận động trung tâm quận. Năm nay có 16 trâu tham gia Lễ hội, mỗi phường trên địa bàn được đăng ký 2 suất trâu; 4 chủ trâu có trâu từng đoạt giải Nhất, Nhì và đồng giải Ba năm 2022 mỗi người được đăng ký tham gia 1 suất. Ban Tổ chức Lễ hội cũng đã tổ chức 2 đợt kiểm tra gắt gao nhằm đánh giá chất lượng, mức độ an toàn của trâu chọi theo tiêu chí của Quy chế tổ chức Lễ hội. Qua kiểm tra,16 trâu cơ bản đảm bảo các điều kiện tham gia. 

Bên cạnh đó, Ban Tổ chức còn yêu cầu các phường phải thường xuyên giám sát các trâu tham gia Lễ hội. Nếu phát hiện trâu có biểu hiện hung dữ, tấn công người phải kiên quyết loại khỏi danh sách và có phương án thay thế. Chủ tịch UBND các phường phải chịu trách nhiệm nếu trâu của phường mình gây mất an toàn.

Đáng chú ý, năm nay, Ban Tổ chức Lễ hội nâng mức thưởng đối với tất cả các giải.  Cụ thể, giải Giải Nhất 100 triệu đồng (tăng 30 triệu), giải Nhì 60 triệu (tăng 20 triệu) và giải Ba 30 triệu (tăng 10 triệu).

Ngoài ra, để kích cầu du lịch, tại Lễ hội Chọi trâu 2023, UBND quận Đồ Sơn sẽ phối hợp tổ chức tour du lịch trải nghiệm và hoạt động ẩm thực cùng một số hoạt động bên lề. Nổi bật là các ngày hội khinh khí cầu tại công viên Đầm Vuông (có bán vé); ngày hội bia và ẩm thực truyền thống (có bán vé); đêm nhạc sân đình (miễn phí)… nhằm mang lại những trải nghiệm mới mẻ và hấp dẫn cho du lịch về một Đồ Sơn thân thiện, mến khách.

LIÊM ĐOÀN