Tổng thống Barack Obama và Tổng thống Hugo Chavez tại Hội nghị thượng đỉnh châu Mỹ

Ngày 18-4, tại Hội nghị thượng đỉnh châu Mỹ lần thứ năm đang diễn ra ở Trinidad và Tobago, Tổng thống Venezuela Hugo Chavez thông báo bổ nhiệm cựu Ngoại trưởng nước này Roy Chaderton làm Đại sứ Venezuela tại Mỹ. Tuyên bố của nhà lãnh đạo Venezuela  được đưa ra 7 tháng sau khi Venezuela trục xuất Đại sứ Mỹ và rút Đại sứ của mình tại Mỹ về nước để bày tỏ tình đoàn kết với Tổng thống Bolivia Evo Morales. Khi đó, Bolivia trục xuất đại sứ Mỹ Philip Goldberg với lý do ông này kích động biểu tình và âm mưu gây chia rẽ Bolivia.

Phát biểu với báo giới, Tổng thống Chavez cho biết đã yêu cầu Ngoại trưởng Nicolás Maduro tiến hành những thủ tục cần thiết để ông Chaderton, hiện là Đại sứ Venezuela tại Tổ chức các nước châu Mỹ (OAS), trở thành Đại sứ tại Mỹ. Ngoài ra, Tổng thống Chavez cũng đánh giá cuộc gặp giữa các nhà lãnh đạo Liên minh các nước Nam Mỹ (UNASUR) và Tổng thống Mỹ Barack Obama là “tuyệt vời”, đồng thời tuyên bố ông “rất lạc quan” về triển vọng xích lại gần nhau giữa Mỹ và các nước Mỹ Latinh.

Ông Chavez là người kịch liệt chỉ trích nước Mỹ dưới thời cựu Tổng thống George W. Bush và luôn cáo buộc Washington âm mưu ám sát ông. Tuy nhiên trong một dấu hiệu cho thấy sự tan băng quan hệ Mỹ - Venezuela, tối 17-4, ông Obama đã chủ động bắt tay người đồng cấp Venezuela và hỏi bằng tiếng Tây Ban Nha: “Ngài khoẻ chứ?”. Sáng hôm sau, với nghi thức chào đón thân thiện dành cho lãnh đạo Nhà Trắng, ông Chavez đã trao tặng ông Obama một cuốn sách. Tổng thống Mỹ đã mỉm cười đón nhận món quà từ tay người đồng cấp.

Sau tuyên bố quyết định đề cử lại đại sứ của ông Chavez, Bộ Ngoại giao Mỹ nói “sẽ xem xét” việc gửi lại đại sứ tới Venezuela. Giới quan sát nhận xét động thái cử lại đại sứ và hành động bắt tay của hai nhà lãnh đạo Mỹ - Venezuela được hy vọng giúp mở ra một "kỷ nguyên mới" trong quan hệ giữa hai nước. Ở tầm cao hơn, ông chủ Nhà Trắng rất muốn cải thiện mối quan hệ với Mỹ Latinh - khu vực từng được xem là sân sau của Mỹ nhưng đang ngả theo xu hướng thiên tả.

Khi thừa kế chính quyền từ tay ông Bush, Tổng thống Obama luôn muốn xích gần hơn tới Mỹ Latinh. Hành động cụ thể của ông là xuất hiện tại Hội nghị thượng đỉnh thứ năm của các nước châu Mỹ ở Trinidad và Tobago. Nhà lãnh đạo hiện nay của Mỹ khiêm tốn khẳng định: “Tôi có nhiều thứ phải học hỏi. Tôi rất hy vọng sẽ được lắng nghe và tìm ra cách thức để chúng ta cùng hoạt động hiệu quả hơn". Trước đó, Ngoại trưởng Hillary Clinton nói rằng: “Chúng tôi đang tìm kiếm những phương cách mang tính xây dựng bởi chính sách hiện tại đã thất bại”.

Với quan điểm mà theo giới quan sát quốc tế nhận định là mềm dẻo hơn, ông Obama đã được lãnh đạo các nước châu Mỹ chào đón. Ông và các nhà lãnh đạo khác đã cùng thảo luận về việc hợp tác phát triển các nguồn năng lượng, đối phó với hiểm hoạ thay đổi khí hậu toàn cầu cũng như chống lại các hoạt động buôn lậu vũ khí và ma tuý đang đe doạ Mỹ Latinh. Phát biểu trước báo giới, Tổng thống Mỹ khẳng định: "Chúng tôi từng thiếu nỗ lực; chúng tôi từng tìm cách độc tài. Nhưng tôi cam kết với quý vị rằng chúng tôi đang tìm kiếm một quan hệ đối tác bình đẳng. Sẽ không có quan hệ đối tác cấp cao hay cấp thấp”.

Tuy nhiên, giới quan sát cũng cho rằng việc cải thiện hình ảnh Mỹ ở sân sau là một nhiệm vụ không dễ của ông Obama. Nó không thể thành hiện thực ngay sau chuyến đi tới Trinidad và Tobago của nhà lãnh đạo này, mà phụ thuộc rất nhiều vào các chính sách ngoại giao mà ông sẽ áp dụng trong ít nhất là 4 năm nhiệm kỳ này.