Thị trấn Cát Bà gắn liền với lịch sử hình thành và phát triển của Quần đảo Cát Bà. Địa hình nơi đây chủ yếu là núi đá vôi xen kẽ núi đất, thung áng và vụng biển kín, bãi cát mịn tạo cảnh quan kỳ thú, là cơ sở quan trọng để phát triển du lịch, dịch vụ. Vì thế đây được chọn là trung tâm du lịch, dịch vụ của huyện Cát Hải. 

Cát Bà là địa bàn cư trú của người Việt cổ từ rất sớm, tiêu biểu là 2 lớp cư dân thuộc văn hoá Hoà Bình và Hạ Long. Các tài liệu cổ đã khẳng định tại các hang động ở thị trấn Cát Bà có người Việt cổ sinh sống, đặc biệt là Di chỉ Cái Bèo nằm sát biển cho thấy người Việt cổ đã cư trú quần tụ tại đây.

Thị trấn Cát Bà là nơi hội tụ nhiều cảnh quan như: Vịnh Cái Bèo, vịnh Cát Bà, bãi Cát Ông; pháo đài thần công tại cao điểm 177; bãi Tùng Thu, Cát Cò 1, Cát Cò 2, Cát Cò 3...

Tại thị trấn Cát Bà, du khách có thể xuất phát theo nhiều tuyến đi tham quan, trải nghiệm trên đảo Cát Bà một cách thuận tiện với nhiều loại hình dịch vụ vận tải thuỷ, bộ. 

Dừng chân ngay tại tuyến phố Cát Bà, du khách sẽ cảm nhận được hai sự khác biệt rõ rệt. Giữa một bên là sự ồn ào, náo nhiệt của các nhà hàng, khách sạn, các khu vui chơi giải trí, bar, karaoke nằm hướng mặt ra phía biển tạo nên một không gian thanh bình, khoáng đạt, một bên là công viên cây xanh, nơi có những công trình kiến trúc nghệ thuật đặc sắc tái hiện cuộc sống bình dị của ngư dân sau thời gian lao động, sản xuất.

Khi đến với thị trấn Cát Bà ngoài sự lựa chọn về những điểm vui chơi giải trí thì chuỗi hệ thống nhà hàng phục vụ du khách, trong đó có các nhà hàng nổi trên vịnh sẽ đáp ứng thỏa lòng du khách muốn hòa vào văn hóa ẩm thực miền biển. 

Nếu đi bộ vào buổi tối, du khách sẽ bị choáng ngợp bởi ánh đèn lung linh, huyền ảo của đường phố cũng như từ các khu khách sạn, nhà nghỉ, nhà hàng, khu vui chơi giải trí.

Đặc biệt là khu chợ đêm, nơi mà ở đó du khách có thể chọn cho người thân của mình rất nhiều món quà từ biển được chế tác từ ngọc trai, vỏ sò hay vỏ ốc.

Mỗi sáng khi bình minh lên, chợ Cát Bà lại nhộn nhịp cá tôm tươi sống chuyển từ các tàu đánh bắt về, các loài hải sản tươi ngon, phong phú chủng loại, kích cỡ như: cá, tôm, cua, ghẹ, bề bề, ngao, sò, ốc... còn bơi sống để du khách thỏa sức lựa chọn, hoặc những gian hàng khô đặc sản Cát Bà mang đậm hương vị của biển như: Cá thu một nắng, mực một nắng, mực khô, tôm khô, cá khô, chả cá, chả mực... và đặc biệt là nước mắm được sản xuất tại đảo Cát Hải, đảo Cát Bà.

Chợ hải sản tại trung tâm du lịch Cát Bà, mở vào lúc bình minh và đóng cửa khi hoàng hôn buông xuống trên biển (từ 5h30' sáng đến 18h30' tối).

Thị trấn Cát Bà đã và đang là điểm đến thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước đến tham quan và nghỉ dưỡng. Thời gian tới, chính quyền địa phương tiếp tục đẩy mạnh công tác bảo vệ môi trường, nhằm giữ gìn và phát huy thương hiệu Cát Bà xanh. Người dân và du khách cũng được tuyên truyền nâng cao ý thức và nhận thức về bảo vệ môi trường.

Lan Phương