Sau hơn 6 năm thực hiện các giải pháp chống khai thác IUU, Việt Nam đã có những chuyển biến đáng kể trong công tác quản lý hoạt động khai thác thủy sản. Qua kết quả đợt thanh tra lần thứ 3 (tháng 10-2022), EC tiếp tục ghi nhận, đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam trong chống khai thác IUU, một số nội dung đã triển khai các giải pháp xử lý và có kết quả cập nhật, trao đổi kịp thời. Tính đến nay, phần mềm cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia Vnfishbase đã được Việt Nam triển khai tại 31 tỉnh, thành phố có tàu tham gia khai thác hải sản, đáp ứng được cơ bản các yêu cầu về nghiệp vụ quản lý khai thác thủy sản.

Hệ thống giám sát tàu cá đã được triển khai đồng bộ từ Trung ương đến địa phương, chia sẻ, kết nối giữa các cơ quan, đơn vị chức năng liên quan; tổ chức trực ban 24/24h theo dõi, kiểm soát hoạt động tàu cá trên biển. Tính đến ngày 29-8-2023, tỷ lệ lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) trên tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên của Việt Nam đạt 97,86% (28.753/29.381 chiếc). Số lượng tàu cá chưa lắp đặt thiết bị VMS đã được các địa phương lập danh sách để theo dõi, quản lý.

Công tác chứng nhận, truy xuất nguồn gốc thủy sản từ khai thác đã tổ chức triển khai thực hiện theo quy định của Luật Thủy sản, Hiệp định về các biện pháp quốc gia có cảng (Hiệp định PSMA) cơ bản đáp ứng yêu cầu đặt ra. Công tác tuần tra, kiểm tra, kiểm soát tại các vùng biển giáp ranh, chồng lấn, các vùng trọng điểm để ngăn chặn, xử lý tàu cá có hành vi vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài được các lực lượng thực thi pháp luật trên biển tăng cường.

Chỉ tính riêng từ năm 2020 đến nay, cả nước đã xử phạt trên 4 nghìn vụ vi phạm quy định về khai thác IUU, với tổng số tiền xử phạt trên 110 tỷ đồng.

Tuy nhiên, sau đợt thanh tra lần thứ 3 của EC kết quả thực hiện các khuyến nghị của EC cũng như thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Trưởng BCĐ quốc gia về IUU đến nay vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế chậm được các địa phương khắc phục.

Tại hội nghị, các đại biểu đã tập trung thảo luận, bàn phương án thúc đẩy các giải pháp chống khai thác IUU để gỡ bỏ thành công cảnh báo “thẻ vàng” của EC đối với hải sản khai thác của Việt Nam trong lần thanh tra thứ 4 dự kiến sẽ diễn ra vào tháng 10 tới.

Phát biểu kết luận tại hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang, nhấn mạnh: Từ nay đến khi Đoàn thanh tra EC sang Việt Nam lần thứ 4 vào tháng 10-2023 còn hơn 1 tháng. Đây là cơ hội để Việt Nam gỡ “thẻ vàng” cho hải sản khai thác trong năm 2023. Do đó, Phó Thủ tướng đề nghị các địa phương cần tập trung cao nhất, triển khai quyết liệt hơn các nhóm nhiệm vụ, giải pháp đề ra và chuẩn bị chu đáo kế hoạch để đón, làm việc với đoàn thanh tra.

Và để tạo sự chuyển biến rõ nét trong công tác chống khai thác IUU, Phó Thủ tướng Chính phủ yêu cầu: Các bộ, ngành liên quan, các địa phương ven biển cần nâng cao trách nhiệm, thực hiện quyết liệt, đồng bộ các giải pháp khắc phục những tồn tại, hạn chế theo khuyến nghị đã được EC chỉ ra trước đó. Việc thủy sản Việt Nam bị EC cảnh báo “thẻ vàng”, chậm được khắc phục đang không chỉ ảnh hưởng đến vị thế đất nước trên trường quốc tế mà còn ảnh hưởng đến hoạt động xuất, nhập khẩu và đời sống của hàng triệu người dân, ngư dân.   

Do đó, Phó Thủ tướng Chính phủ đề nghị, Bộ NN&PTNT khẩn trương xây dựng kế hoạch ngắn gọn, cụ thể công việc cần tập trung thực hiện từ nay đến trước khi Đoàn Thanh tra của EC sang làm việc; thành lập Tổ công tác đặc biệt để xử lý, kiểm tra việc thực hiện khuyến nghị của EC tại các địa phương, cũng như các công việc phát sinh.

Bộ Quốc phòng chỉ đạo các lực lượng chức năng tăng cường công tác tuần tra, kiểm tra, kiểm soát tàu cá hoạt động trên biển, nhất là vùng biển giáp ranh, chồng lấn, chưa phân định để thực hiện được mục tiêu từ nay đến sau khi Đoàn Thanh tra của EC sang làm việc sẽ không có tàu cá, ngư dân Việt Nam bị nước ngoài bắt giữ.

Bộ Công an khẩn trương củng cố hồ sơ, đưa ra truy tố các vụ việc môi giới, móc nối đưa tàu cá, ngư dân Việt Nam đi khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.

Đối với các địa phương ven biển, Phó Thủ tướng Chính phủ đề nghị cần hành động quyết liệt, tích cực, chủ động hơn trong các mặt công tác: quản lý tàu cá, quản lý hoạt động cảng cá, bến cá và phối hợp tốt với các bộ, ngành trung ương trong thực hiện các nhiệm vụ gắn với trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp và lực lượng chức năng với kết quả thực hiện…

 KC

• Gỡ “thẻ vàng” của EC: Cần sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt và mạnh tay
• Tăng cường công tác công an, góp phần tháo gỡ cảnh báo “thẻ vàng” IUU
• Việt Nam phấn đấu gỡ “thẻ vàng” của EC đối với hải sản khai thác trong tháng 10-2023
• Hải Phòng cùng cả nước quyết tâm gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC đối với hải sản khai thác
• 6 nhóm trách nhiệm, giải pháp trọng tâm nhằm gỡ “thẻ vàng” của EC đối với hải sản khai thác của Việt Nam
• Triển khai Kế hoạch chống khai thác IUU, chuẩn bị làm việc với đoàn thành tra của EC lần thứ 4 *Phấn đấu gỡ “Thẻ vàng” đối với thuỷ sản khai thác của Việt Nam trong năm 2023
• Gỡ thẻ vàng của EC đối với các sản phẩm thủy sản khai thác:Những kết quả được ghi nhận ở Hải Phòng
• Triển khai hiệu quả 7 nhóm giải pháp gỡ “thẻ vàng” của EC đối với thủy sản Việt Nam