Đầy đủ cơ sở pháp lý

Theo Nghị định 123/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định về hóa đơn, chứng từ có hiệu lực từ ngày 1-7- 2022, các cửa hàng kinh doanh xăng dầu phải xuất HĐĐT theo từng lần bán. Người bán phải  lưu trữ đầy đủ HĐĐT khi bán xăng dầu cho khách hàng là cá nhân,  bảo đảm có thể tra cứu khi cơ quan có thẩm quyền yêu cầu. Tuy nhiên, việc thực hiện chưa được đầy đủ, ngoài các doanh nghiệp lớn như Petrolimex; Saigon Petro, còn lại hầu hết các cửa hàng nấn ná kéo dài.

          Trước tình hình đó, ngày 18-11-2023, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ban hành công điện số 1123 về tăng cường quản lý, sử dụng hóa đơn điện tử, góp phần đẩy mạnh công tác chuyển đổi số, nhằm tăng cường công tác quản lý, sử dụng hóa đơn điện tử đối với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu, góp phần tạo môi trường kinh doanh, bình đẳng, thuận lợi, bảo vệ lợi ích người tiêu dùng và góp phần chống tiêu cực, tham nhũng, buôn lậu. Ngày 1-122023, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục ký Công điện số 1284 về tăng cường công tác quản lý, sử dụng hóa đơn điện tử đối với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu.

Tại Hải Phòng, Phó chủ tịch Thường trực UBND thành phố Lê Anh Quân ký văn bản giao Sở Thông tin và Truyền thông, UBND các quận, huyện tăng cường phối hợp với các cơ quan thuế để đẩy mạnh công tác tuyên truyền đến người nộp thuế, các cửa hàng, doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu các quy định pháp luật về hóa đơn, chứng từ và lợi ích của việc phát hành hóa đơn điện tử theo từng lần bán. 

Đồng thời giao các Sở Công Thương, Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Khoa học và Công nghệ, Công an thành phố, Cục Quản lý thị trường , Cục Hải quan  và UBND các quận, huyện phối hợp chặt chẽ với cơ quan thuế nắm bắt thực trạng triển khai hóa đơn điện tử theo từng lần bán hàng của các cửa hàng kinh doanh xăng dầu trên địa bàn; tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, giám sát, phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp sai phạm, không thực hiện hoặc cố tình không thực hiện phát hành hóa đơn điện tử theo từng lần bán hàng đối với hoạt động bán lẻ xăng dầu tại địa phương và kết nối điện tử với cơ quan thuế.

          UBND thành phố giao Cục Thuế chủ động tổ chức trao đổi, làm việc với các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu  để hướng dẫn, tháo gỡ các những khó khăn vướng mắc trong việc phát hành hóa đơn điện tử theo từng lần bán hàng. Cùng với đó, phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí trên địa bàn thành phố để công tác tuyên truyền các chính sách, quy định về thuế, đặc biệt là quy định về việc người bán hàng phải lập hóa đơn bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ giao cho người mua không phân biệt giá trị từng lần phát sinh.

          Phó Cục trưởng Cục Thuế Vũ Huy Khuê cho biết, UBND thành phố cũng ban hành Quyết định về việc thành lập 4 tổ kiểm tra liên ngành để đôn đốc việc phát hành hóa đơn điện tử theo từng lần bán hàng đối với kinh doanh bán lẻ xăng dầu trên địa bàn thành phố. Đồng thời xây dựng quy chế hoạt động và chế độ báo cáo định kỳ đối với các tổ công tác,  bảo đảm hỗ trợ tốt nhất cho người nộp thuế trong quá trình triển khai và xử phạt kịp thời các vi phạm về hóa đơn của các đơn vị kinh doanh bán lẻ xăng dầu, đặc biệt là hành vi không lập hóa đơn theo từng lần bán hàng của người nộp thuế. Lãnh đạo Cục Thuế khẳng đinh, sẽ nỗ lực, quyết tâm cao để 100% cửa hàng bán lẻ xăng dầu trên địa bàn thực hiện xuất hóa đơn điện tử theo từng lần bán hàng. Như vậy, cơ sở pháp lý để thực hiện đã đầy đủ. Vấn đề còn lại là sự chấp hành của các cửa hàng.

                                                            Cộng đồng trách nhiệm

          Theo số liệu thống kê của Sở Công Thương, trên địa bàn thành phố có 250 cửa hàng bán lẻ xăng, dầu. Trong số 210 cửa hàng trên đất liền có 110 cửa hàng bán lẻ thuộc 4 doanh nghiệp Nhà nước. Trong đó, Công ty Xăng dầu khu vực 3 thuộc Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) với hơn 50 cửa hàng bán lẻ thực hiện nghiêm túc từ tháng 7- 2023. Ngoài ra, còn một số cửa hàng khác cũng đã bắt đầu thực hiện nghiêm quy định này. Tuy nhiên,  qua rà soát thực tế trên địa bàn thành phố thời gian qua cho thấy vẫn còn tình trạng các cửa hàng bán lẻ xăng dầu chưa tuân thủ các quy định về việc quản lý và sử dụng HĐĐT như: cuối ngày mới xuất hoá đơn tổng đối với các trường hợp bán lẻ trong ngày; định kỳ hàng tuần, hàng tháng xuất gộp hóa đơn tổng với số lượng lớn cho khách hàng doanh nghiệp.

Lãnh đạo Cục Thuế cho biết, để đẩy nhanh tiến độ, phấn đấu tới hết năm 2023, 100% cửa hàng bán lẻ xăng dầu thực hiện xuất hóa đơn điện tử theo từng lần bán lẻ xăng dầu, Cục tổ chức nhiều hội nghị phổ biến những quy định bắt buộc phải lập hóa đơn sau mỗi lẫn bán hàng, không phân biệt giá trị từ lần phát sinh cho các tổ chức, doanh nghiệp, cửa hàng bán lẻ xăng dầu trên địa bàn thành phố.

Từ đó, các cửa hàng chủ động phốí hợp với các đơn vị cung cấp dịch vụ HĐĐT tìm ra giải pháp hợp lý nhất cho doanh nghiệp mình, nghiêm túc chấp hành các quy định của pháp luật về kê khai, nộp thuế; quản lý và sử dụng hóa đơn.

Lãnh đạo Cục Thuế cho biết, việc chấp hành các quy định của pháp luật thuế nói chung và quy định về hóa đơn khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ nói riêng sẽ giúp các cửa hàng bán lẻ xăng dầu đáp ứng yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước về kinh doanh xăng dầu, tránh bị xử phạt, đồng thời tạo điều kiện cho đơn vị nâng cao khả năng quản trị, giúp việc điều hành trở nên nhanh chóng, kịp thời và chính xác. Đây cũng là biện pháp nhằm góp phần tăng cường kiểm soát phát hành hóa đơn, hạn chế tình trạng buôn lậu xăng dầu, đảm bảo môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch, bảo vệ quyền lợi cho người tiêu dùng và góp phần tăng thu cho ngân sách nhà nước.

          Cơ quan Thuế sẽ tiếp tục phát huy, nâng cao tinh thần trách nhiệm, chủ động, tích cực, đồng hành cùng doanh nghiệp, hộ kinh doanh tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp, hộ kinh doanh với phương châm phục vụ tốt nhất để doanh nghiệp, hộ kinh doanh thật sự hài lòng trong chấp hành chính sách pháp luật thuế, yên tâm kinh doanh.

          Mặc dù vậy, trên thực tế cũng đang còn có một số khó khăn, vướng mắc. Theo một số doanh nghiệp, sau đại dịch COVID-19, các doanh nghiệp xăng dầu đang lâm vào cảnh khó khăn; nếu thực hiện xuất hóa đơn theo từng lần bán lẻ sẽ phát sinh nhiều chi phí do phải đầu tư, nếu doanh nghiệp có hệ thống cửa hàng lớn cũng lên tới hàng chục, hàng trăm tỷ đồng.  Hơn nữa, cơ sở hạ tầng tại các doanh nghiệp xăng dầu tư nhân chưa tương thích, thiếu đồng bộ trong chuyển đổi số. Có ý kiến cho rằng, Petrolimex chuẩn bị dự án xuất hóa đơn điện tử mất 10 năm (2013-2022) và có ngân sách Nhà nước hỗ trợ mới triển khai được như hôm nay. Do đó, các doanh nghiệp tư nhân cần thêm thời gian. Hơn nữa, việc lắp đặt thiết bị để in hóa đơn điện tử sẽ rất tốn kém nhưng đa số người mua không có nhu cầu lấy hóa đơn.

          Trước tình trạng này, Tổng cục Thuế cho rằng, hóa đơn điện tử áp dụng với xăng dầu cũng như bán mặt hàng khác. Nếu có vướng mắc trong quá trình sử dụng, cơ quan thuế sẽ cùng với các nhà cung cấp giải pháp và các đơn vị trung gian, tiếp nhận thông tin và sẽ xử lý kịp thời. Tổng cục Thuế có đường dây nóng, có trung tâm công nghệ với các giải pháp vận hành để xử lý tất cả các vấn đề liên quan, giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp, không để chậm trễ. Nếu việc triển khai hóa đơn điện tử trong doanh nghiệp xăng dầu thành công sẽ đem lại khá nhiều lợi ích cho doanh nghiệp và nhà nước. Điều này giúp hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp minh bạch, tránh thất thu thuế.

          Chuyên gia kinh tế, TS Vũ Đình Ánh cho rằng hóa đơn điện tử là xu hướng tất yếu, buộc phải thực hiện. Theo đó, trên thế giới nhiều quốc gia phát triển đã triển khai hàng chục năm nay và các cửa hàng bán lẻ xăng dầu của họ đã để khách hàng tự phục vụ. Do đó, để các doanh nghiệp Việt Nam triển khai đồng bộ hóa đơn điện tử cần có sự tham gia sâu sát của nhà chức trách. TS Vũ  Đình Ánh  mong cơ quan quản lý Nhà nước, trong đó, đại diện cơ quan ngành thuế khi áp dụng chính sách quan tâm đến hoàn cảnh thực tế của các doanh nghiệp và kịp thời tháo gỡ khó khăn.

 Bao giờ cũng vậy, quy định mới thực hiện không tránh khỏi khó khăn, vướng mắc nhưng quyết tâm làm và làm bằng được thì lâu dần sẽ quen. Người mua xăng dầu cũng cần tạo thói quen lấy hóa đơn để góp phần thực hiện nghiêm quy định của Nhà nước./.

                                                                                                                                Hồng Thanh