Vở diễn “Lời thề trên núi cột cờ” xây dựng hình tượng nhân vật là Anh hùng LLVT Nhân dân Liệt sĩ Trần Thành Ngọ- Xuất thân từ gia đình có truyền thống yêu nước, ông nội là Trần Thành Lộc (Tổng Học) thủ lĩnh nghĩa quân trong phong trào Cần Vương chống thực dân Pháp xâm lược (năm 1885).

Đồng chí Trần Thành Ngọ - sinh năm 1917, tại Văn Đẩu, Kiến An, Hải Phòng, từ bé đã chịu khó học tập, rèn luyện, là người giỏi võ, thông minh có đầu óc tổ chức, tính tình cương trực, mạnh mẽ. Những năm học tại trường Bách nghệ Hải Phòng và làm việc tại mỏ than Uông Bí, nơi có truyền thống đấu tranh chống áp bức, bóc lột, đã tôi rèn thêm tinh thần yêu nước cho Trần Thành Ngọ.

Năm 1944, khi Mặt trận Việt Minh được thành lập, được Nguyễn Phương Thảo (tức Trung tướng Nguyễn Bình - Tư lệnh Chiến khu Đông Triều) giác ngộ cách mạng, Trần Thành Ngọ đã trở thành một người Đảng viên kiên trung, người chiến sĩ Công an cách mạng quả cảm, những cống hiến, đóng góp của Anh hùng liệt sỹ Công an nhân dân Trần Thành Ngọ trong sự nghiệp bảo vệ an ninh trật tự thành phố là cơ sở vững chắc cho bước phát triển mới của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp tại Hải Phòng.

Hòa chung khí thế cách mạng, ngay trong ngày Hải Phòng khởi nghĩa thắng lợi, giành lại chính quyền (23/8/1945), chính quyền non trẻ đứng trước tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”, phải đương đầu với những khó khăn về kinh tế - xã hội, nhất là chống “Thù trong, giặc ngoài”. Hải Phòng, cửa khẩu giao thương quốc tế lớn, duy nhất ở miền Bắc, là nơi tập trung của các thế lực phản động trong nước và nước ngoài. Gián điệp, tình báo của Mỹ, Nhật, Pháp, Tưởng hoạt động “nhộn nhịp”. Đồng chí Trần Thành Ngọ là cán bộ Việt Minh đầu tiên được giao đến sở Cảnh binh thu nhận cơ quan và thực thi nhiệm vụ, được Ủy ban Cách mạng lâm thời Hải Phòng phân công giữ chức Chỉ huy trưởng Công an và Cảnh vệ thành phố.

Với cương vị của mình, đồng chí đã góp phần nhanh chóng ổn định nội bộ, tổ chức, tình hình trật tự, trị an, phát hiện và trừng trị kịp thời những âm mưu và hành động phá hoại của các nhóm phản động, của quân Tưởng và Pháp, bảo vệ các cuộc bầu cử, bảo vệ Đảng, chính quyền… Căn cứ Nghị định ngày 24/9/1945 của Bộ Nội vụ, Sở Cảnh sát Hải Phòng đã đề xuất và được đồng ý cho thành lập Đoàn Cảnh sát xung phong được trang bị đồng phục, làm nòng cốt, công khai bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền cách mạng, tuần tra canh gác bảo vệ an ninh trật tự thành phố do đồng chí Trần Thành Ngọ - Cảnh sát trưởng phụ trách.

Để có vũ khí trang bị cho chiến sĩ, đồng chí Trần Thành Ngọ chỉ huy các nhóm Cảnh sát xung phong chui từ cống ngầm trong thành phố vào lấy súng của quân Tưởng tước của quân Nhật để trong kho Cảng. Đồng chí thường trực tiếp thử các loại vũ khí trước khi đưa vào sản xuất hàng loạt tại cơ sở sửa chữa vũ khí thô sơ, chế tạo mìn, lựu đạn cần cho những cuộc chiến đấu chặn đánh xe tăng và đánh giáp lá cà của Đoàn ở Đôn Niệm, có lần bị thương mất 3 ngón tay phải, đồng chí đã phải tập viết và tập bắn bằng tay trái để làm tốt nhiệm vụ chỉ huy chỉ đạo. Để đảm bảo lương thực nuôi quân, có lúc đồng chí đã phân công anh em vào các gia đình giàu có, các nhà tư sản dân tộc quyên góp tiền của để mua lương thực, thực phẩm cho đơn vị.

Trên cương vị là Cảnh sát trưởng, Ủy viên Ủy ban bảo vệ thành phố, đồng chí Trần Thành Ngọ đã vạch kế hoạch điều hành lực lượng Công an xung phong và Cảnh sát chiến đấu, bảo vệ từng khu vực ở nội thành Hải Phòng. Khi quân Pháp nổ súng đánh chiếm thành phố Hải Phòng, ngày 26/11/1946, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Xứ ủy và Bộ Chỉ huy Chiến khu 3, đồng chí Trần Thành Ngọ - Trưởng ban Công an trật tự trực tiếp tham gia xây dựng kế hoạch tác chiến bảo vệ thành phố.

Ngày 25/4/1947, quân Pháp với một lực lượng đông đảo được sự yếm trợ của pháo binh đã tấn công vào thị xã Kiến An từ nhiều phía. Trước tình thế đó, đồng chí Trần Thành Ngọ đã nhận nhiệm vụ chỉ huy mặt trận bảo vệ Kiến An. Trước khi nhận nhiệm vụ đồng chí đã tuyên thệ “Nếu Trần Thành Ngọ còn thì Kiến An còn, nếu Kiến An mất thì Trần Thành Ngọ sẽ mất theo”. Trong trận chiến đấu quyết tử bảo vệ thị xã Kiến An, bảo vệ các cơ quan đầu não của liên tỉnh Hải - Kiến, đồng chí Trần Thành Ngọ với cương vị là chỉ huy trưởng mặt trận đã trực tiếp chiến đấu rất quyết liệt. Trong tình thế chỉ huy Sở ở núi Cột Cờ bị địch bao vây.

Mặc dù bị thương nặng nhưng đồng chí vẫn bình tĩnh ra lệnh cho anh em rút lui để bảo toàn lực lượng, còn một mình đồng chí ở lại chiến đấu chặn địch. Khi địch tới gần, đồng chí đã dùng răng mở chốt lựu đạn để giết giặc và trong giây phút nguy hiểm đó đồng chí đã anh dũng hy sinh dưới chân núi Cột Cờ. Sự hy sinh oanh liệt của đồng chí Trần Thành Ngọ là tấm gương sáng về chủ nghĩa anh hùng cách mạng, vì nước quên thân của Công an Hải Phòng - Kiến An trong những ngày mở đầu cuộc kháng chiến thần thánh chống thực dân Pháp xâm lược.

Năm 1995, nhân dịp kỷ niệm 50 năm ngày truyền thống của lực lượng Công an nhân dân, Liệt sĩ Trần Thành Ngọ đã được Nhà nước truy tặng danh hiệu cao quý: “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”. Hiện nay, thành phố Hải Phòng có nhiều tuyến đường, trường học được mang tên của đồng chí Trần Thành Ngọ (Phường Trần Thành Ngọ, Trường Tiểu học Trần Thành Ngọ, đường Trần Thành Ngọ...).

Vở diễn được thực hiện bởi ekip: Tác giả kịch bản Trần Tuấn Tiến; Đạo diễn NSND Hoàng Quỳnh Mai; Trợ lý đạo diễn NS Dương Dũng; Chuyển thể Cải lương NSƯT Ngọc Chi; Âm nhạc : NSND Hoàng Anh Tú; Hoạ sĩ : Đăng Khoa; Cổ nhạc Quý Lượng, Tùng Vân; chỉ đạo nghệ thuật Trưởng đoàn Cải lương Hải Phòng Vũ Gia Thuỳ, với sự tham gia của tập thể nghệ sĩ, diễn viên Đoàn Cải lương Hải Phòng.

Giữ vai trò Đạo diễn vở cải lương, NSND Hoàng Quỳnh Mai chia sẻ: Đây không phải là lần đầu tiên NSND Hoàng Quỳnh Mai làm việc với đoàn Cải lương Hải Phòng, song NSND Hoàng Quỳnh Mai cảm thất rất vinh dự khi được mời tham gia làm đạo diễn vở diễn “Lời thề trên núi cột cờ” ca ngợi về của Anh hùng LLVT Nhân dân, Liệt sĩ Trần Thành Ngọ, người con của mảnh đất Hải Phòng. Từ hình tượng nhân vật, tập thể êkip vở diễn sẽ cố gắng, nỗ lực để có thể truyền tải hết nội dung thông điệp của vở diễn tới công chúng yêu nghệ thuật. Dự kiến vở diễn sẽ ra mắt công chúng vào đúng dịp tri ân các anh hùng liệt sĩ vào ngày 27/7/2024 tới.

VŨ DUYÊN