Cầu vượt biển Tân Vũ – Lạch Huyện (Hải Phòng)

          Hành trình chinh phục các dòng sông

35 năm trước, vào dịp kỷ niệm 30 năm giải phóng Hải Phòng (13/5/1955-13/5/1985), Hải Phòng trở thành điểm sáng của cả nước, với những sáng tạo nền tảng của công cuộc đổi mới. Lúc đó, nhà thơ Tố Hữu giữ cương vị Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, đề tặng Hải Phòng mấy câu thơ: “4 cống 3 cầu 5 cửa ô/ Ngăn sông lấn biển biển dựng cơ đồ/ Làm ăn hai chữ à ra thế…”.

Tại thời điểm ấy, “cống” của Hải Phòng không phải là cống thông thường, mà là những công trình quy mô lớn, có vai trò vô cùng quan trọng trong hệ thống thủy lợi, thủy nông và cải tạo nguồn nước ngọt phục vụ sinh hoạt của thành phố. Điển hình trong đó là hệ thống cống Trung Trang (An Lão), Cổ Tiểu (Kiến Thụy), Cái Tắt (An Dương)…

Cho đến tận bây giờ, hệ thống “cống” kể trên vẫn hoạt động tốt, đồng thời được kết nối với các tuyến đường để khai thác thêm chức năng giao thông như những cây cầu. Còn “3 cầu” gồm An Dương, Niệm, Rào được xây dựng lúc đó cũng được coi là biểu tượng của tinh thần tự lực, do ngân sách địa phương và những kỹ sư, thợ xây dựng thuần Việt tự thiết kế, xây dựng.

Cầu Hoàng Văn Thụ (Hải Phòng)

Theo một số liệu thống kê, trong hơn 15 năm thực hiện Nghị quyết 32-NQ/TW, mà đột phá là giai đoạn 2015-2020, Hải Phòng có hơn 20 cây cầu quy mô lớn được xây dựng mới, bao gồm cả cầu vượt cạn, vượt sông và vượt biển. Chưa kể cũng khoảng hơn 20 cây cầu khác được xây dựng trong quá trình thực hiện các chương trình nông thôn mới hoặc an sinh xã hội.

Trao đổi về vấn đề này, ông Lê Văn Thành - Ủy viên Trung Đảng, Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND Thành phố Hải Phòng cho biết, phát triển hạ tầng giao thông, trong đó có những cây cầu là thành tựu đột phá của Hải Phòng thời gian qua.

Có thể nói, đối với một địa phương ven biển có nhiều sông, ngòi như Hải Phòng, những cây cầu chính là “hồn cốt” của giao thông đường bộ. Bởi lẽ các tuyến đường, dù có hiện đại, thông thoáng đến bao nhiêu, thì cũng không thể hoàn hảo và sử dụng hết công năng nếu như thiếu những cây cầu.

Khát vọng vươn ra biển lớn

Điều đặc biệt, mỗi cây cầu ở Hải Phòng bên cạnh chức năng chuyển tải, đều mang những ý nghĩa riêng. Nếu như những cầu vượt cạn trên hệ thống quốc lộ 5, đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng hay một số tuyến đường khác trên địa bàn thành phố mang nét đặc trưng của sự linh hoạt, tạo ra giao thông hiệu quả.

Thì những cây cầu như Rế (huyện An Dương), Tam Bạc (quận Hồng Bàng), Cựu, Quý Cao,  Khuể (thuộc các huyện Tiên Lãng, Vĩnh Bảo), Bính, Kiền (nối huyện Thủy Nguyên với quận Hồng Bàng và huyện An Dương)… không những có đầy đủ tính năng trên, mà tạo sự kết nối các tiểu vùng của thành phố, đồng thời mở ra không gian rộng lớn tới các địa phương lân cận, tạo vị thế trung tâm cho Hải Phòng.

Trong khoảng chục năm trở lại đây, hàng loạt cây cầu được xây mới, mỗi giai đoạn lại mang những ý nghĩa chiến lược khác nhau. Chẳng hạn vào giai đoạn 2010-2015 (nhiệm kỳ Đại hội 14 Đảng bộ thành phố), các tuyến cầu mới như Cầu Rào 2, cầu Bính, cầu Niệm 2… đã góp phần chủ lực mở mang đô thị Hải Phòng.

Từ đó, các vùng đất ven đô có cơ hội trỗi dậy, kéo gần khoảng cách giữa những khu vực đô thị mới và cũ. Cụ thể, những tuyến kết nối với các cây cầu này được xem như “xương sống” để tạo thêm cho Hải Phòng một loạt quận mới như Kiến An, Hải An, Dương Kinh và Đồ Sơn.

Cầu vượt đường cao tốc Hà Nội – Hải Phòng

Bước sang nhiệm kỳ 2015 – 2020 (nhiệm kỳ Đại hội 15 Đảng bộ thành phố), bên cạnh mục tiêu kết nối phát triển kinh tế, những cây cầu mới của Hải Phòng mang sứ mệnh vô cùng thiết thực phục vụ an sinh xã hội. Nổi bật trong đó có thể kể cầu Đăng, cầu Hàn (nối các huyện Tiên Lãng và Vĩnh Bảo), được thay thế những tuyến cầu phao cổ lỗ, thỏa mãn khát vọng nghìn đời không chỉ cư dân vùng bản địa.

Chưa kể các tuyến cầu thuộc nút giao thông khác mức trên quốc lộ 5 kết nối với cảng, cũng mang tính chất cực kỳ quan trọng trong giải tỏa ách tắc giao thông đô thị. Cùng thời gian này, Hải Phòng khánh thành hai cây cầu do doanh nghiệp xây tặng, có lẽ là mô hình quy mô đầu tiên của cả nước. Cụ thể là cầu Tam Bạc (do doanh nghiệp Sơn Trường tài trợ, trực tiếp tổ chức thi công) và cầu Vũ Yên (do Khu Công nghiệp VSIP và Tập đoàn Vingroup tài trợ).

Cùng với đó, với quan điểm “sống với biển làm giàu từ biển”, việc sở hữu cây cầu vượt biển mang tên Tân Vũ – Lạch Huyện, thực sự xứng đáng là huyết mạch của một thân thể cường tráng mang tên Hải Phòng.

Đây là cây cầu vượt biển dài nhất Việt Nam, mạng lưới đường dẫn từ cầu cũng giữ vai trò kết nối, nhằm khai thác hiệu quả tiềm năng của khu kinh tế biển Đình Vũ – Cát Hải, khu dịch vụ cảng nước sâu Lạch Huyện, thông qua đường cao tốc Hà Nội – Hải Phòng, đường cao tốc ven biển, đưa hàng hóa tới mọi miền Tổ quốc và phía Nam Trung Quốc.

Cầu Tân Vũ – Lạch Huyện cũng mang biểu tượng đặc trưng của cầu vượt biển, khác với những cầu khác trong lục địa, vì phải thi công đạt độ tĩnh không rất cao, đủ cho những con tàu biển hàng vạn tấn qua lại vào làm hàng trong các cảng.

Còn mới đây, cầu Hoàng Văn Thụ được khai thác sử dụng, lại tạo cuộc cách mạng cho Hải Phòng, khi quyết định xây dựng vùng đô thị mới Bắc Sông Cấm văn minh, hiện đại. Chưa dừng lại ở đó, năm 2020 thành phố thông qua hàng loạt dự án cầu mới, mở hướng chiến lược để Hải Phòng thực sự kết nối với các địa phương vùng duyên hải Bắc Bộ theo tinh thần Nghị quyết 45-NQ/TW của Bộ Chính trị, về “xây dựng và phát triển Hải Phòng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.

Hiện tại, thành phố đã cơ bản sẵn sàng cho những công trình cầu lớn như Nguyễn Trãi, Tân Vũ 2… và một số cây cầu vượt sông nối Hải Phòng với các tỉnh Quảng Ninh, Hải Dương, Thái Bình, với cơ chế hết sức cởi mở từ nguồn kinh phí chủ yếu của ngân sách Hải Phòng. Điều này sẽ bổ sung vào bức tranh toàn cảnh “Thành phố của những cây cầu”, với khát vọng vươn ra biển lớn

          Hoàng Minh